طبق منابع ناشناس والاستریت ژورنال، EA میتواند تا ۵۰میلیارد دلار فروخته شود، اگرچه قیمت نهایی هنوز مورد توافق قرار نگرفته است و ارزش بازار EA حدود ۴۳میلیارد دلار تخمین زده میشود. طبق گزارشها، گروه سرمایهگذاران شامل شرکت سهام خصوصی سیلور لیک و صندوق سرمایهگذاری عمومی دولت عربستان سعودی است.
این معامله میتواند اواسط این هفته اعلام شود و بزرگترین خرید اهرمی ثبت شده تاکنون خواهد بود. خرید اهرمی زمانی است که یک شرکت سهام خصوصی از مقدار قابلتوجهی پول قرض گرفته شده برای انعقاد معامله استفاده میکند و دارایی که قرار است خریداری شود به عنوان وثیقه در بدهی استفاده میشود.
این امر عملا شرکت خریداریشده را در قبال بدهی مسوول میکند - اگر درآمد آن نتواند به اندازه کافی بدهی را پرداخت کند، عواقب نکول را متحمل خواهد شد، نه سرمایهگذارانی که خرید را انجام دادهاند و این معمولا به معنای تعطیلی و اخراج کارکنان است. همانطور که لسآنجلس تایمز گزارش شده است، یکی از این خریدهای اهرمی در نهایت منجر به ورشکستگی و تعطیلی خردهفروش اسباببازیِ زمانی فراگیر، Toys R Us، شد.
این واقعیت که هزینه گزارششده برای این معامله - تا سقف ۵۰میلیارد دلار - نزدیک به ارزش تخمینی EA است (۷میلیارد دلار البته بیشتر از قیمت واقعی آن است.) این رقم میتواند دلیلی برای خوشبینی باشد که بار بدهی EA متناسب با تواناییهایش باشد. با این حال، حتی گذشته از ورشکستگی نهایی، سابقه خریدهایی از این دست وجود دارد که باعث اختلالات گسترده در شرکت میشوند: مایکروسافت در ژانویه ۲۰۲۴، اندکی پس از خریدActivision-Blizzard، ۱۹۰۰ شغل را در ایکسباکس تعدیل کرد و بهویژه Blizzard Entertainment به شدت تحت تاثیر قرار گرفت. دیگر نهاد شناختهشده در این معاملهی ادعایی، صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی، چندین سال است که بهعنوان بخشی از یک تلاش چندجانبه در عرصهی رسانه و سرگرمی جهانی، در صنعت بازیها فعالیت میکند. این فعالیتها شامل موارد زیر بوده است:
ورزش: لیگ برتر فوتبال عربستان، گلف LIV، لیگ مبارزان حرفهای.
سرگرمی: سرمایهگذاری در فیلمهای هالیوودی. سهام مالکیت در شرکتهای بازیسازی مانند نینتندو و کپکام، از جمله ۱۰درصد سهام EA قبل از این معامله.
سرگرمی ورزشی: عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸ قراردادی یک میلیارد دلاری برای میزبانی رویدادهای مهم WWE در این پادشاهی منعقد کرد و اخیرا اعلام شد که مسابقات Wrestlemania۴۳ در سال ۲۰۲۷ در ریاض برگزار خواهد شد. منتقدان دولت عربستان سعودی این عمل را «شستوشوی ورزشی» یا استفاده از نفوذ رو به رشد و حضور فراگیر در صنایع سرگرمی برای منحرف کردن اذهان از سابقه حقوق بشر دولت نامیدهاند.
دنیای وارکرفت یکی از موفقترین بازیهای ویدئویی تمام دوران است. این بازی نقشآفرینی آنلاین فانتزی که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد، در اوج خود ۱۲میلیون مشترک در سراسر جهان داشت؛ میلیاردها دلار از طریق اشتراک، فروش بستههای الحاقی، خریدهای درون بازی و خدمات درآمد کسب کرده است و هنوز هممیلیونها بازیکن فعال دارد. توسعهدهنده آن Blizzard Entertainment، یکی از نامهای پرآوازه در صنعت بازی است. این بازی به فرهنگ جریان اصلی راه یافت، میمهای بیشماری ایجاد کرد و حتی فیلم سینمایی و قسمت South Park مخصوص به خود را نیز به وجود آورد.
تقریبا هر شش ماه، فصل جدیدی از بازی World of Warcraft آغاز میشود و به همراه آن، رویدادی به نام Race to World First برگزار میشود که در آن برترین تیمهای بازی در آمریکای شمالی و اروپا برای غلبه بر سختترین چالشهای بازی در یک رویداد ورزشهای الکترونیکی که صدها هزار بیننده را در پلتفرمهایی مانند Twitch و YouTube به خود جذب میکند، با هم رقابت میکنند.
این رویداد در بین جامعه وارکرفت محبوب است، اما تاثیر یا طنین کمی در خارج از آن دارد و بینندگان آن در مقایسه با بازیهای محبوب دیگری مانند League of Legends کهمیلیونها بیننده را در طول مسابقات جهانی جذب میکنند، بسیار کمتر است. در جریان آخرین رویدادهای «مسابقه برای اول شدن در جهان» در زمستان و بهار، نامی در پخش زنده ظاهر شد که فقط در چارچوب «چشمانداز ۲۰۳۰»، پروژه محمد بنسلمان برای نوسازی اقتصاد عربستان سعودی، میتوان یافت.
در برخی از پخشهای برتر توییچ، نام «قیدیا» و شعار آن، «زندگی را بازی کن» (Play Life) دیده میشد. شهر قیدیا که در منابع رسمی بهعنوان «شهری آیندهنگر شامل ترکیبی از جاذبههای تفریحی پرانرژی، مجتمعهای ورزشی، بناهای فرهنگی و محلههای مسکونی» معرفی شده است، انتظار میرود نیممیلیون نفر را در خود جای دهد و بهعنوان یک قطب سرگرمی و ورزشهای الکترونیکی برای پادشاهی عمل کند، با پارکهای موضوعی - از جمله نسخه محلی Six Flags - تاسیسات هنری و مکانهای ورزشهای الکترونیکی که میتوانند ۷۸۰۰۰ نفر را در خود جای دهند.
عربستان سعودی امیدوار است این مکان که در کوههای طویق و در فاصله ۲۵ مایلی از مرکز شهر ریاض واقع شده است، بازدیدکنندگان و گردشگران و همچنین صنعت بازیهای ویدئویی را به خود جذب کند و شرکتهایی را در آنجا مستقر کند که به اقتصاد کشور تنوع بخشیده و بهعنوان بخشی از اصلاحات اقتصادی گستردهتر، شغل ایجاد کند.
درحالیکه کار در قیدیا ادامه دارد، عربستان سعودی تابستان امسال میزبان یک رویداد بزرگ بازی دیگر بود - جام جهانی ورزشهای الکترونیکی (EWC) که از ۸ ژوئیه تا ۲۴ آگوست برگزار شد. بیش از ۲۰۰۰ بازیکن در این رقابت شرکت کردند. این رقابت شامل یک جایزه ۷۰میلیون دلاری چشمگیر بود که بزرگترین جایزه در تاریخ ورزشهای الکترونیکی بهحساب میآید و در بلوار سیتی، یک منطقه تفریحی در پایتخت، برگزار شد. این رویداد نقش مهمی در تثبیت جایگاه عربستان سعودی به عنوان یک بازیگر کلیدی در دنیای سرگرمی ایفا کرد، برخلاف آنچه کشورهای حوزه خلیج فارس بهطور سنتی در آن فعالیت داشتهاند.
صنعت جهانی بازیهای ویدئویی همین حالا هم سایر اشکال سرگرمی را تحتالشعاع قرار داده است. شرکت مشاوره Bain & Company پیشبینی میکند که درآمد جهانی حاصل از بازیهای ویدئویی تا سال ۲۰۲۸ به ۲۵۷میلیارد دلار برسد که نسبت به ۱۹۶میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است.
« Grand Theft Auto V»، یک بازی ویدئویی که در لسآنجلس اتفاق میافتد و در آن بازیکنان اساسا شخصیتهای اصلی یک درام جنایی هستند، یکی از موفقترین محصولات سرگرمی تمام دوران است که طبق برخی تخمینها بیش از ۷میلیارد دلار درآمد داشته است. در مقام مقایسه، «باربی»، محبوبترین فیلم سال ۲۰۲۳، ۱.۴میلیارد دلار فروش جهانی در گیشه داشته است.
شاید وسوسهانگیز باشد که ورود عربستان به این صنعت را به عنوان یک جسارت معمول کشورهای خلیج فارس، که مبالغ هنگفت و فزایندهای را برای نفوذ صرف در این صنعت خرج میکنند، ارزیابی کنیم (به کریستیانو رونالدو و دیگر خریدهای باشگاههای فوتبال عربستان مراجعه کنید)، اما بین قراردادهای حمایت مالی جزئی با انجمنهای بازی World of Warcraft و یک کلانشهر در بیابان که برای میزبانی مسابقات بازیهای رایانهای ساخته شده است، یک استراتژی عمیقتر وجود دارد که به پادشاهی جایگاهی در یکی از سریعترین و تاثیرگذارترین بخشهای سرگرمی در جهان میدهد.
«وارد گروه بازیهای Savvy شوید»؛ نامی بیتکلف برای شرکتی است که رئیس آن کسی جز ولیعهد عربستان نیست و هیاتمدیره آن شامل یاسر الرمیان، رئیس صندوق سرمایهگذاری عمومی، صندوق ثروت ملی عربستان سعودی بوده که به ارزش حدود ۹۲۵میلیارد دلار است. شرکت Savvy زیرمجموعه صندوق سرمایهگذاری مستقل عربستان سعودی است و به عنوان ابزاری برای سرمایهگذاریهای سعودی در صنعت بازیهای ویدئویی تاسیس شد (تخمین زده میشود که بیش از ۷۰ درصد از سعودیها گیمر هستند و تقریبا نیمی از این گیمرها زن هستند). این شرکت توسط برایان وارد، یکی از چهرههای شناختهشده صنعت بازیهای ویدئویی و مدیر ارشد سابق اکتیویژن بلیزارد، یکی از بزرگترین ناشران بازیهای ویدئویی در جهان، رهبری میشود.
در سال ۲۰۲۲، شرکت Savvy اعلام کرد که ۳۸میلیارد دلار در صنعت بازی سرمایهگذاری خواهد کرد. در سال ۲۰۲۳، این شرکت Scopely، یکی از سودآورترین شرکتهای بازیهای موبایل در جهان را به همراه تعدادی از سازمانهای بزرگ ورزشهای الکترونیکی، با قیمت نزدیک به ۵میلیارد دلار خریداری کرد. برخی از این خریدها تاکنون درآمد قابلتوجهی برای پادشاهی عربستان سعودی ایجاد کردهاند - بازی Monopoly Go! متعلق به Scopely تنها در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲.۴میلیارد دلار درآمد داشته است.
صندوق سرمایهگذاری عمومی، مستقل از گروه Savvy Games، سهام اقلیت بزرگی را نیز در برخی از بزرگترین ناشران بازیهای ویدئویی در جهان در اختیار دارد. در سال ۲۰۲۳، سهام خود در Electronic Arts، خالقان فرنچایزهای بازیهای ویدئویی FIFA و NFL، را دو برابر کرد و به نزدیک به ۳میلیارد دلار سهام - یا ۹درصد - رساند. همچنین سهام Activision Blizzard، ناشر سری Call of Duty و World of Warcraft، و Take Two Interactive، ناشر Grand Theft Auto را در اختیار دارد.
تا اکتبر ۲۰۲۴، این صندوق ۷.۵درصد از سهام غول بازیهای ژاپنی، نینتندو، و ۶.۶درصد از سهام کپکام، خالق فرنچایزهای Street Fighter و Resident Evil، را در اختیار داشت. این سرمایهگذاریها به اندازه خرید باشگاههای برتر لیگ برتر مانند منچسترسیتی و پاری سن ژرمن یا حتی مراکز خرید قدیمی، پر زرق و برق نیستند - آنها در پروندههای کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و بیانیههای مطبوعاتی Nikkei دفن شدهاند. اما اینجا فقط بحث ارقام نیست.
روی هم رفته، این سرمایهگذاریها به عربستان سعودی سهمی در برخی از بزرگترین و موفقترین فرنچایزهای بازیهای ویدئویی در جهان میدهد - سرمایهگذاریهایی که به نظر استراتژیک میآیند و احتمال سودآوری بالایی دارند. این پادشاهی پول زیادی را به مجموعهای از شرکتها سرازیر کرده است که در مجموع، مسوول فرنچایزهایی هستند که برای بسیاری از افراد نسل زد که با بازیهای ویدئویی بزرگ شدهاند (و همچنان در آنها شرکت میکنند) سنگ بنای فرهنگی محسوب میشوند.
بسیاری از افراد طرفداران نینتندو بودند که ساعتهای زیادی را صرف بازی Legend of Zelda یا هدایت بیاعتمادترین لولهکش دنیا، ماریو، در میان هزارتوهای بیپایان میکردند. حالا عربستان سعودی بخش قابلتوجهی از شرکتهای مسوول این بازیهای ویدئویی را در اختیار دارد. سوال مهم اما این است: «چرا؟ و یا این به چه معناست؟»
عربستان سعودی که در خلیج فارس قرار دارد، شاید قویترین نماد ضد شادی بود. منظور از شادی در اینجا به معنای گذرا و لذتگرایانه، یا حتی بیاهمیت آن نیست، بلکه به عنوان یک ارزش عمیق است که به زندگی روزمره انسانها شادی میبخشد. اچ.ال.منکن این را به بهترین شکل بیان کرده است: «پیوریتانیسم ترسی دائمی از این است که کسی، در جایی، ممکن است شاد باشد.» اما حالا عربستان سعودی با هدایت محمد بنسلمان کاملا مسیر عکس را در پیش گرفته است و فلسفه زندگی سعودیها را تغییر میدهد.
صنعت بازی میتواند روحیه شادی را به این کشور بازگرداند. اما سوال مهمتر این است که چرا عربستان سعودی اینقدر در صنعت بازیهای ویدئویی سرمایهگذاری میکند؟ ممکن است دلیل فلسفی عمیقتری وجود داشته باشد، اما واضح است که حداقل بخشی از آن صرفا به این دلیل است که از نظر تجاری منطقی است. این صنعت به سرعت در حال رشد است، در بین مردان (و زنان) جوان از تلویزیون و فیلم تاثیرگذارتر است و بازگشت سرمایه بسیار خوبی دارد، بهخصوص در بازیهای موبایل فوقالعاده سودآور و فرنچایزهای قابل اعتماد و پررونق این صنعت چشمنوازتر است. این یک راه عالی برای تنوعبخشی به درآمد در اقتصادی است که خود را از نفت جدا میکند و شغل ایجاد خواهد کرد.
همچنین این صنعت جذاب، بهروز و مدرن است و با توجه به جمعیت جوانی که از بازیهای ویدئویی لذت میبرند، برد آسانی دارد (آن تخمینهای Savvy از قبل را به خاطر دارید). چه کسی تصور میکرد که ریاض میزبان مسابقات پرسرعت League of Legends و Defense of the Ancients (دو بازی آنلاین بسیار محبوب) در یک ورزشگاه عظیم بامیلیونها دلار هزینه باشد، این مسابقات از طریق رایانههای سراسر جهان پخش و استریم و توسط طرفداران متعصب بازیهای ویدئویی تماشا شود؟ این مسابقات به معنای واقعی کلمه به مردم آنچه را که میخواهند میدهد، درست مانند تلاشهای عربستان سعودی برای سازماندهی مسابقات UFC که تماشاگران را راضی میکند.
از سوی دیگر بازیهای ویدئویی بر غرب تمرکز دارند، یا حداقل احتمالا مخاطبان غربی را به این پادشاهی جذب میکنند. پارکهای موضوعی و مسابقات، راهی عالی برای دور کردن دیگر ساکنان ثروتمند خلیج فارس از زمینهای بازیشان در نزدیکی دبی هستند و مکانهایی را برای جوانان این پادشاهی فراهم میکنند تا بدون مصرف الکل به آنجا بروند.