به گزارش رکنا، تحقیقات علمی جدید نشان میدهد که چربی شکمی ، علاوه بر آسیبهای جسمی، میتواند اثری منفی بر عملکرد مغز داشته باشد.
پژوهشها نشان دادهاند که چاقی تنها به سلامت جسمی آسیب نمیزند؛ بلکه محل تجمع چربی بدن، به ویژه چربی احشایی اطراف اندامها، تأثیر جدی بیشتری بر مغز دارد. این نوع چربی میتواند باعث کاهش تواناییهای ذهنی مانند استدلال، حافظه و سرعت پردازش گردد.
دانشمندان دانشگاه پلیتکنیک هنگکنگ (PolyU) با تجزیه و تحلیل دادههای زیستبانک بریتانیا دریافتند که توزیع چربی بدن، نه فقط حجم کلی چربی، تغییرات قابل توجهی را در ساختار و ارتباطات مغز نشان میدهد. از بین انواع چربی، چربی احشایی به عنوان عامل تأثیرگذارتر بر کاهش تواناییهای ذهنی شناخته شده است.
این پژوهشها نشان دادهاند که استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) به عنوان تنها معیار سلامت جسمی و مغزی کافی نیست. محققان با استفاده از تکنیک اسکن DXA و تصویربرداری MRI، به ارتباط چربی احشایی و کاهش عملکرد مغز پی بردند.
بر اساس این مطالعه، چربی شکمی عمیق میتواند به مناطق مختلف مغزی مانند قشر میانی پیشپیشانی، مسئول تصمیمگیری و کنترل تکانهها، آسیب برساند. همچنین، این نوع چربی بر ساختارهای مرتبط با یادگیری عادتی، انگیزه و حافظه تأثیر منفی دارد.
تغییرات در شبکههای مغزی همچنین نشان دادهاند که افراد با درصد چربی احشایی بالا، اختلالهای بیشتری در تنظیم و هماهنگی طبیعی مغز دارند. این موضوع حتی بر تراکم و یکپارچگی بافت مغزی نیز تأثیرگذار است، که خود موجب اختلال در سیگنالدهی مغز میشود.
چربی احشایی لایهای از چربی در عمق شکم است که اندامهایی همچون کبد، کلیه و رودهها را احاطه میکند. این نوع چربی، مانند یک غده غدد درونریز، مواد شیمیایی مضر و اسیدهای چرب را مستقیم به کبد منتقل میکند و موجب مشکلاتی نظیر مقاومت به انسولین، کبد چرب، فشار خون بالا و خطر بیماریهای قلبی عروقی میشود.
رژیم نامناسب سرشار از غذاهای چرب و کربوهیدراتها، همراه با کاهش فعالیت بدنی، میتواند باعث تجمع بیشتر چربی احشایی شود. علاوه بر این، کورتیزول ناشی از استرس نیز نقش مهمی در افزایش این نوع چربی دارد.
با وجود چالش در کاهش چربی احشایی، روشهایی مثل ورزش هوازی، تمرین قدرتی، رژیم غذایی مناسب و کنترل استرس میتوانند به کاهش چربی شکمی کمک کنند. همچنین خواب کافی و رعایت سبک زندگی سالم در کاهش این چربی مؤثر است.
پژوهشگران تأکید دارند که اثرات چاقی بر مغز متوسط اما معنادار است. این مطالعه نشان داد که BMI بالا تنها نشاندهنده پیری مغز نیست، بلکه محل تجمع چربیها، به خصوص چربی عمیق شکمی، نقشی تعیینکننده در ایجاد تغییرات مغزی دارد.
این تحقیق، که بر پایه اطلاعات جمعیتی است، نیازمند مطالعات بیشتری برای بررسی تأثیرات طولانیمدت چربی احشایی بر پیری مغز است. همچنین هنوز مشخص نیست که کاهش این نوع چربی تا چه حد میتواند تغییرات مغزی را بهبود دهد.
به گفته محققان، این یافتهها نشان میدهد که نوع و محل چربی، اثرات متفاوتی بر سلامت مغز دارد و ضروری است تا تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام گیرد. مطالعات آینده میتوانند در طراحی استراتژیهای حفظ سلامت مغز و مقابله با چاقی احشایی نقشآفرینی کنند.این پژوهش در مجله Nature Mental Health منتشر شده است.