از قدمت زمین‌شناسی جزیره قشم بگویید.

صبح ساحل نوشت: جالب است بدانید که حرکات تکتونیکی مربوط به کمربند زاگرس و فرایندهای تراکمی، فشاری عامل شکل‌گیری بسیاری از ساختارهای امروزی قشم و چین خوردگی‌ها بوده‌اند. جزیره قشم بخش جنوبی فلات ایران و جزئی از زاگرس جنوبی است. در چیدمان لایه‌های رسوبی و سنگی که در طول زمان روی هم قرار گرفتند؛ هر لایه نشان‌دهنده یک بازه زمانی و یک محیط رسوب‌گذاری خاص است که این توالی‌ها و سازندهای زمین‌شناسی در قشم مربوط به بازه‌ای بسیار کهن‌اند و قدمت مواد «زمین‌شناسی» منطقه، از عهد حاضر تا حدود 500 میلیون سال پیش را در بر می گیرند . به طور مشخص غار نمکدان مربوط به قدیمی‌ترین سازند {هرمز} است که این سازند حدود 550 میلیون سال پیش تشکیل شده است.

روند ثبت قشم به‌عنوان ژئوپارک را شرح دهید؟

چندین شاخصه در انتخاب یک منطقه یا محدوده به عنوان ژئوپارک اهمیت دارد نخست پدیده های زمین‌شناسی منحصربه‌فرد؛ این ویژگی‌ برای جامعه زمین‌شناسی به منظور تفسیر گذشته زمین و تغییرات آن اهمیت بین‌المللی دارد. یکی از شگفتی‌های طبیعی و رخدادهای زمین شناسی در جزیره قشم، گنبدهای نمکی نمکدان یا غار نمکی نمکدان است که به عنوان یکی از طولانی‌ترین غارهای نمکی دنیا شناخته می شود. نمکدان یکی از ژئوسایت‌های کلیدی و علمی-بین‌المللی قشم است؛ گنبد نمکی و غار نمکی از نظر علمی و میراث زمین‌شناسی اهمیت ویژه‌ای دارند.شاخصه دوم برای انتخاب جزیره به عنوان ژئوپارک، مناظر فرسایشی و ژئومورفولوژی جذاب یا به بیانی عمومی‌تر چهره خاص طبیعیت حاصل از پدیده‌های ریخت زمین‌شناسی است. دره‌ها و تنگه‌های فرسایشی مثال‌های چشمگیر از نیروهای فرسایشی و شکل‌گیری سطح زمین‌اند که مثال ملموس آن در قشم دره ستاره‌ها، تنگه چاه‌کوه، دره تندیس‌ها و غیره می‌شود.شاخصه سوم تنوع زیستی و ارزش‌های طبیعی است و ژئوپارک قشم تنوع زیستی بالایی دارد از جمله جنگل‌های حرا (مانگرو)، سواحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، زیستگاه دلفین‌ها، پرندگان مهاجر و...، این اکوسیستم‌ها جزیره را از منظر تنوع گونه‌ای، ژنتیکی و زیستگاهی خاص می‌کنند.شاخصه چهارم میراث فرهنگی و تاریخی آن منطقه است. مکانهای تاریخی مانند تمسنتی، کوشه،لافت،طبل، قلعه پرتغالی‌ها و سازه‌ها و سنت‌های محلی که پیوند میان انسان و محیط طبیعی را نشان می‌دهند؛ قشم از این منظر محدوده‌ای غنی است. لذا این ترکیب زمین‌شناسی قابل‌ارزش، طبیعت بکر و میراث فرهنگی باعث شد قشم برای حفاظت علمی، آموزشی و توسعهٔ گردشگری به‌عنوان ژئوپارک انتخاب شود.

تاریخچهٔ ثبت قشم به عنوان ژئوپارک چه زمانی انجام گرفت؟

ایدهٔ ژئوپارک در سطح بین‌المللی از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی رواج یافت و قشم یکی از نخستین ژئوپارک‌های خاورمیانه بود که در اوایل دهه ۱۳۸۰ {حدود 2006 میلادی} محدوده‌ای حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع در غرب جزیره به ثبت در شبکه جهانی (GGN) رسید.محدودهٔ ژئوپارک در اردیبهشت ۱۳۹۶گسترش و به ثبت رسمی یونسکو به عنوان «UNESCO Global Geopark»رسید و کل جزیرهٔ قشم به‌همراه جنگل‌های حرا در شمال و جزیرهٔ هنگام در جنوب به محدودهٔ ژئوپارک افزوده شدند. تاریخ رسمی ثبت در پروندهٔ یونسکو ۲۰۱۷ است.به بیان دقیق‌تر ژئوپارک اکنون «تمام جزیرهٔ قشم» را دربرمی‌گیرد و شامل اکوسیستم‌های ساحلی، تالابی و جزایر کوچک مجاور می‌شود. یونسکو وسعت ژئوپارک قشم را 206,300 هکتار (معادل 2,063 کیلومتر مربع) ثبت کرده است.

ژئوپارک قشم چند ژئوسایت دارد؟

ژئوسایت‌ها در بسیاری از ژئوپارک‌های دنیا با «G+» شماره‌گذاری می‌شوند که مخفف Geo یا Geosite است. یعنی این نقطه یا مکان یک سایت زمین‌شناسی است. جزیره قشم 38 ژئو سایت دارد که به ترتیب به صورت زیر شماره گذاری شده است.

G01 - دره ستاره‌ها

G02 - کورکوراکوه

G03 - بام قشم

G04 - دره تندیس‌ها

G05 - دره شور

G06 - تنگه چاهکوه

G07 - نمکدان

G08 - تنگه کریان

G09 - موزه ژئوپارک جهانی قشم

G10 - سرنخ

G11 - ساحل کارگه

G12 - دیواره قاضی

G13 - تنگه عالی

G14 - بصیرا

G15 - جزایر ناز

G16 - چاکاویر

G17 - ژئو لینک (Geolink)

G18 - باسعیدو

G19 - خلیج دیرستان

G20 - جنگل حرا

G21 - ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها

G22 - صخره خرچنگ‌ها

G23 - شهر لافت

G24 - تالاب پرندگان دوکوهک

G25 - غار خربس

G26 - کوه کالنگی

G27 - جزیرتو

G28 - دوکلان

G29 - پارک موزهٔ گوران

G30 - قلعه پرتغالی‌ها

G31-G35 - جزیره هنگام

G36 - سهیلی

G37 - زیرانگ

G38 - هلر