وقتی از شغل تاکسیرانی صحبت می‌شود، ناخودآگاه بسیاری از افراد ذهنشان به سراغ مردانی می‌رود که به صورت مداوم در خیابان‌های شهر، مسافران را جابه‌جا می‌کنند. شغلی مردانه که افراد برای تأمین معیشت خانواده‌های خود می‌کوشند. اما امروز زنان بسیاری هستند که با این شغل، روزگار می‌گذرانند و مشغول به کار هستند. آن هم نه از روی علاقه بلکه بسیاری از آنان از سر اجبار به این شغل رو آورده‌اند.
به گزارش ایران، این زنان، اغلب به عنوان سرپرست خانوار در کنار مردان در حال ارائه خدمات به شهروندان تهرانی هستد. به گفته مدیرعامل سازمان تاکسیرانی، در یک سال گذشته۵۰۰ زن، پروانه رانندگی با تاکسی دریافت کرده یا تمدید کرده‌اند و اکنون شمار تاکسیرانان زن فعال در شهر به بیش از یک هزار و ۱۰۰ نفر رسیده است.
صحبت از تاکسی و تاکسیرانان است؛ افراد زحمتکشی که ساعت‌های متمادی در خیابان‌های شهر، پشت چراغ‌های قرمز، روزگار می‌گذرانند. با وجود ۸۰ هزار تاکسی در شهر تهران که شغلی مردانه محسوب می‌شود، نباید از حضور رانندگان زن که در این شغل طاقت فرسا، پا به پای مردان زحمت می‌کشند، به راحتی گذشت. زیرا، دغدغه‌ها و چالش‌های آنان اگر بیشتر از مردان نباشد، قطعاً کمتر نیست.
ام‌البنین یک زن سرپرست خانوار است. «حدود ۱۸ سال است که با تاکسی کار می‌کنم. راننده سرویس مدارس هم هستم و گاهی هم در تاکسی‌های اینترنتی و یا هر جا که در مسیرهای مختلف مسافر بیشتر باشد، کار می‌کنم.»
دو فرزند دختر دارد، ۳۰ و ۲۲ ساله. درد دلش که باز می‌شود از نگرانی‌اش در تعطیلات تابستانی مدارس می‌گوید: «حدود ۵ ماه تعطیلی مدارس، یعنی از خرداد تا آبان ماه حقوقی نداریم و این شرایط را برای زندگی سخت می‌کند. امسال واقعاً سال سختی بود، اجاره خانه‌ام هم بیشتر شده بود و مجبور شدم دستم را جلوی دخترانم دراز کنم و این خیلی برایم سخت بود و استرس آن من را زمین زد و سه روز در بیمارستان بستری بودم.»
او از سختی‌های رانندگی در خیابان‌های شلوغ و پرترافیک تهران تا مسافرانی که تیپ‌های شخصیتی متفاوت دارند، می‌گوید. این تاکسیران زن از درآمدش راضی نیست و معتقد است که راننده‌های مرد، وضعیت بهتری نسبت به رانندگان زن دارند: «اگر یک روز سرکار نرویم، شب برای بچه‌ها غذا نداریم. هیچ پشتوانه و منبع درآمدی نداریم. ۱۰ سال است که از سازمان درخواست می‌کنم شرایطی فراهم کنند که رانندگان خانم مثل رانندگان مرد در ارگان‌های دولتی استخدام شوند و نیروهای سازمانی را جابه‌جا کنند اما متأسفانه ارگان‌های دولتی و غیردولتی از تاکسیرانان مرد استقبال می‌کنند.»
حمیده هم چند سالی است که در تاکسی‌های اینترنتی فعالیت می‌کند و دغدغه‌های مشابه دارد. او می‌گوید: «درآمدی که از سرویس مدرسه کسب می‌کنیم کفاف زندگی را نمی‌دهد. این مبلغ سال گذشته ماهی ۱۳ میلیون تومان بود که درصدی از آن به مدرسه و درصدی هم به پیمانکار تعلق داشت و بخش ناچیزی هم به ما می‌رسید. علاوه بر آن، در این میان روابط هم بر ضوابط پیشی می‌گیرد و کار را سخت می‌کند.»
او که مویی در این کار سپید کرده، سختی‌های این شغل را از چشم بیمه‌ها می‌بیند که اگرحمایت می‌کردند حالا خیلی‌هایشان به جای پیدا کردن مسافر در خیابان‌های شلوغ با پشتوانه بیمه روزهای آسوده‌ای را می‌گذراندند: «هرچند در سال‌های اخیر خودم را بیمه کرده‌ام، تعداد زیادی خانم تاکسیران داریم که بیمه نیستند و تاکسیرانی بیمه‌شان نمی‌کند! هیچ حمایتی از ما نمی‌شود. فقط اسم تاکسیران را یدک می‌کشیم. تمام زحمات روی دوش ماست. خرابی، اسقاط و هر اتفاق دیگری برای ماشین بیفتد همه بر دوش خود ماست.»
یکی دیگر از بانوانی که در حوزه تاکسیرانی مشغول به کار است، با اشاره به مشکلات این قشر می‌گوید: «فرسودگی خودروها، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که با آن روبه رو هستیم. خودروهایمان عمر زیادی کرده‌اند، اما با توجه به تورم و هزینه‌های بالای نوسازی، این کار برای ما دست نیافتنی شده است. حتی تسهیلات نوسازی خودروها هم برای ما کارایی ندارد و نمی‌توانیم از آن بهره‌برداری کنیم.»
او همچنین از تبلیغات منفی که در بعضی از فیلم‌ها و سریال‌ها علیه تاکسیرانان خانم انجام شده، گله‌مند است: «رانندگان تاکسی، افراد خدوم و زحمتکشی هستند، متأسفانه در یکی از سریال‌های شبکه خانگی به این قشر به خصوص به خانم‌ها کم لطفی شده و چهره مناسبی از آن‌ها ارائه نشده است.»
در حال حاضر، شهر تهران حدود ۸۰ هزار تاکسی دارد که برخی از آن‌ها فرسوده، برخی فعال و برخی غیرفعال هستند. به گفته مدیرعامل تاکسیرانی تهران که خود نیز یک زن است؛ از این تعداد حدود هزار و ۱۰۰ تاکسیران زن در پایتخت در حوزه حمل‌ونقل شهری خدمات‌رسانی می‌کنند و پروانه تاکسیرانی معتبر دارند که نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.
شادی مالکی درباره دلایل استقبال خانم‌ها به شغل تاکسیرانی می‌گوید: «در راستای حمایت از تاکسیرانان زن، بویژه بانوان سرپرست خانوار، یک توافقنامه برای تأمین خدمات رفاهی و تسهیلات در نظر گرفته شده است؛ راه‌اندازی مشاوره و مددکاری تلفنی برای زنان تاکسیران؛ ارائه خدمات رفاهی با اداره کل امور بانوان شهرداری تهران و استفاده بانوان تاکسیران از خدمات مجموعه شهربانو و شهدخت و انعقاد توافقنامه با شرکت شهر سالم که حدود ۶۰۰ نفر از بانوان تاکسیران تحت پوشش آزمایش‌های غربالگری رایگان در حوزه سلامت قرار گرفتند، از جمله این اقدامات است.»
یکی از مشکلات زنان تاکسیران درصد بالایی است که توسط مدارس از مبلغ سرویس مدارس کم می‌شود، مالکی درباره این موضوع می‌گوید: «با توجه به مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، مدارس نباید درصدی از هزینه سرویس را برداشت کنند. با تأیید مصوبه توسط هیأت تطبیق فرمانداری، در سامانه سپند بارگذاری می‌شود و تمام مفاد آن قابل دسترسی است.»
مشکل دیگری که زنان تاکسیران درگیر آن هستند، بیمه و خدمات آن است. مالکی می‌گوید: «خدمات پوشش بیمه تکمیلی برای بانوان و آقایان تاکسیران تا سقف ۶ میلیون تومان است. با توجه به اینکه تاکسیرانان دارای رابطه استخدامی نیستند، به همین دلیل سهم بیمه از تاکسیرانی پرداخت نمی‌شود.
همچنین از سال ۱۳۹۶ سهم بیمه‌ای که باید توسط دولت پرداخت می‌شد، قطع شده است. تلاش می‌کنیم که دوباره سهم بیمه توسط دولت در بودجه ۱۴۰۵ در نظر گرفته شود. در حال حاضر ۳۳هزار تاکسیران در شهر تهران یا فاقد بیمه هستند و یا به صورت خویش‌فرما حق بیمه می‌پردازند.»
