خبرگزاری مهر، گروه استانها: روزی که به نام سالمندان مزین شده، نوع نگرش ها باید عمیق‌تر، دل‌ها مهربان‌تر و برنامه‌ها هدفمندتر شوند؛ به‌ویژه در استان مرکزی که پس از استان گیلان و مازندران به عنوان سومین جمعیت سالمند کشور مطرح است.
بر اساس آمار، در حال حاضر بیش از ۲۲۰ هزار نفر معادل ۱۴ و سه دهم درصد از جمعیت استان مرکزی بالای ۶۰ سال سن قرار دارند که این روند رو به رشد، نشان‌دهنده لزوم برنامه‌ریزی دقیق و تقویت زیرساخت‌های حمایتی، درمانی و اجتماعی برای تضمین زندگی با نشاط، سلامت و عزت برای این جامعه هدف است.
پرداختن به ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان، نه یک انتخاب، بلکه یک وظیفه انسانی، اخلاقی و اجتماعی است.
سالمندان، با گنجینه‌ای از تجربه، خاطره و دانایی، سرمایه‌های بی‌بدیل فرهنگی و اجتماعی جامعه‌اند و حفظ جایگاه آنان در خانواده و اجتماع، نه تنها احترام به گذشته، بلکه تضمین پیوند نسل‌ها و استمرار ارزش‌های انسانی است.
حمایت کمیته امداد از بیش از ۲۳ هزار سالمند در مرکزی؛ ۴۲ سالمند بالای ۱۰۰ سال سن
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان مرکزی، به مناسبت روز سالمند در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به جمعیت ۲۲۰ هزار نفری سالمند استان مرکزی اظهار کرد: اکنون ۲۳ هزار و ۸۶ نفر از سالمندان زیر چتر حمایتی کمیته امداد این استان قرار دارند.
سید مهدی عبادی افزود: نیمه نخست امسال، ۱۲۲ مورد مشاوره تخصصی در حوزه‌های سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی برای این جامعه هدف ارائه شده و مبلغ ۲ هزار و ۳۸۴ میلیارد ریال کمک‌معیشتی به آنان پرداخت شده است که نشان‌دهنده اهتمام ویژه این نهاد به ارتقای کیفیت زندگی سالمندان و تقویت سرمایه اجتماعی آنان است.
مدیر کل کمیته امداد استان مرکزی با اشاره به برنامه‌های هفته سالمند در استان مرکزی گفت: سه برنامه ویژه برای بزرگداشت این هفته طراحی شده که شامل برگزاری اردوی کشوری تکریم سالمندان با حضور ۳۲ نفر، همایش هزار نفره در حرم حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران در پانزدهم مهرماه، همچنین بازدید مسئولان از منازل سالمندان در این استان است.
وی هدف از اجرای این برنامه‌ها را ارج نهادن به جایگاه سالمندان و تقویت حس تعلق اجتماعی آنان عنوان کرد و افزود: تمامی دستگاه‌های مرتبط در اجرای این برنامه‌ها مشارکت خواهند داشت.
مدیرکل کمیته امداد استان مرکزی با اشاره به نتایج بررسی‌های انجام‌شده در خصوص وضعیت سکونت سالمندان گفت: ۱۴ هزار و ۶۹۸ سالمند به‌صورت تنها زندگی می‌کنند، هفت هزار و ۳۳۱ نفر در خانواده‌های دو نفره و یک هزار و ۷۷۷ نفر در خانواده‌های سه نفره سکونت دارند، همچنین ۱۴ هزار و ۶۱۶ خانواده سالمند در مناطق روستایی و ۹ هزار و ۱۹۰ خانواده در مناطق شهری ساکن هستند.
وی ادامه داد: در حال حاضر، ۴۲ مددجوی سالمند بالای ۱۰۰ سال در استان مرکزی زندگی می‌کنند که نیازمند توجه و حمایت‌های ویژه هستند.
عبادی با تأکید بر اولویت کمیته امداد در حمایت از سالمندان تنها، گفت: این نهاد بر اساس سند ملی سالمندی کشور، موظف به ارتقای سطح فرهنگ جامعه در زمینه پدیده سالمندی است که در این راستا، نیمه نخست امسال، ۲۰ سری جهیزیه برای ازدواج سالمندان اهدا شده و ۳۳ نفر از سالمندان با اعتبار ۳۴۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال از تسهیلات اشتغال بهره‌مند شده‌اند.
وی هدف از این اقدامات را افزایش خوداتکایی سالمندان و فراهم‌سازی زمینه مشارکت فعال آنان در جامعه عنوان کرد.
۲۲ هزار سالمند تحت پوشش بهزیستی استان مرکزی
مدیرکل بهزیستی استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر، ۲۲ هزار و ۶۹۶ نفر از سالمندان این استان تحت پوشش خدمات بهزیستی قرار دارند.
محمد اله دادی با بیان اینکه سالمندان سرمایه‌های ارزشمند فرهنگ و تاریخ کشور هستند، افزود: تجربه و خرد این قشر چراغ راه نسل جوان است و به همین دلیل، روز سالمند در تقویم رسمی کشور به منظور بزرگداشت و ارج نهادن به این جامعه هدف نامگذاری شده است.
وی با اشاره به آمار جمعیتی سالمندان در استان مرکزی گفت: این استان به عنوان سومین استان سالمند کشور شناخته می‌شود و شمار افراد سالمند بالای ۶۰ سال بالغ بر ۲۲۰ هزار نفر است که حدود ۱۴ درصد از کل جمعیت استان را تشکیل می‌دهند که از این تعداد، بیش از ۹۲ هزار نفر در شهر اراک سکونت دارند.
وی ادامه داد: با وجود تعداد قابل توجه سالمندان، فعالیت‌های تفریحی و ورزشی متناسب با نیازهای آنان در استان به اندازه کافی فراهم نیست همچنین بسیاری از خانواده‌ها به دلیل کمبود آگاهی نسبت به اصول مراقبت از سالمندان، امکان نگهداری مناسب آن‌ها را ندارند و به همین دلیل، این افراد در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند تا از خدمات تخصصی بهره‌مند شوند.
مدیرکل بهزیستی استان مرکزی با تأکید بر اهمیت ارتقای کیفیت خدمات به سالمندان گفت: برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی برای خانواده‌ها و مراقبان سالمندان در دستور کار قرار دارد تا بتوانند بهتر، از این جامعه هدف مراقبت کنند و از بروز مشکلات جسمی و روحی جلوگیری شود.
وی بر لزوم توسعه فعالیت‌های تفریحی و ورزشی ویژه سالمندان تأکید کرد و گفت: با ایجاد فضاهای مناسب و اجرای برنامه‌های متنوع، می‌توان انگیزه و نشاط سالمندان را افزایش داد و آنان را در جامعه فعال نگه داشت چرا که این امر نقش مهمی در کاهش احساس تنهایی و مشکلات روحی سالمندان دارد.
مدیرکل بهزیستی استان مرکزی، همزمان با برگزاری پویش ملی «رُز مهربانی» و در آستانه روز جهانی سالمندان (۹ مهرماه)، بر اهمیت تکریم و توجه ویژه به این قشر از جامعه تأکید کرد.
حفظ روابط خانوادگی و اجتماعی، کلید رضایت سالمندان
کارشناس روانشناسی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: لزوم آگاهی‌بخشی در مورد دوره سالمندی به‌طور ویژه اهمیت دارد چرا که این دوره مرحله‌ای از زندگی است که با تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی همراه است و شناخت این تغییرات می‌تواند به سالمندان و خانواده‌هایشان کمک کند تا کیفیت زندگی را حفظ کنند و با چالش‌های این دوره بهتر مواجه شوند.
فاطمه جعفری افزود: از دیدگاه روانشناسی، سالمندی با کاهش برخی توانایی‌های جسمی و روانی همراه است، اما این کاهش به معنای پایان فعالیت یا کاهش ارزش اجتماعی نیست و باید اذعان کرد بسیاری از سالمندان با تجربه و خرد زندگی، می‌توانند نقش‌های مهم اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی ایفا کنند و به دیگران راهنمایی و مشاوره دهند.
وی گفت: یکی از مهم‌ترین تغییرات روانشناختی در سالمندی، مواجهه با احساس تنهایی و انزوا است، کاهش فعالیت‌های اجتماعی، از دست دادن دوستان یا همسر و تغییر نقش‌های شغلی می‌تواند باعث ایجاد احساس تنهایی شود، ایجاد فضاهای حمایتی و فعالیت‌های اجتماعی متنوع، از جمله گروه‌های فرهنگی، ورزشی یا آموزشی، می‌تواند این چالش را کاهش دهد.
این کارشناس روانشناسی بیان کرد: سالمندان همچنین با مساله پذیرش تغییرات جسمی و محدودیت‌های فیزیکی مواجه هستند و پذیرش واقع‌بینانه این تغییرات و تمرکز بر توانمندی‌های باقی‌مانده، به حفظ سلامت روان و کاهش افسردگی و اضطراب کمک می‌کند، فعالیت‌های بدنی متناسب با توانایی هر فرد، مانند پیاده‌روی، نرمش و ورزش‌های سبک، می‌تواند نقش مهمی در افزایش حس استقلال و اعتماد به نفس داشته باشد.
جعفری افزود: حفظ روابط خانوادگی و اجتماعی در این دوره اهمیت ویژه‌ای دارد، تعامل مستمر با فرزندان، نوه‌ها و دوستان، علاوه بر کاهش تنهایی، باعث ایجاد حس مفید بودن و ارزشمندی در سالمندان می‌شود و از دیدگاه روانشناسی، داشتن نقش‌های معنادار اجتماعی و خانوادگی، سلامت روان سالمندان را تقویت می‌کند و احساس رضایت از زندگی را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: علاوه بر بعد روانشناختی، مدیریت استرس و هیجانات در سالمندی اهمیت دارد چرا که این قشر ممکن است با فشارهای مالی، بیماری‌های مزمن یا از دست دادن عزیزان خود مواجه شوند.
این روانشناسی گفت: آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و ارائه خدمات مشاوره‌ای می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا این فشارها را بهتر مدیریت کنند و از سلامت روان خود محافظت کنند.
جعفری با بیان اینکه فرهنگ جامعه نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در تجربه سالمندی دارد، گفت: در فرهنگی که سالمندان مورد تکریم قرار گیرند و از تجربه و دانش آن‌ها استفاده می‌شود، دوره سالمندی با احساس امنیت، ارزشمندی و رضایت بیشتری سپری می‌شود که ایجاد برنامه‌های فرهنگی و آموزشی برای جوانان و خانواده‌ها جهت احترام و حمایت از سالمندان، به شکل‌گیری جامعه‌ای همراه و همدل کمک می‌کند.
وی تاکید کرد: سالمندی دوره‌ای از زندگی است که با چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود همراه است و با آگاهی‌بخشی، حمایت خانواده و جامعه، ارائه خدمات روانشناسی و ایجاد فرصت‌های فعالیت اجتماعی و فرهنگی، سالمندان می‌توانند این دوره را با کیفیت بالا و رضایت از زندگی سپری کنند و نقش مؤثر خود را در خانواده و جامعه حفظ کنند.
ضرورت بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت سمن‌ها در حوزه سالمندی
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: تعامل سازنده سازمان بهزیستی با مجلس شورای اسلامی شایسته تقدیر است و باید از این ظرفیت برای حل مسائل بنیادین حوزه سالمندی بهره گیری کرد.
نادرقلی ابراهیمی با اشاره به ریشه‌دار بودن مشکلات حوزه سالمندی و بهزیستی، تصریح کرد: بسیاری از چالش‌های کنونی جامعه ناشی از تصمیمات اشتباه گذشته است و برای رفع آن‌ها باید به علل و ریشه‌ها توجه کنیم.
وی با تاکید بر نقش سه‌گانه مسجد، مدرسه و خانواده در فرهنگ ایرانی اسلامی، گفت: این ارکان باید در تعامل با یکدیگر باشند و نگاه تک‌بعدی به مسائل اجتماعی کارساز نیست.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با هشدار نسبت به غفلت از ظرفیت‌های خانواده و سالمندان تاکید کرد: چنانچه از این ظرفیت‌ها بهره گیری نکنیم، به سمتی خواهیم رفت که الگوی غربی برای ما ترسیم کرده است.
ابراهیمی با اشاره به فصل ششم برنامه هفتم توسعه، افزود: مجلس تکالیفی را برای سازمان بهزیستی مشخص کرده و انتظار می‌رود این سازمان برنامه زمان‌بندی شده‌ای برای اجرای آن ارائه دهد.
ابراهیمی از افزایش ۲ برابری بودجه سازمان بهزیستی در کمیسیون تلفیق خبر داد و گفت: این اقدام در راستای حمایت عملی از این نهاد صورت گرفته است.
نماینده‌مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت تعیین دقیق نوع حمایت‌های اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و بهداشتی، گفت: محله‌محوری باید مورد توجه ویژه قرار گیرد و در تحقق شعار «شهر دوستدار سالمند» نیز الزامات، امکانات و برنامه‌ریزی دقیق مورد توجه ویژه است.
طرح «مهر و گفت وگو» گامی مهم در راستای ارتقای سلامت سالمندان
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به روند رو به رشد سالمندی در این استان، کاهش نرخ باروری را یکی از عوامل اصلی این پدیده دانست و خواستار اتخاذ تدابیر جدی در حوزه شد.
حسن قمری افزود: بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که استان مرکزی در سال‌های اخیر با کاهش محسوس نرخ باروری مواجه بوده و این موضوع به‌طور مستقیم بر ساختار جمعیتی استان تأثیر گذاشته است.
وی افزود: سالمندی جمعیت نه‌تنها پیامدهای اجتماعی و اقتصادی در پی دارد، بلکه می‌تواند در آینده نزدیک چالش‌هایی جدی در حوزه خدمات درمانی، اشتغال و پایداری نظام بازنشستگی ایجاد کند، از این‌رو ضروری است که علاوه بر برنامه‌ریزی در حوزه سالمندی، اقدامات مؤثری برای افزایش نرخ باروری در استان صورت گیرد.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری مرکزی با تأکید بر نقش فرهنگ‌سازی در این زمینه تصریح کرد:
این استان با برخورداری از ظرفیت‌های صنعتی، علمی و درمانی، می‌تواند الگویی موفق در مدیریت جمعیت باشد، مشروط بر آنکه سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه با نگاه بلندمدت و کارشناسی انجام شود.
قمری در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اهمیت جایگاه سالمندان در جامعه گفت: اجرای طرح «مهر و گفت‌وگو» می‌تواند با تقویت تعاملات بین‌نسلی، مشکلات اجتماعی را کاهش داده و نشاط اجتماعی سالمندان را ارتقا دهد.
