خبرگزاری مهر، گروه دانش و فناوری: «فناوری هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است». جمله‌ای تکراری اما بسیار مهم که بارها از زبان مسئولان حاکمیتی کشور شنیده شده و همواره به عنوان نشانه‌ای روشن از تعهد ایران به پیشرفت علمی و توسعه پایدار مطرح می‌شود. فناوری‌ای که نه تنها حق مسلم ایران برای توسعه علمی و فناوری محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند ابزاری حیاتی برای پیشبرد توسعه پایدار در حوزه‌های مختلفی مانند آب، انرژی و محیط زیست باشد. در حالی که این فناوری در جهان اغلب با تولید برق هسته‌ای شناخته می‌شود، اما کاربردهای گسترده و متنوع آن در بخش‌های غیرهسته‌ای نیز نقش بی‌بدیلی در بهبود زندگی مردم و تقویت اقتصاد کشور ایفا می‌کند.
دانش غنی‌سازی اورانیوم و فناوری‌های مرتبط با چرخه سوخت، ابزارهای کلیدی در بهره‌برداری صلح‌آمیز از این فناوری به شمار می‌آیند که می‌توانند به تأمین آب شیرین، تولید برق پایدار، کاهش آلودگی و افزایش تاب‌آوری کشور در برابر بحران‌های طبیعی کمک کنند. ایران همواره تأکید کرده است که فناوری هسته‌ای‌اش کاملاً صلح‌آمیز است و این موضوع را به‌عنوان یکی از اصول بنیادین سیاست‌های خود مطرح کرده است.
با وجود فشارهای روانی ناشی از تهدید بازگشت تحریم‌ها و فعال شدن مکانیزم اسنپ‌بک، کشور ما با تکیه بر دانش بومی و توانمندی‌های داخلی، به بهره‌برداری از فناوری هسته‌ای در حوزه‌های غیرهسته‌ای مانند پزشکی، کشاورزی، محیط زیست و صنایع مختلف ادامه می‌دهد. این کاربردهای متنوع نشان‌دهنده ظرفیت‌های گسترده و نقش حیاتی فناوری هسته‌ای در پیشبرد توسعه پایدار و حفظ امنیت ملی ایران است.
رهبر انقلاب در تازه‌ترین بیانات خود از متخصصان خواستند ابعاد و فواید غنی‌سازی را برای مردم تشریح کنند. ایشان با اشاره به کاربردهای متنوع اورانیومِ غنی‌شده در کشاورزی، صنعت و مواد، محیط زیست و منابع طبیعی، بهداشت و درمان، تغذیه، و پژوهش و آموزش افزودند: «در تولید انرژی برق نیز استفاده از اورانیومِ غنی‌شده بسیار ارزان‌تر و بدون آلایندگی محیط‌زیستی است و نیروگاه‌های هسته‌ای، عمری بسیار طولانی و امتیازات متعددی دارند، به همین علت بسیاری از کشورهای پیشرفته از نیروگاه‌های هسته‌ای استفاده می‌کنند اما سوخت نیروگاه‌های ما غالباً بنزین و گاز است که هزینه‌های زیادی دارد.»
در همین راستا، با سید محمدمهدی نوربخش دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری گفتگویی انجام دادیم تا ابعاد مختلف کاربردهای فناوری هسته‌ای و غنی‌سازی صلح‌آمیز در توسعه پایدار ایران را بررسی کنیم. در این گفتگو به نقش این فناوری در تأمین آب، تولید برق، حفاظت از محیط زیست و تقویت اقتصاد دانش‌بنیان پرداخته شده است.
متن مصاحبه با دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در نوشتار زیر قابل مشاهده است؛
*آقای دکتر اساساً چگونه دسترسی به فناوری هسته‌ای و دانش غنی‌سازی می‌تواند توسعه پایدار در حوزه‌های آب، برق و محیط زیست را تسریع کرده و تاب‌آوری کشور در برابر بحران‌های منابع طبیعی را تقویت کند؟
درست است که تصویر عمومی از انرژی هسته‌ای بیشتر به تولید برق محدود می‌شود، اما واقعیت این است که این فناوری یک «جعبه‌ابزار راهبردی» برای مدیریت همزمان آب، برق و محیط زیست است. کشوری که به دانش چرخه سوخت و غنی‌سازی دسترسی دارد، توانسته شبکه‌ای از فناوری‌های پیشرفته را در اختیار بگیرد که هرکدام در حوزه‌های حیاتی زندگی مردم کاربرد دارند. در بخش آب، این توان علمی می‌تواند به توسعه آب‌شیرین‌کن‌های بزرگ، تصفیه‌خانه‌های پرقدرت و حتی سامانه‌های پیشرفته پایش کیفیت آب کمک کند.
در بخش برق، راکتورها منبع پایدار تولید انرژی هستند و همین پایداری، امکان مدیریت بهینه شبکه، کاهش خاموشی و بهبود کیفیت توزیع برق را فراهم می‌کند و در محیط زیست، فناوری‌های مبتنی بر پرتو و ایزوتوپها می‌توانند در کاهش آلودگی هوا، تصفیه پساب صنعتی و حتی ردیابی منابع آلاینده مؤثر باشند. از دیدگاه ما، انرژی هسته‌ای فراتر از یک منبع صرف تولید برق است. این فناوری بستری راهبردی برای ایجاد ثروت ملی، ارتقاء کیفیت زندگی مردم و تقویت تاب‌آوری کشور در مواجهه با چالش‌های پیچیده آب، انرژی و محیط زیست به شمار می‌آید.
*فناوری هسته‌ای چطور می‌تواند در تأمین پایدار آب، مدیریت منابع آب زیرزمینی و بهبود بازچرخانی پساب‌ها نقش داشته باشد و چه تأثیری بر مقابله با بحران‌های آب در کشورهای خشک مانند ایران دارد؟
امروز جهان با چالش جدی در تامین منابع آب مواجه است و کشورهایی مانند ایران که در اقلیم‌های خشک قرار دارند، نمی‌توانند صرفاً به بارش طبیعی یا روش‌های سنتی مانند سدسازی اتکا کنند. در این راستا، فناوری هسته‌ای به عنوان راهکاری پیشرفته و کارآمد، نقش مهمی در تأمین پایدار و مدیریت منابع آب ایفا می‌کند.
یکی از کاربردهای برجسته فناوری هسته‌ای، «نمک‌زدایی آب دریا» است. نیروگاه‌های هسته‌ای علاوه بر تولید برق، قادر به تامین گرمای فراوان و انرژی حرارتی مورد نیاز برای فرآیندهای آب‌شیرین‌کنی پیشرفته‌ای مانند MED (Multi-Effect Distillation) و MSF (Multi-Stage Flash) هستند. این روش‌ها در ترکیب با فناوری اسمز معکوس، ظرفیت تولید آب شیرین در مقیاس میلیون‌ها مترمکعب در روز را فراهم می‌آورند. کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جمله امارات متحده عربی و عربستان سعودی، با پیروی از این رویکرد، پروژه‌های بزرگ نمک‌زدایی هسته‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
کاربرد دیگر فناوری هسته‌ای در حوزه مدیریت منابع آب، بهره‌گیری از «ایزوتوپها» است. این فناوری امکان ردیابی مسیر حرکت آب‌های زیرزمینی، ارزیابی عمر سفره‌های آب و شناسایی منابع آلودگی را فراهم می‌کند. اطلاعات حاصل از این تحلیل‌ها برای تصمیم‌گیری‌های کلان در تخصیص منابع آب و برنامه‌ریزی‌های کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین در زمینه بازچرخانی پساب‌ها، استفاده از پرتودهی نقش حیاتی دارد. با بهره‌گیری از تابش‌های گاما یا الکترون، می‌توان آلودگی‌های پیچیده شیمیایی و میکروبی موجود در فاضلاب‌های صنعتی و شهری را حذف کرده و پساب تصفیه‌شده را مجدداً وارد چرخه مصرف کرد. این روش در کشورهایی همچون کره جنوبی و روسیه به‌کار گرفته شده و نتایج آن حاکی از صرفه‌جویی قابل توجه در مصرف آب است.
بنابراین، از دیدگاه ما فناوری هسته‌ای در سه حوزه کلیدی تولید آب شیرین جدید از منابع دریایی، حفظ و مدیریت بهینه منابع آب موجود، و بازگرداندن پساب‌ها به چرخه مصرف نقش آفرین است. این رویکرد جامع، پاسخی مؤثر و راهبردی به بحران آب در تمامی مراحل زنجیره تامین تا مصرف محسوب می‌شود.
*سوال دیگر این است که فناوری هسته‌ای چه نقشی در تولید پایدار برق، بهینه‌سازی شبکه و کاهش تلفات ایفا می‌کند؟
برق امروز شریان اصلی توسعه و رفاه است. بدون دسترسی پایدار به انرژی الکتریکی، نه صنعت رشد می‌کند و نه زندگی مردم آرامش دارد. ویژگی مهم نیروگاه‌های هسته‌ای این است که برخلاف خورشید و باد، شبانه‌روز و در هر شرایط آب‌وهوایی برق پایدار تولید می‌کنند. این پایداری برای کشوری مثل ایران که با رشد مصرف و ناترازی تولید و تقاضا روبه‌رو است، یک مزیت حیاتی محسوب می‌شود.
علاوه بر تولید، فناوری هسته‌ای در کاهش فشار بر شبکه انتقال و توزیع نیز اثرگذار است. نیروگاه‌های کوچک ماژولار (SMR) می‌توانند نزدیک به مراکز مصرف و حتی در شهرهای صنعتی نصب شوند. این موضوع باعث می‌شود نیاز به خطوط انتقال بلند کاهش پیدا کند و در نتیجه تلفات شبکه پایین بیاید. همین ویژگی در کشورهایی مثل کانادا و بریتانیا در حال تبدیل شدن به یک سیاست جدی است. از سوی دیگر، وجود برق پایدار هسته‌ای امکان استفاده بهتر از منابع تجدیدپذیر را فراهم می‌کند. یعنی وقتی خورشید و باد دچار نوسان می‌شوند، فناوری هسته‌ای بار پایه را پوشش می‌دهد و شبکه برق دچار خاموشی نمی‌شود. این هم‌افزایی به ما اجازه می‌دهد یک شبکه هوشمند، پایدار و کم‌کربن داشته باشیم.
در نهایت باید گفت نیروگاه‌های هسته‌ای با ضریب ظرفیت بالای ۸۰ تا ۹۰ درصد، عملاً «ستون فقرات» تولید برق پایدار هستند. اگر این ظرفیت در کنار تجدیدپذیرها و فناوری‌های نوین ذخیره‌سازی انرژی قرار گیرد، می‌توانیم همزمان هم به امنیت انرژی برسیم و هم تلفات و خاموشی‌ها را به حداقل برسانیم.
*با توجه به نقش نیروگاه‌های هسته‌ای در تولید برق، چگونه این فناوری می‌تواند به کاهش آلودگی هوای ناشی از سوخت‌های فسیلی کمک کند و چه تأثیری بر کیفیت هوا و سلامت عمومی خواهد داشت؟
فناوری هسته‌ای به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین دستاوردهای علمی و فناورانه، این توانمندی را دارد که به طور همزمان توسعه صنعتی را تسریع کرده و حفاظت از محیط زیست را تضمین کند. در این زمینه، نمونه‌های متعددی قابل ذکر است که اهمیت این فناوری را در مسیر توسعه پایدار بیش از پیش نمایان می‌سازد. یکی از مهم‌ترین مزایای فناوری هسته‌ای، کاهش چشمگیر آلودگی هواست. نیروگاه‌های هسته‌ای برخلاف نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت‌های فسیلی که با احتراق سوخت‌های کربنی موجب انتشار گسترده گازهای آلاینده‌ای همچون دی‌اکسیدکربن، گوگرد و اکسیدهای نیتروژن می‌شوند، فاقد چنین آلودگی‌هایی هستند. بنابراین، جایگزینی هر واحد برق تولیدی توسط فناوری هسته‌ای به جای نیروگاه‌های گازی یا زغالی، می‌تواند هزاران تُن آلاینده را از جو حذف کرده و به بهبود کیفیت هوا و ارتقای سلامت عمومی کمک کند.
علاوه بر این، «فناوری پرتودهی» به عنوان یکی از کاربردهای مهم فناوری هسته‌ای، در پاکسازی پساب‌ها و پسماندهای صنعتی نقش کلیدی ایفا می‌کند. در صنایع شیمیایی، پتروشیمی و نساجی، فاضلاب‌هایی تولید می‌شود که حاوی ترکیبات شیمیایی پیچیده و مقاوم به تجزیه است. فناوری پرتودهی با استفاده از تابش‌های گاما یا الکترون، قادر است این ترکیبات را تجزیه و به طور مؤثری بی‌خطر سازد. پساب‌های تصفیه شده در این فرآیند قابلیت بازچرخانی و استفاده مجدد در فرایندهای صنعتی و کشاورزی را خواهند داشت که این امر به حفظ منابع آبی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی کمک می‌کند.
همچنین، بهره‌گیری از ایزوتوپ‌های پایدار و پرتوزا در پایش محیط زیست، یکی دیگر از کاربردهای مهم فناوری هسته‌ای است. این ابزارهای علمی امکان شناسایی منشأ آلاینده‌های خاک، هوا و آب را فراهم می‌آورند و با اندازه‌گیری دقیق سرعت و مسیر حرکت این آلاینده‌ها، راهکارهای علمی و مؤثری برای مهار و کنترل آن‌ها ارائه می‌کنند. در سطح جهانی، این فناوری در ردیابی فلزات سنگین در خاک و نیترات‌های موجود در آب‌های زیرزمینی به کار گرفته شده و نتایج بسیار دقیق و قابل اعتمادی ارائه نموده است. از سوی دیگر، فناوری پرتودهی در کاهش و بی‌خطرسازی پسماندهای خطرناک نیز مؤثر است. این فناوری می‌تواند میکروب‌ها و ویروس‌های موجود در لجن فاضلاب شهری و پسماندهای بیمارستانی را از بین برده و آن‌ها را به شکل مؤثری بی‌خطر سازد؛ فرآیندی که به طور چشمگیری ریسک‌های زیست‌محیطی و بهداشتی مرتبط با این پسماندها را کاهش می‌دهد.
بنابراین، فناوری هسته‌ای فراتر از یک منبع تولید انرژی پاک و پایدار است. این فناوری پیشرفته زیست‌محیطی، با کاهش آلاینده‌ها، پایش دقیق منابع طبیعی و تسهیل مسیر توسعه پایدار، نقش اساسی و راهبردی در حفظ سلامت اکوسیستم‌ها و پیشرفت صنعتی کشور ایفا می‌کند.
فناوری هسته‌ای و فرآیند غنی‌سازی صلح‌آمیز چگونه می‌توانند به عنوان ابزارهای کلیدی در ارتقای رفاه عمومی، تقویت اقتصاد ملی و ایجاد فرصت‌های پایدار ثروت‌آفرینی ملی ایفای نقش کنند؟
وقتی از رفاه مردم صحبت می‌کنیم، باید آن را در زندگی روزمره ملموس کنیم. فناوری هسته‌ای به‌طور مستقیم بر کیفیت زندگی اثر می‌گذارد. نمونه روشن آن آب شیرین ارزان و پایدار است؛ اگر بتوانیم با اتکا به نیروگاه‌های هسته‌ای کمبود آب شرب را در شهرهای بزرگ یا مناطق ساحلی برطرف کنیم، یعنی فشار بر زندگی خانوارها کاهش یافته و امنیت روانی و اجتماعی تقویت می‌شود. در بخش انرژی هم، برق پایدار بدون خاموشی یعنی رفاه مستقیم. صنایع می‌توانند با اطمینان کار کنند، خانواده‌ها نگران قطع برق نباشند و خدمات عمومی بدون وقفه ارائه شوند. این خودش شاخصی از کیفیت زندگی است.
از منظر ثروت‌آفرینی، انرژی هسته‌ای به‌عنوان صنعتی مادر شناخته می‌شود که زنجیره گسترده‌ای از صنایع مرتبط را از تولید تجهیزات پیشرفته و مواد فناورانه گرفته تا تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد به حرکت درمی‌آورد. کشوری که در این حوزه به دانش و فناوری بومی دست یافته باشد، قادر خواهد بود خدمات مهندسی، تولید سوخت، تجهیزات تخصصی و حتی محصولات جانبی مانند ایزوتوپ‌های پزشکی و صنعتی را به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی عرضه کند. در حال حاضر، کشورهای پیشرو در این زمینه سالانه میلیاردها دلار درآمد از صادرات خدمات و محصولات هسته‌ای کسب می‌کنند.
نکته‌ای که اهمیت ویژه‌ای دارد، قدرت‌آفرین بودن این فناوری است. به این معنا که کشوری که فناوری هسته‌ای را در اختیار دارد، از استقلال فناورانه قابل توجه و جایگاه برجسته‌ای در عرصه بین‌المللی برخوردار می‌شود. این ترکیب منحصربه‌فرد قدرت و ثروت، در نهایت زمینه‌ساز ارتقای رفاه عمومی خواهد بود. در واقع، احساس امنیت و رفاه واقعی در میان مردم زمانی شکل می‌گیرد که اطمینان یابند کشورشان در حوزه تأمین آب، انرژی و حفاظت از محیط زیست به دیگران وابسته نیست و توانمندی‌های بومی لازم را داراست.
*چشم‌انداز توسعه انرژی هسته‌ای در آینده چگونه است و چه فناوری‌های نوینی که هم‌اکنون در مرحله تحقیق و توسعه هستند، پتانسیل ورود به زندگی روزمره مردم تا سال ۲۰۵۰ را دارند؟
آینده انرژی هسته‌ای بسیار فراتر از نیروگاه‌های متعارف امروزی است. امروز در مراکز علمی جهان، مسیرهایی دنبال می‌شود که اگر به ثمر برسند، می‌توانند زندگی روزمره ما را دگرگون کنند. یکی از این مسیرها توسعه نیروگاه‌های کوچک ماژولار است که به‌دلیل ابعاد کم و قابلیت ساخت کارخانه‌ای، نزدیک به مراکز مصرف نصب می‌شوند و همزمان برق، گرما و آب شیرین تولید می‌کنند. در کنار آن، «راکتورهای دمابالا» در حال تحقیق هستند که می‌توانند دمای لازم برای تولید هیدروژن پاک و همچنین گرمای فرایندی صنایع سنگین مانند فولاد و پتروشیمی را تأمین کنند. هم‌افزایی میان انرژی هسته‌ای و منابع تجدیدپذیر نیز چشم‌انداز دیگری است؛ جایی که هسته‌ای بار پایه شبکه را تأمین می‌کند و باد و خورشید به‌عنوان مکمل عمل می‌کنند تا امنیت انرژی و کاهش کربن همزمان محقق شود.
در حوزه محیط زیست، فناوری‌های نوینی در حال شکل‌گیری هستند. پرتودهی برای ضدعفونی پساب‌ها و کاهش آلاینده‌های هوا، ردیابی دقیق منابع آب‌های زیرزمینی با استفاده از ایزوتوپها و کاربرد پرتودهی در کشاورزی به عنوان جایگزینی برای سموم شیمیایی، نمونه‌هایی از این فناوری‌ها هستند که اکنون در مرحله پایلوت قرار دارند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ به خدمات عمومی تبدیل شوند و تولید پایدارتر را ممکن سازند.
این چشم‌انداز نشان می‌دهد اگر امروز در این مسیرها سرمایه‌گذاری کنیم، در دهه‌های آینده فناوری هسته‌ای به یک ابزار چندمنظوره برای توسعه پایدار بدل خواهد شد؛ ابزاری که آب سالم‌تر، انرژی پاک‌تر و محیط زیست سالم‌تر را برای نسل‌های آینده به ارمغان می‌آورد.
بسیاری از کشورها در افق‌های بلندمدت به فناوری هسته‌ای توجه ویژه نشان داده‌اند. تجربه جهانی در این زمینه چیست و چه روندهایی را تا سال ۲۰۵۰ می‌توان پیش‌بینی کرد؟
اگر به نقشه جهانی نگاه کنیم، تقریباً همه قدرت‌های بزرگ و حتی برخی کشورهای در حال توسعه، برنامه‌های بلندمدت هسته‌ای را در دستور کار دارند. فرانسه بیش از ۷۰ درصد برق خود را از هسته‌ای تأمین می‌کند و برنامه نوسازی نیروگاه‌ها و توسعه نسل جدید راکتورها را تا دهه ۲۰۵۰ پیش برده است. چین و روسیه با سرعت بالا در حال ساخت ده‌ها نیروگاه جدید هستند و چین به طور خاص سرمایه‌گذاری سنگینی روی راکتورهای دمابالا و تولید هیدروژن پاک انجام داده است. در منطقه ما، امارات نمونه‌ای است که با راه‌اندازی نیروگاه «براکه» نشان داد حتی کشورهای فاقد سابقه صنعتی طولانی هم می‌توانند با همکاری بین‌المللی به سرعت به جمع دارندگان برق هسته‌ای بپیوندند. عربستان نیز برنامه رسمی خود را برای ورود به این حوزه تا ۲۰۴۰ اعلام کرده است.
در افق آینده، دو روند مهم دیده می‌شود: نخست، گسترش نیروگاه‌های کوچک ماژولار (SMR) که برای مناطق صنعتی و حتی شهرهای کوچک طراحی می‌شوند و تا ۲۰۳۵ در چند کشور به بهره‌برداری می‌رسند. دوم، همگرایی هسته‌ای با آب و محیط زیست؛ به این معنا که نیروگاه‌های آینده نه‌تنها برق تولید می‌کنند، بلکه همزمان آب شیرین، بخار صنعتی و حتی سوخت پاک مثل هیدروژن را هم عرضه خواهند کرد. این مسیر نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰ فناوری هسته‌ای بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی کشورها برای تأمین پایدار آب و انرژی و حفاظت از محیط زیست خواهد بود. ایران هم اگر با همین نگاه راهبردی حرکت کند، می‌تواند در منطقه پیشگام باشد و از بازارهای نوظهور این حوزه سهم بگیرد.
اگر کشوری مانند ایران از مسیر توسعه فناوری هسته‌ای و غنی‌سازی صلح‌آمیز صرف‌نظر کند یا در آن تعلل کند، چه پیامدهایی در افق‌های بلندمدت برای آب، انرژی و محیط زیست خواهد داشت؟
واقعیت این است که چشم‌پوشی از فناوری هسته‌ای به معنای از دست دادن یک ستون اصلی امنیت انرژی در آینده است. دنیا به سمت کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی حرکت می‌کند؛ هم به دلیل محدودیت منابع و هم به خاطر تعهدات بین‌المللی برای کاهش انتشار کربن. در چنین شرایطی اگر کشوری فناوری هسته‌ای نداشته باشد، یا باید وابسته به واردات انرژی و آب شیرین شود یا با بحران خاموشی، کمبود آب و افزایش آلودگی‌ها دست و پنجه نرم کند. از بعد اقتصادی هم غفلت از این حوزه یعنی جا ماندن از یک صنعت چندصد میلیارد دلاری. تا سال ۲۰۵۰ کشورهایی که سرمایه‌گذاری کرده‌اند نه‌تنها نیاز داخلی خود را پوشش می‌دهند، بلکه خدمات و محصولات هسته‌ای را به دیگر کشورها صادر خواهند کرد. کشوری که در این عرصه غایب باشد، مجبور است مصرف‌کننده باقی بماند و هزینه‌های بسیار بیشتری بپردازد.
از نظر زیست‌محیطی هم اتکا صرف به سوخت‌های فسیلی قابل دوام نیست. ادامه این مسیر به معنای تشدید آلودگی هوا، افزایش گرمایش جهانی و آسیب‌پذیری بیشتر در برابر بحران‌های اقلیمی است. در حالی که هسته‌ای می‌تواند یک منبع پاک، مطمئن و پایدار برای تولید انرژی و تأمین آب باشد. بنابراین، غفلت از این فناوری تنها از دست دادن یک گزینه فناورانه نیست؛ بلکه یک عقب‌ماندگی راهبردی است که می‌تواند رفاه مردم، استقلال انرژی و حتی جایگاه بین‌المللی کشور را تحت تأثیر قرار دهد.
آقای دکتر به نظر شما، غفلت از فناوری‌های پیشرفته چه تأثیری می‌تواند بر استقلال و امنیت ملی کشور داشته باشد و اینکه چگونه اتکا به توان داخلی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند رفاه و رشد واقعی مردم را تضمین کند؟
به‌عنوان مسئول توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در آب، انرژی و محیط‌زیست، پیام من ساده است: اگر می‌خواهیم رفاه پایدار برای خانواده‌ها بسازیم، امنیت آب و برق را تضمین کنیم و طبیعت را منصفانه به نسل بعد بسپاریم، باید «دانش پیشرفته» را به متن تولید و زیرساخت ببریم؛ هسته‌ای—به‌عنوان یک جعبه‌ابزار راهبردی برای برق پایدار، شیرین‌سازی آب در مقیاس بزرگ، گرمای فرایندی پاک و فناوری‌های نوین محیط‌زیستی—در قلب این مسیر است. تجربه جهانی هم نشان می‌دهد هر جا حکمرانیِ آینده‌نگر، اتکا به توان داخلی و میدان‌دادن به شرکت‌های دانش‌بنیان کنار هم قرار گرفته، رشدِ واقعیِ رفاه مردم اتفاق افتاده است.
غفلت از این فناوری یعنی از دست‌دادن یک ستون استقلال و پیشرفت. جهان به سمت محدودیت کربن و کاهش اتکا به فسیلی‌ها می‌رود؛ کشوری که امروز جسارتِ سرمایه‌گذاری روی فناوری‌های پیشرفته را نداشته باشد، فردا به واردکننده‌ی انرژی و حتی آبِ شیرین تبدیل می‌شود. مسیر درست از نگاه ما روشن است، حرکت مصمم به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان، حراست مسئولانه از محیط‌زیست، و پیگیری حق دسترسی به فناوری‌های صلح‌آمیز در چارچوب‌های بین‌المللی. مسیری که هم عزت می‌آورد، هم قدرت ملی، و هم سفره‌ی مردم را بزرگ‌تر می‌کند.
الهام‌بخشِ این جمع‌بندی، همان تکیه بر «دانش و تولیدِ متکی به توان داخلی»، «حقّ مسلمِ بهره‌گیری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای»، و «وظیفه ملی در صیانت از آب، هوا و خاک» است؛ سه خط فکری که سال‌هاست در سطح عالی کشور تکرار می‌شود و با رویکرد شرکت‌های دانش‌بنیان، به برنامه عمل تبدیل می‌گردد.
