به گزارش اقتصادنیوز، طی روزهای اخیر دونالد ترامپ در دیداری با بنیامین نتانیاهو، طرحی جدید را برای پایان دادن به جنگ در غزه ارائه کرد. طرحی که بنا به برخی روایت‌ها مشابه اسلو، هیچ مجازاتی برای اسرائیل در صورت عدم پایبندی نتانیاهو تعریف نشده است.
ریحان عودین در میدل‌ایست آی نوشت: طی روزهای آینده، حماس به بررسی طرح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ برای غزه خواهد پرداخت.
این پیشنهاد، که از سوی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تأیید شده، قرار است جنبش فلسطینی را خلع سلاح کرده و به حضور آن در غزه پایان دهد. در واقع طرحی که ترامپ آن را مطرح کرده غزه را به طور کامل از دست فلسطینی‌ها خارج می‌کند. با این حال، بخش‌هایی از آن برای بخش‌های بزرگی از جامعه فلسطین قابل استقبال خواهد بود.
این توافق آزادی ۲۵۰ زندانی با حکم حبس ابد و همچنین آزادی هزار و 700 فلسطینی از غزه که از اکتبر ۲۰۲۳ در شرایط وحشتناک زندانی بوده‌اند، را تضمین می‌کند.
متن طرح حتی تأکید دارد که «تمام زنان و کودکانی که در این زمینه بازداشت شده‌اند» آزاد خواهند شد که این به نوعی پذیرش ضمنی این موضوع است که آن‌ها عمداً به‌عنوان ابزار چانه‌زنی نگه داشته شده‌اند.
همچنین آمده است که اگر همه طرف‌ها با توافق موافقت کنند، کمک‌های کامل بلافاصله به نوار غزه ارسال خواهد شد. این کمک‌ها بدون دخالت، از طریق سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن، هلال‌احمر و دیگر مؤسسات که هیچ ارتباطی با هیچ‌یک از طرفین ندارند وارد بتریکه خواهند شد. این موضوع عملا به معنای پایان بنیاد انسان‌دوستانه غزه است که آمریکا و اسرائیل از آن حمایت می‌کردند.
باز هم، در متن به نقض‌های اسرائیل اشاره می‌شود، و به‌طور ضمنی تأیید می‌کند که کمک‌ها به اندازه کافی وارد غزه نمی‌شده و از سوی نهادی توزیع می‌شده که با اسرائیل در ارتباط است.
در بیشتر بخش‌های توافق، به دلیل ابهام در مورد جدول زمانی، فضای زیادی برای مانور اسرائیل باقی گذاشته شده است.
قرار است یک نیروی بین‌المللی ثبات در غزه مستقر شود. در همین حال، ارتش اسرائیل بر اساس استانداردها، نقاط عطف و جدول‌های زمانی مرتبط با خلع سلاح عقب‌نشینی خواهد کرد؛ استانداردها و زمان‌بندی‌هایی که باید میان اسرائیل، این نیرو، ایالات متحده و ضامنان جهانی توافق شود. اینکه این نقاط عطف و زمان‌بندی دقیقا چه خواهد بود را در حال حاضر هیچ‌کس نمی‌داند.
دنیل لوی، تحلیلگر بریتانیایی-اسرائیلی و مذاکره‌کننده سابق صلح، به میدل ایست آی گفت: «این در واقع هیچ طرحی نیست، چون فاقد جزئیات کافی و عملیاتی است هیچ مشخصاتی درباره نقشه‌ها و زمان‌بندی‌ها وجود ندارد. این کار به صورت عمدی انجام گرفته است. چنین طرحی به اسرائیل اجازه می‌دهد وقتی توافقی حاصل نشود یا نتانیاهو اجرای آن را متوقف کرده و دوباره حمله‌های نسل‌کشی را آغاز کند، تقصیر را گردن طرف مقابل بیندازد.
آنل شیلاین، مقام سابق وزارت خارجه آمریکا که به دلیل جنگ غزه استعفا داد، نیز موافق است که این طرح عمدا مبهم نوشته شده و یادآور شکست توافق اسلو در سال ۱۹۹۳ است.
او گفت: مشابه اسلو، هیچ مجازاتی برای اسرائیل در صورت عدم پایبندی نتانیاهو به طرح صلح ترامپ وجود ندارد. بنابراین اسرائیل هیچ انگیزه‌ای برای اجرای تعهدات ندارد؛ این ویژگی همیشگی پیشنهادهای آمریکایی برای حل این مناقشه است.
برخلاف توافق آتش‌بس ژانویه که اسرائیل را مجبور می‌کرد به نوار حاشیه‌ای ۹۰۰ متری اطراف غزه عقب‌نشینی کند، در طرح ترامپ، اسرائیل در ابتدا شهرهای بزرگی مثل رفح، خان‌یونس، جبالیا و بیت‌حنون را اشغال خواهد کرد.
وقتی صحبت از آوارگی فلسطینیان غزه می‌شود، به نظر می‌رسد زبان ترامپ تغییر کرده است. او در فوریه از مالکیت غزه و اخراج ساکنان برای ساختن «ریویِرای خاورمیانه» سخن گفته بود، اما حالا زبانش نرم‌تر شده است.
طرحی که او مطرح کرده، می‌گوید: هیچ‌کس مجبور نخواهد شد غزه را ترک کند، و کسانی که می‌خواهند بروند، آزادند که بروند و آزادند که بازگردند. همچنین می‌افزاید که مردم تشویق خواهند شد در غزه بمانند و فرصت خواهند یافت زندگی بهتری بسازند.
اما تحلیلگران نسبت به تحقق این وعده‌ها تردید دارند.
عبید ابو شحاده، تحلیلگر سیاسی فلسطینی ساکن یافا، گفت دلیل اینکه اخراج اجباری صراحتا ذکر نشده، این است که اسرائیل هنوز کشوری سوم برای اسکان آن‌ها پیدا نکرده است. او گفت: اگر کشوری پیدا کنند، باز هم فلسطینی‌های بیشتری را بیرون خواهند کرد. چه از طریق توافق، چه با دلایل به‌ظاهر انسان‌دوستانه.
ابو شحاده اشاره کرد که اسرائیل وقت زیادی صرف کرده و حتی یک نهاد دولتی برای اجرای چیزی که آن را طرح خروج داوطلبانه می‌نامد، ایجاد کرده است. مردم غرب جدی بودن اسرائیل درباره طرح اخراج فلسطینیان را باور ندارند.
قُصی حامد، کارشناس حماس و استاد دانشگاه القدس در رام‌الله، نیز موافق است: این طرح مستقیماً به جابجایی اشاره ندارد، اما شرایط غیرانسانی می‌تواند مردم را مجبور به ترک کند. اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها می‌دانند که غزه دیگر مناسب زندگی انسان نیست.
در مورد حکمرانی آینده در غزه طرح ترامپ مقرر می‌کند که هیئتی بین‌المللی با نام «شورای صلح» در دوره انتقالی اداره این باریکه را بر عهده بگیرد.
ترامپ ریاست شورا را خواهد داشت و تونی بلر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا، و چند رهبر و شخصیت دیگر از او حمایت خواهند کرد.
یک گزارش که هاآرتص منتشر کرده نشان می‌دهد این شورا متشکل از میلیاردرها و تجار در رأس خواهد بود و در پایین، مدیران فلسطینی بی‌طرف و به‌شدت گزینش‌شده قرار خواهند داشت.
دنیل لوی معتقد است: این بیشتر شبیه منشور یک کمپانی هند شرقی هلندی دوباره متولد شده است، تا یک سند سیاسی قرن بیست‌ویکم. او افزود: فراموش نکنید این طرح بدون مشورت با هیچ‌یک از جناح‌های فلسطینی تهیه شده است؛ همان‌ها که باید با این آتش‌بس موافقت کنند.
ابو شحاده گفت: برای بلر همه‌چیز درباره تولید ناخالص داخلی و اقتصاد است. انگار هیچ تاریخ ملی، روایت یا معیشتی وجود ندارد. در واژگان او این‌ها وجود خارجی ندارند.
او افزود به همین دلیل، نه حماس و نه حتی تشکیلات خودگردان فلسطین (در قالب فعلی‌اش) در این طرح جایی ندارند: آن‌ها هیچ موجودیت سیاسی نمی‌خواهند، فقط شرکت‌ها را می‌خواهند.
او تأکید کرد این شیوه، روشی امتحان‌شده در تاریخ آمریکا است. سوءاستفاده از مردم آسیب‌پذیر تا شرایطی را بپذیرند که در حالت عادی هرگز قبول نمی‌کردند.
آنل شیلاین هم گفت: اشغال خارجی همیشه مقاومت ایجاد می‌کند. این شرایط پیشنهادی، ادامه اشغال را تضمین می‌کند، بدون هیچ عدالت یا جبرانی برای دهه‌ها خشونت و جنایات، چه برسد به نسل‌کشی دو سال گذشته. خیال‌پردازی محض است اگر تصور شود مقاومت در غزه از بین خواهد رفت.
در پایان طرح ۲۰ ماده‌ای، به یک «گفت‌وگوی بین‌ادیانی» اشاره می‌شود که قرار است برای ترویج همزیستی مسالمت‌آمیز و تغییر ذهنیت‌ها و روایت‌های فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها برگزار شود.
با این حال، اگرچه در طرح به خواست فلسطینیان برای یک کشور مستقل اشاره می‌شود، هیچ تعهدی برای اسرائیل جهت کمک به ایجاد آن وجود ندارد. اشتیاق برای همزیستی و حتی اندکی تمایل به تشکیل یک کشور فلسطینی در میان اسرائیلی‌ها به‌ویژه در دولت نتانیاهو بسیار پایین است. نتانیاهو بارها وعده داده که هرگز اجازه نخواهد داد یک کشور فلسطینی تشکیل شود.
