به گزارش خبرنگار مهر، آیین تجلیل از موسوعه «آیات‌الاحکام» با حضور حضرت آیت‌الله حاج شیخ جعفر سبحانی، جمعی از علما، مؤلفان اثر و مسئولان پژوهشکده باقرالعلوم (ع) در مؤسسه امام جعفر صادق (ع) قم برگزار شد.
آیت‌الله سبحانی در این مراسم با تأکید بر نقش محوری قرآن در اجتهاد و استنباط احکام فقهی اظهار کرد: عمل فقهی باید پیش از هر چیز بر کتاب خدا تکیه کند. در هر مسئله ضروری است ابتدا بررسی شود که آیا امکان استناد به آیات قرآن وجود دارد و سپس در صورت نیاز، به روایات و منابع دیگر رجوع شود.
این مرجع تقلید با اشاره به روش ویژه علمای شیعه در تدوین «آیات‌الأحکام» خاطرنشان کرد: فقیهان شیعه همواره آیات مربوط به احکام را بر اساس ابواب فقهی همچون طهارت، دیات و عبادات تنظیم کرده‌اند؛ در حالی که علمای اهل سنت آیات را بر اساس ترتیب قرآن آورده‌اند. همین شیوه موجب شگفتی و تحسین برخی از اندیشمندان اهل سنت شده است.
ایشان با بیان اینکه بسیاری از آیات قرآن قابلیت استنباط فقهی دارند اما در منابع پیشین کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند، افزود: برخی آیات تاکنون تنها در جنبه اخلاقی مطرح می‌شدند و به همین دلیل در موسوعه‌های فقهی ذکر نشده‌اند؛ حال آنکه با دقت می‌توان از آن‌ها نیز احکام فقهی استخراج کرد و این امر به غنای فقه اسلامی کمک خواهد کرد.
آیت‌الله سبحانی همچنین با اشاره به لزوم توجه به نیاز نسل جوان، انتشار نسخه تلخیص‌شده این موسوعه را پیشنهاد کردند و گفت: این اثر ارزشمند برای محققان و مراجع، یک پشتوانه علمی غنی به شمار می‌رود، اما طلاب و دانشجویانی که در نگارش پایان‌نامه یا پاسخ به پرسش‌های علمی نیازمند دسترسی سریع هستند، می‌توانند از نسخه‌ای خلاصه‌تر در چند جلد بهره بیشتری ببرند.
این استاد برجسته حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت روزآمدسازی زبان و نگارش آثار دینی تأکید کرد و افزود: باید در تدوین متون دینی از تعابیر قدیمی و غیرمتعارف پرهیز کرد و آثار با ادبیاتی روان، متین و متناسب با فضای فکری جامعه امروز تدوین شوند که این امر اقدامی ارزشمند و تحسین‌برانگیز در حوزه نشر دینی خواهد بود.
وی با ابراز تأسف از محدود بودن چرخه نشر در داخل کشور، اظهار کرد: متأسفانه بسیاری از آثار علمی و فقهی تنها در شهرهایی مانند قم، مشهد و تهران منتشر می‌شود و کمتر به خارج از مرزها راه می‌یابد؛ در حالی که اگر این متون به کشورهای اسلامی همچون مصر، لبنان و مغرب و نیز به جوامع علمی غرب ارسال شوند، گامی مؤثر در معرفی اندیشه شیعی و فقه اسلامی خواهد بود.
آیت‌الله سبحانی با اشاره به جایگاه اجتهاد و نقش آن در پاسخگویی به مسائل روز بیان کرد: امروز باید مجتهدانی که در جریان تحولات اجتماعی و نیازهای مردم قرار دارند، محور عمل باشند تا فقه بتواند حصارهای سنتی را درنوردد و پاسخگوی مسائل نوین جامعه شود.
وی همچنین نقش آثار علمی همچون موسوعه «آیات‌الأحکام» را در تقریب مذاهب یادآور شدو تأکید کرد: اگر عالمان اهل سنت با چنین کتاب‌هایی مواجه شوند، خواهند دید که میان دیدگاه‌های فقهی شیعه و آنان نقاط اشتراک و تفاوت‌های علمی وجود دارد؛ موضوعی که می‌تواند زمینه هم‌فکری و گفت‌وگوی علمی میان مذاهب اسلامی را فراهم آورد.
