در حالی که فرآیند خصوصی‌سازی سایپا به‌دلیل پیچیدگی‌های مالی و لزوم ارزش‌گذاری دقیق سهام به تعویق افتاده است، برخی اظهارنظرهای غیرتخصصی و شایعات ‌به‌گونه‌ای جهت‌دهی می‌شود که مسیر این واگذاری را منحرف کند. این تحرکات بیش از آنکه دغدغه ملی داشته باشد، نشان‌دهنده تلاش برخی جریان‌ها برای خرید سهام سایپا پیش از شفاف‌سازی کامل ارزش واقعی آن است.

 

صنعت خودرو سال‌هاست به دلیل ابعاد اقتصادی و اجتماعی گسترده‌اش در کانون توجه سیاست‌گذاران، رسانه‌ها و حتی افکار عمومی قرار دارد. در این میان، بحث خصوصی‌سازی دو خودروساز بزرگ کشور (ایران‌خودرو و سایپا) به مهم‌ترین موضوع چند سال اخیر تبدیل شده است. سال گذشته خصوصی‌سازی ایران خودرو آغاز شد و سایپا هم به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور فرایند خصوصی‌سازی را آغاز کرده و مقدمات اولیه آن انجام شده است؛ سهام دولتی این خودروساز هم با تعویق که با هدف ارزیابی دقیق دارایی‌ها است با شش ماه تاخیر عملیاتی می‌شود.

 

با وجود اهمیت موضوع، تعویق شش‌ماهه در اجرای خصوصی‌سازی سایپا باعث شده برخی جریان‌ها نسبت به آینده این واگذاری نگران باشند. این نگرانی‌ها البته نه از منظر ملی و اقتصادی، بلکه بیشتر از زاویه منافع شخصی و گروهی مطرح می‌شود. به نظر می‌رسد همین تعویق، محرکی برای شیطنت‌هایی است که در فضای رسانه‌ای و از زبان چهره‌های غیرمرتبط بازتاب پیدا می‌کند.

 

اظهارنظرهای اخیر از سوی برخی مقامات غیرتخصصی درباره وضعیت سایپا، نمونه‌ای آشکار از چنین تحرکاتی است. سخنانی که بدون پشتوانه کارشناسی و آمار دقیق مطرح می‌شود و تلاش دارد با القای بحران یا فوریت، مسیر خصوصی‌سازی را به نفع شرکت و گروه‌های خاص تغییر دهد. وقتی یک مقام فرهنگی یا غیرمرتبط با صنعت خودرو، از احتمال توقف فعالیت سایپا یا ضرورت تسریع در واگذاری سخن می‌گوید، باید پرسید که پشت این روایت چه انگیزه‌ای نهفته است؟ آن هم در خصوص مجموعه‌ای که بیش از ۵۰ هزار نیروی کار مستقیم و غیرمستقیم، دارد و یکی از بازیگران مهم در معیشت میلیون‌ها خانواده است.

 

بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی ذی‌نفعان مایل‌اند خصوصی‌سازی پیش از تکمیل فرآیند ارزش‌گذاری دقیق سهام انجام شود. در واقع، هدف این است که در شرایطی مبهم و با قیمت‌گذاری کمتر از ارزش واقعی، سهام سایپا خریداری شود و در آینده سودهای کلان برای خریداران به‌همراه داشته باشد. چنین سناریویی به معنای خرید یک دارایی ملی با بهایی ناعادلانه است؛ اتفاقی که نه‌تنها مغایر با منافع عمومی، بلکه خلاف منطق اقتصادی است.

 

به زبان ساده، برخی جریان‌ها می‌خواهند با فشار رسانه‌ای و بهره‌برداری از اظهارنظرهای نسنجیده، خصوصی‌سازی سایپا را شتاب دهند؛ شتابی که تنها نتیجه‌اش انتقال مالکیت به افراد خاص «به هر قیمتی» خواهد بود. این در حالی است که خصوصی‌سازی اصولی و شفاف باید مبتنی بر ارزیابی واقعی دارایی‌ها، توانمندی‌های تولیدی و وضعیت مالی شرکت باشد.

 

نکته قابل‌تأمل آن است که این شیطنت‌ها درست در مقطعی شدت گرفته که فضای اقتصادی کشور به دلیل تحریم‌ها  به‌شدت حساس است. در چنین شرایطی، دامن زدن به شایعه تعطیلی یا بحران در سایپا نه‌تنها بازار داخلی را متشنج می‌کند، بلکه پیام مثبتی برای دشمنان جمهوری اسلامی خواهد داشت. دشمنانی که امیدوارند با فشار تحریمی و داخلی، بنگاه‌های بزرگ اقتصادی ایران را از پا درآورند.

 

واقعیت این است که سایپا امروز علی‌رغم مشکلات، با رشد تیراژ تولید، معرفی محصولات جدید و خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت، نشانه‌هایی از بهبود را تجربه کرده است. بنابراین، هرگونه روایت درباره سقوط یا بحران فوری، بیش از آنکه بازتاب واقعیت باشد، انعکاس منافع پنهان گروه‌هایی است که می‌خواهند سایپا را پیش از شفاف شدن ارزش واقعی، در اختیار بگیرند.