به گزارش مشرق، اندیشکده تهران با انتشار مطلبی در تلگرام به بررسی طرح ۲۱ ماده‌ای ترامپ برای غزه پرداخت:
طرح ۲۱ ماده‌ای ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه که در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۵ رونمایی شد به یکی از موضوعات داغ بین‌المللی تبدیل شده است. این طرح موجی از واکنش ها را در میان طرف‌های درگیر و جامعه جهانی ایجاد کرده است. اما آیا این طرح می‌تواند صلح پایدار را به ارمغان بیاورد یا صرفاً معامله‌ای سیاسی برای پیشبرد منافع خاص است؟
جزئیات طرح
طرح پیشنهادی ترامپ که با همکاری استیو ویتکاف (فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه) و جرد کوشنر (داماد او) تدوین شده، شامل اقداماتی کلیدی برای پایان دادن به درگیری‌های غزه است:
آتش‌بس و تبادل اسرا: طرح با توقف فوری عملیات نظامی و آزادی ۲۰ اسیر زنده اسرائیلی و اجساد بیش از ۲۰ نفر ظرف ۴۸ ساعت آغاز می‌شود. در مقابل، اسرائیل ۲۵۰ زندانی فلسطینی محکوم به حبس ابد و ۱۷۰۰ بازداشتی دیگر را آزاد خواهد کرد.
خروج تدریجی اسرائیل: نیروهای اسرائیلی به‌تدریج از غزه خارج می‌شوند، اما فقدان جدول زمانی مشخص، اجرای این بند را مبهم کرده است.
خلع سلاح حماس: حماس از نظر نظامی خلع سلاح شده و از اداره غزه محروم می‌شود. اعضای این گروه می‌توانند با پذیرش صلح، عفو شوند یا غزه را ترک کنند.
بازسازی غزه: طرحی پنج‌ساله برای بازسازی زیرساخت‌های غزه، از جمله آب، برق و بیمارستان‌ها با حمایت مالی کشورهای خلیج فارس پیشنهاد شده است.
حکومت انتقالی: یک نهاد بین‌المللی موقت با نظارت آمریکا و یک کمیته فلسطینی، اداره غزه را بر عهده خواهند گرفت تا در نهایت به تشکیلات خودگردان فلسطینی واگذار شود.
اجرا و چالش‌های عملیاتی
اجرای این طرح نیازمند هماهنگی پیچیده بین اسرائیل، حماس، کشورهای عربی و جامعه جهانی است. آتش‌بس اولیه و تبادل اسرا به اعتمادسازی وابسته است، اما حماس اعلام کرده هیچ پیشنهاد جدیدی دریافت نکرده و مذاکرات از زمان حمله اسرائیل به دوحه متوقف شده است. خروج نظامی اسرائیل نیز با مقاومت وزرای راست‌گرای دولت نتانیاهو مواجه است که خواستار ادامه جنگ تا نابودی کامل حماس هستند. بازسازی غزه و استقرار نیروی امنیتی بین‌المللی نیز به منابع مالی و مدیریت دقیق نیاز دارد که هنوز جزئیات آن مشخص نیست.
تونی بلر: مدیر جدید غزه؟
یکی از نکات جنجالی طرح، پیشنهاد تونی بلر، نخست‌وزیر سابق انگلیس، برای هدایت تشکیلات انتقالی بین‌المللی غزه (GITTA) است. این نهاد که قرار است با مجوز سازمان ملل به مدت پنج سال اداره غزه را بر عهده بگیرد از مدل‌های انتقال قدرت در تیمور شرقی و کوزوو الهام گرفته است. بلر از حمایت رهبران خلیج فارس، کوشنر و خود ترامپ برخوردار است. با این حال، سابقه او در جنگ عراق و نقشش در گروه چهارجانبه (۲۰۰۷-۲۰۱۵) که با حملات مکرر اسرائیل به غزه همراه بود او را در میان فلسطینی‌ها نامحبوب کرده است. همچنین رقابت با محمود عباس و تشکیلات خودگردان چالش دیگری برای این پیشنهاد است.
واکنش‌ها: حمایت و مخالفت
طرح ترامپ در اسرائیل دوقطبی ایجاد کرده است. نظرسنجی معاریو نشان می‌دهد ۵۳ درصد اسرائیلی‌ها و ۴۱ درصد رأی‌دهندگان ائتلاف حاکم از آن حمایت می‌کنند، اما وزرای راست‌گرا تهدید به سرنگونی دولت کرده‌اند. در مقابل یائیر لاپید رهبر اپوزیسیون، قول حمایت از نتانیاهو برای پیشبرد توافق را داده است. حماس هنوز پیشنهاد رسمی دریافت نکرده و خواستار توقف کامل جنگ و خروج اسرائیل است. کشورهای عربی مانند مصر، قطر و عربستان از طرح استقبال کرده‌اند، اما عدم حمایت صریح از تشکیل دولت فلسطینی، ممکن است با انتقاد برخی کشورها مواجه شود.
چشم‌انداز و موانع
طرح ترامپ در مقایسه با پیشنهاد قبلی او در فوریه ۲۰۲۵ که خواستار آوارگی فلسطینی‌ها و تبدیل غزه به «ریویرای خاورمیانه» بود، گامی معتدل‌تر به نظر می‌رسد. با این حال، موانع متعددی پیش روی آن است: مخالفت‌های داخلی در اسرائیل، ابهام در مذاکرات با حماس و پیچیدگی‌های مالی و لجستیکی بازسازی غزه. علاوه‌براین، به‌رسمیت‌شناختن آرمان دولت فلسطینی بدون تعهد مشخص، برای فلسطینی‌ها ناکافی است.
نتیجهگیری
طرح ۲۱ ماده‌ای ترامپ با وجود حمایت گسترده، باچالش‌های جدی مواجه است. ایده اداره غزه توسط تونی بلر، هرچند نوآورانه به دلیل سابقه او و پیچیدگی‌های سیاسی منطقه بامقاومت روبه‌رو خواهد شد. موفقیت این طرح به اعتمادسازی، هماهنگی بین‌المللی و غلبه بر اختلافات داخلی بستگی دارد. بااین حال تأکید طرح بر خلع سلاح حماس و عدم تعهد صریح به دولت فلسطینی، نشان‌دهنده اولویت منافع اسرائیل و متحدانش است که ممکن است مانع پذیرش آن توسط فلسطینی‌ها شود.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.
