دومین سفر پزشکیان به نیویورک در شرایطی انجام شد که پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم‌صهیونیستی علیه ایران و حمله تجاوزکارانه مشترک واشنگتن و تل‌آویو به تاسیسات هسته‌ای ایران، روشنگری هیات ایرانی درباره این اقدام‌های تروریستی از اهمیت ویژه‌ای برخودار بود.

ازسوی دیگر با توجه به اقدام‌های خصمانه تروئیکای اروپایی در زمینه فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»، رایزنی‌های هسته‌ای ایران و اروپا نیز در کانون توجه بین‌المللی قرار داشت و به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دستورکارهای هیات ایرانی در نیویورک مطرح بود.

در کنار اینها رایزنی‌های گسترده رئیس‌جمهور و وزیرامورخارجه با مقام‌های کشورهای مختلف در حاشیه برگزای مجمع‌عمومی سازمان‌ملل، نمودی از «دیپلماسی فعال» ایران بود که اهداف چندوجهی را در رایزنی‌های سطح بالا پیگیری می‌کرد. علاوه‌بر این، تمرکز بر موضوع ادامه شرارت‌های رژیم‌صهیونیستی در غرب‌آسیا و به‌ویژه، از دیگر راهبردهای هیات ایرانی در جریان هشتادمین مجمع‌عمومی سازمان ملل بود. در چنین شرایطی بررسی تحرکات دیپلماتیک هیات ایرانی در نیویورک بیش از هر چیز نشان‌دهنده اراده قاطع و آمادگی ایران برای مواجهه راهبردی با زیاده‌خواهی‌ها و زورگویی‌های طرف غربی است.

دیپلماسی فعال ایران

برنامه‌های هیات ایرانی در نیویورک از تحرک دیپلماتیک مناسب برای دفاع از حقانیت جمهوری‌اسلامی در جریان تحولات اخیر است که در ادامه برخی نمودهای آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1. دیدارهای دوجانبه پزشکیان: رئیس‌جمهور در حاشیه هشتادمین مجمع‌عمومی سازمان ملل ۹ دیدار دوجانبه با سران کشورهای مختلف و همچنین دبیرکل سازمان‌ملل داشت که در جریان آنها، درباره طیف متنوعی از مسائل بحث و تبادل‌نظر شد.
2. اتمام حجت با اروپایی‌ها: از ۹ دیدار دوجانبه رئیس‌جمهور در نیویورک، ۵ مورد آن با سران کشورهای اروپایی، از جمله فرانسه انجام شد. این موضوع بیش از هر چیز از تمرکز هیات ایرانی بر مذاکرات هسته‌ای و نوعی اتمام‌حجت با طرف‌های اروپایی پیش از فعال‌سازی مکانیسم ماشه حکایت دارد.
3. روشنگری درباره تحولات اخیر: رئیس‌جمهور در جریان سفر به نیویورک حداقل در ۳ نشست مهم شرکت کرد که بخش مهمی از سخنان پزشکیان در این نشست‌ها، معطوف به روشنگری درباره تحولات اخیر و رساندن صدای مردم ایران به جهانیان بود.
4. دیپلماسی عمومی: یکی دیگر از نکات قابل‌توجه در سفر به نیویورکف بهره‌گیری از «دیپلماسی عمومی» به‌منظور تبیین مواضع ایران درباره تحولات اخیر و موضوع‌های مورد توجه افکارعمومی جهان بود. دراین چارجوب پزشکیان در جریان ۳ مصاحبه به شبکه‌های تلویزیونی «فاکس‌نیوز»، «ان. بی. سی» و «العربی» مواضع ایران را درباره موضوع‌های مختلف به روشنی تبیین کرد.
5. رایزنی‌های عراقچی: رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در حاشیه مجمع‌عمومی سازمان‌ملل، حدود ۳۰ دیدار دوجانبه، از جمله با همتایان خود از کشورهای مختلف جهان داشت که از جنبه‌های دوجانبه و بین‌المللی، حائز اهمیت ویژه‌ای است.
6. حضور در نشست‌های راهبردی: عراقچی در نیویورک حداقل در ۸ نشست مهم شرکت کرد؛ نشست‌هایی که فرصت مناسبی برای تبیین دیدگاه‌های ایران درباره موضوع‌های مختلف بود. تقویت همگرایی منطقه‌ای و بین‌المللی باهدف مقابله موثر با شرارت‌های رژیم‌صهیونیستی، یکی از وجوه موثر حضور و سخنرانی رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در نشست‌های مختلف بود.
7. همگرایی منطقه‌ای: برگزاری چهارمین نشست چهارجانبه وزرای امور خارجه چین، ایران، پاکستان و روسیه درباره افغانستان یکی از دستورکارهای مهم عراقچی در نیویورک بود که به کانونی برای همگرایی منطقه‌ای در مقابل نقش‌آفرینی مخرب آمریکا در افغانستان تبدیل شد.

چرا سفر دوم پزشکیان به سازمان‌ملل مهم بود؟

تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی اخیر، دومین حضور مسعود پزشکیان در مجمع‌عمومی سازمان ملل را به سفری راهبردی تبئیل کرده بود.

• تحولات منطقه‌ای: جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم‌صهیونیستی علیه ایران، حمله تجاوزکارانه مشترک تل‌آویو و واشنگتن علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، حمله رژیم‌صهیونیستی به قطر، تجاوز زمینی رژیم‌صهیونیستی به غزه و ادامه جنایات این رژیم علیه مردم این منطقه، ازجمله موضوع‌هایی بود که زمینه‌ساز اهمیت دوچندان حضور هیات ایرانی در نیویورک شده بود.
• رایزنی‌های هسته‌ای: تلاش تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه از دیگر دلایل اهمیت رایزنی‌های امسال هیات ایرانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل بود.
• فرصت دیپلماتیک: مجمع عمومی سازمان ملل، به‌عنوان بستری برای تبادل آرا و رایزنی‌های سیاسی، فرصتی کلیدی برای ایران فراهم کرد تا مواضع خود را به جامعه جهانی منتقل کند و از فرصت‌های دیپلماتیک بهره ببرد.
• خنثی‌سازی فشارها سیاسی – اقتصادی: با توجه به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی اخیر، رایزنی‌های حاشیه مجمع‌عمومی سازمان ملل، فرصت مناسبی برای خنثی‌سازی تلاش‌های غربی برای تحمیل «انزوای سیاسی» و «فشار اقتصادی» بود.

دستاوردهای سفر به نیویورک

حضور هیات ایرانی در هشتادمین مجمع عمومی سازمان‌ملل با نتایج و دستاوردهای چندوجهی مهم همراه بود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.

۱

دیپلماسی عمومی راهگشا

یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای این سفر، موفقیت در حوزه دیپلماسی عمومی بود. پزشکیان و هیئت همراه با حضور در برنامه‌های مختلف و گفت‌وگو با رسانه‌های بین‌المللی، تصویری شفاف از مواضع ایران ارائه کردند؛ موضوعی که در شرایط کنونی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود.

۲

توسعه همکاری‌های بین‌المللی

حدود ۴۰ دیدار دوجانبه پزشکیان و عراقچی در حاشیه مجمع‌عمومی و همچنین حضور در نشست‌های متنوع، بستر مناسبی برای توسعه همکاری‌های سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای مختلف جهان فراهم کرده‌است؛ موضوعی که در تحقق کلان‌راهبرد «خنثی‌سازی تحریم‌ها» نقشی اساسی برعهده دارد.

۳

حقوق هسته‌ای ایران

تأکید بر حقوق هسته‌ای ایران، یکی از نتایج کلیدی سفر رئیس‌جمهور به نیویورک به‌حساب می‌آید. «تاکید بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران»، «اشاره به همکاری‌های ایران با آژانس»، «تبیین بدعهدی‌های طرف غربی در برجام» و «زیرسئوال بردن مشروعیت به‌کارگیری اهرم نامشروع مکانیسم ماشه» از نکات قابل توجه در این حوزه است.

۴

محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی

یکی از اساسی‌ترین دستاوردهای سفر هیات ایرانی به نیویورک، روشنگری درباره جنایات اخیر رژیم‌صهیونیستی در سطح غرب‌آسیا بود که به‌نظر می‌رسد نقش ویژه‌ای در تقویت همگرایی بین‌المللی در مواجهه با ادامه شرارت‌های رژیم‌صهیونیستی خواهد داشت.

۵

تقویت جایگاه ایران در نظام درحال ظهور

دستورکارهای هیات ایرانی در نیویورک یک پیام روشن داشت؛ اینکه ایران برای نقش‌آفرینی در نظم نوین جهانی در حال ظهور آماده بوده و قدم‌های راهبردی ویژه‌ای نیز در این زمینه برداشته است.