پارس‌خودرو در تاریخ خود فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است. این شرکت در دهه‌های گذشته، یکی از نامدارترین خودروسازان ایران بود که حتی توانست خودرو‌های آمریکایی همچون شورولت را تحت لیسانس جنرال موتورز به بازار داخلی عرضه کند. آن روزها، پارس‌خودرو به‌عنوان نماد کیفیت و تولید محصولات به‌روز شناخته می‌شد. اما با گذر زمان، ضعف در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی، تغییر مداوم سیاست‌ها و وابستگی به قرارداد‌های خارجی غیرپایدار، این شرکت را به تدریج از مسیر اصلی خارج کرد.
امروز پارس‌خودرو دیگر نه‌تنها در ردیف خودروسازان پیشرو قرار ندارد، بلکه در ورشکستگی عملیاتی است. کاهش تولید، زیان انباشته سنگین و نبود محصولی رقابتی، جایگاه این شرکت را به‌شدت تضعیف کرده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند ورود چانگان UNI-K به خط تولید، بیشتر از آنکه یک استراتژی بلندمدت باشد، اقدامی مقطعی برای تنفس مصنوعی به پیکر نیمه‌جان پارس‌خودرو است.
از منظر فنی، UNI-K یک کراس‌اور قابل قبول است. فاصله محوری ۲۸۹۰ میلی‌متر فضای داخلی جاداری را فراهم می‌کند و طراحی کابین با ترکیب رنگ مشکی و مارون، در کنار صندلی‌های جلو برقی، گرمکن و در برخی نسخه‌ها حافظه صندلی، سطح رفاهی مناسبی ارائه می‌دهد. سقف پانوراما، نورپردازی داخلی چندرنگ، دوربین ۳۶۰ درجه، سنسور‌های نور و باران، سنسور پارک جلو و عقب و هشدار نقطه کور نیز امکاناتی هستند که این خودرو را نسبت به بسیاری از هم‌رده‌های چینی متمایز می‌کنند.
در بخش ایمنی، تجهیزاتی همچون ABS، EBD، شش کیسه هوا (جلو، جانبی و پرده‌ای)، کمربند‌های ایمنی پیش‌کشیده و سیستم‌های کنترل پایداری و کشش قرار دارد که در مجموع سطح استاندارد‌های ایمنی قابل توجهی را نشان می‌دهد؛ بنابراین از نظر محصول، UNI-K می‌تواند رضایت بخشی از مشتریان ایرانی را جلب کند.
با این حال، نکته اساسی در این میان ضعف سیاست‌گذاری‌های پارس‌خودرو است. این شرکت سال‌هاست درگیر تصمیمات متناقض، تغییرات پی‌درپی مدیریتی و عدم وجود نقشه راه مشخص است. در حالی‌که بسیاری از رقبای منطقه‌ای در ترکیه، چین یا حتی هند به سمت تولید پلتفرم‌های مستقل و طراحی محصولات ملی حرکت کرده‌اند، پارس‌خودرو همچنان به سیاست مونتاژ وابسته است؛ آن هم نه مونتاژ محصولات برند‌های معتبر جهانی، بلکه مونتاژ خودرو‌های چینی که تنها مزیت آنها قیمت پایین و دسترسی آسان‌تر به قطعات است.
از سوی دیگر، این تصمیم در شرایطی گرفته می‌شود که مشکلات ساختاری پارس‌خودرو از جمله بهره‌وری پایین، نیروی انسانی مازاد، بدهی‌های انباشته و بحران نقدینگی همچنان لاینحل باقی مانده است. ورود یک محصول جدید، بدون اصلاحات اساسی در ساختار مدیریتی و مالی شرکت، تنها مانند تزریق یک مُسکن کوتاه‌مدت عمل خواهد کرد.
تأمل‌برانگیزتر از همه این است که شرکتی که روزگاری شورولت نوا، بیوک و دیگر خودرو‌های روز آمریکایی را تولید می‌کرد، امروز به مونتاژ یک کراس‌اور چینی دل خوش کرده است. این تغییر مسیر نه‌تنها نمادی از افول صنعتی یک برند باسابقه است، بلکه آیینه‌ای تمام‌نما از وضعیت صنعت خودروی ایران در چهار دهه اخیر محسوب می‌شود؛ صنعتی که به جای رشد و نوآوری، اسیر تصمیمات کوتاه‌مدت و سیاست‌های اشتباه مدیریتی شده است.
بی‌تردید ورود چانگان UNI-K به بازار ایران می‌تواند برای مدتی کوتاه، توجه مشتریان را جلب کند و حتی بخشی از بازار تشنه محصولات جدید را پاسخ دهد. اما واقعیت این است که آینده پارس‌خودرو با مونتاژ چند خودرو چینی تغییر نخواهد کرد. آنچه این شرکت نیاز دارد، اصلاحات بنیادین در ساختار مدیریتی، بازتعریف راهبرد تولید و بازگشت به جایگاه واقعی خود است. در غیر این صورت، پارس‌خودرو که روزی به‌عنوان تولیدکننده محصولات به‌روز آمریکایی شناخته می‌شد، در بهترین حالت تنها به خط مونتاژ مقطعی برند‌های چینی تقلیل خواهد یافت.
