به گزارش همشهری آنلاین، براساس اعلام مرکز آمار، قیمت انواع گوشت فقط در شهریورماه امسال ۷.۴ درصد افزایش یافته که در ۲ سال اخیر بی‌سابقه است. در این میان اظهارات مسئولان صنفی هم بیانگر افزایش قیمت گوشت قرمز است.
گزارش میدانی خبرنگار همشهری از قصابی‌های سطح شهر تهران در هفته جاری حکایت از این دارد که در حال حاضر قیمت هر کیلو گوشت آبگوشتی گوسفندی ۷۷۰ هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت خورشتی گوسفندی ۸۰۰ هزار تومان است.
همچنین قیمت گوشت راسته گوسفند بی‌استخوان یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. قیمت هر کیلو ماهیچه گوساله یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان و گوشت راسته گوساله ۹۴۰ هزار تومان است. البته براساس کیفیت و برش گوشت قیمت انواع آن را می‌توان متفاوت یافت.
چرا گوشت گران شد؟
قیمت گوشت در ماه‌های اخیر با افزایش چشمگیری مواجه شده است، حال آنکه پیش از این نیز به‌دلیل بالابودن قیمت تولید گوشت داخل کشور، مسئولان بارها با واردات گوشت تلاش کرده‌اند بازار را تنظیم کنند. اما به‌نظر می‌رسد این راهکار مقطعی، نتوانسته که مشکل را حل کند.
افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، در گفت‌وگو با همشهری، این وضعیت را نتیجه رویکرد دولت‌ها دانست که به جای حمایت واقعی و مستمر از تولید داخل که تامین‌کننده امنیت غذایی کشور است، ترجیح می‌دهند با واردات مشکل را به‌صورت کوتاه‌مدت رفع کنند. او اشاره کرد که دولت فعلی هم در مسیر مشابهی گام برداشته است. پس از رفع موقتی مشکل، اصل مسئله نادیده گرفته می‌شود و همین امر موجب می‌شود قیمت‌ها دوباره سر به فلک بگذارند.
وی با تأکید بر اینکه یکی از مشکلات اساسی در بخش کشاورزی و به‌خصوص گوشت، نظام توزیع ناکارآمد است، افزود: هیچ سیستم عرضه مستقیم و کارآمدی برای رساندن محصولات کشاورزی و دام به‌دست مصرف‌کننده وجود ندارد. در نتیجه تفاوت زیادی میان قیمت گوشت از دامدار تا مصرف‌کننده نهایی وجود دارد و دلالان و واسطه‌ها کنترل بازار را به‌دست گرفته‌اند.
انباشتگی دام سبک و سنگین در ۱۴۰۳
صدر دادرس با اشاره به وضعیت انباشت دام سبک و سنگین در سال ۱۴۰۳ گفت: دامداران سال گذشته با مشکلات جدی مواجه بودند. دامدار گوساله خود را با قیمت هر کیلو حدود ۱۵۰ هزار تومان به کشتارگاه می‌فروخت درحالی‌که هزینه تمام‌شده تولید هر کیلو دام حدود ۲۰۰ هزار تومان بود.
وی ادامه داد: به‌رغم این انباشتگی و قیمت پایین دام تولید داخل، باز هم دولت ترجیح داد تا به جای حل مشکل و برداشتن فاصله میان هزینه تمام‌شده تولید و قیمت محصول نهایی که واسطه‌ها عامل ایجاد آن بودند، اقدام به واردات گوشت و حل مقطعی مشکل کند. اما دولت و متولی مستقیم این بازار به این موضوع بی‌توجه است. همه این مسائل به تولید آسیب زد. تعداد دوره‌های پروار کم و دامدار بی‌انگیزه شد.
درباره خشکسالی هشدار داده بودیم
صدر دادرس در ادامه به مشکلات تولید دام در سال‌جاری اشاره کرد و گفت: در سال‌جاری مشکل خشکسالی، عدم‌برنامه‌ریزی مناسب در تولید و واردات نهاده‌ها نیز بر مشکلات افزوده است. با وجود هشدارهای متعدد درباره احتمال خشکسالی و تأثیر آن بر تولید نهاده‌ها و جو، هیچ برنامه‌ریزی مناسبی از سوی نهاد متولی صورت نگرفت. حتی آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان نیز غلط بود و پیش‌بینی افزایش تولید جو در کشور که هیچ‌گاه محقق نشد، نشان‌دهنده بی‌توجهی به واقعیت‌ها است. این خشکسالی باعث شد حدود ۷۰ میلیون راس گوسفند و بز که معمولا در نیمه‌اول سال در مراتع تغذیه می‌شوند، به بازار نهاده اضافه شوند، درحالی‌که برنامه‌ریزی برای تامین این نهاده‌ها وجود نداشت.
راه‌حل مسئولان برای حل مشکلات؛ فقط واردات
مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: در شرایط فعلی واردکنندگان نهاده نیز به‌دلیل عدم‌تسویه بدهی‌ها و مشکلات تامین ارز، قادر به ترخیص محموله‌های خود نیستند. این وضعیت باعث شده قیمت دام و گوشت در بازار بسیار نوسان داشته باشد، به‌گونه‌ای که اکنون قیمت گوشت گوساله از گوشت گوسفند بالاتر رفته که در چند دهه اخیر این مورد، کم‌سابقه است.
وی با انتقاد از راهکارهای مسئولان برای تنظیم بازار گفت: مجدداً راه‌حل آنها واردات گوشت است و بر سر اینکه این گوشت از کدام کشور وارد شود، بحث و اختلاف است. برنامه واردات ۴۰ هزار تن دام زنده، ۱۳۵ هزار تن گوشت منجمد و ۷۰ هزار تن گوشت گرم نشان‌دهنده بی‌توجهی به تولید داخل است.
قیمت دام سبک و سنگین
صدر دادرس با بیان اینکه در حال حاضر قیمت دام زنده سبک (گوسفند) حدود ۲۹۰ هزار تومان و قیمت دام زنده سنگین (گوساله) بیش از ۲۰۰ هزار تومان است، گفت: دامداران سبک به‌دلیل کمبود علوفه در مراتع، مجبور به ورود به بازار نهاده‌ها شده‌اند، اما به‌علت قیمت بالای نهاده‌ها، نمی‌توانند هزینه‌های خود را پوشش دهند. این فشار اقتصادی باعث شده بره‌ها و گله‌های مولد زودتر از موعد به کشتارگاه فرستاده شوند که به افزایش عرضه و کاهش قیمت دام سبک انجامیده است، درحالی‌که قیمت نهایی گوشت گوسفند برای مصرف‌کننده حدود یک میلیون تومان است و باز هم هیچ مسئولی پیگیر این وضعیت نیست.
مشکلی به نام ارز ترجیحی
یکی از عوامل اصلی مشکلات، اختصاص ارز ترجیحی برای واردات نهاده‌ها و گوشت است. صدر دادرس توضیح داد که تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد خوراک دام سبک از محل ارز ترجیحی تامین می‌شود، درحالی‌که هزینه‌های دیگر مثل دستمزد کارگر، سوخت و دارو با تورم بالا همراه است. از طرفی، واردات گوشت به‌صورت صد درصد با ارز ترجیحی انجام می‌شود.
او پیشنهاد کرد که دولت ارز ترجیحی را از نهاده‌ها و واردات گوشت حذف کند تا تولیدکننده داخلی بتواند با واردکننده رقابت کند و انگیزه افزایش بهره‌وری پیدا کند. ارز ترجیحی باید به شکل هدفمند و برای حمایت از اقشار کم‌درآمد تخصیص یابد تا درصورت آزادسازی قیمت گوشت، فشار بر مصرف‌کننده کم شود.
به‌گفته وی، سال گذشته یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار گوشت وارد کشور شد و حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار هم نهاده وارد شد که عددهای کوچکی نیست و می‌توان آن را به‌صورت هدفمند میان مصرف‌کنندگان آسیب‌پذیر تقسیم کرد.
صدر دادرس در پایان تأکید کرد ادامه روند فعلی و اتکا به واردات برای حل بحران گوشت، تولید داخل را در سال‌های آینده با مشکلات جدی‌تری مواجه خواهد کرد، به‌ویژه اگر خشکسالی ادامه یابد و تدابیر مناسب اتخاذ نشود.
