زهرا شریفی در گفتگو با خبرنگار مهر، با گرامیداشت آغاز بهار دانش و بازگشایی مدارس با اشاره به اینکه تمرکز یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد و یادگیری دانشآموزان است، اظهار کرد: داشتن تمرکز در دانشآموز علاوه بر کمک به یادگیری بهتر و عملکرد مطلوب در به یاد آوردن مطالب در امتحان، باعث افزایش اعتماد به نفس و موفقیتهای بیشتر میشود.
مشاور و روانشناس خانواده در چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه تمرکز کودکان و نوجوانان با وجود داشتن هوش سرشار اغلب تحت تأثیر عوامل مختلف بسیار کاهش یافته است، ادامه داد: امروزه عوامل متعددی همچون کمخوابی، تغذیه نامناسب، اضطراب، وسایل بازی و ارتباطی هوشمند و … باعث حواسپرتی کودکان و نوجوانان میشود که پدر و مادرها باید با حساسیت و دقت این موضوع را پیگیری کنند.
شریفی تصریح کرد: خلأ تمرکز ذهنی دانشآموز در زمان مطالعه و درس خواندن باعث کاهش یادگیری اصولی و عمیق مطالب خواهد شد که این نقیصه خودش را در آزمونها نشان میدهد. طبیعی است که نتایج ضعیف در امتحان، سرخوردگی و خستگی و ناامیدی دانشآموز را به دنبال داشته باشد.
نقش پدر و مادر و معلم در درمان حواسپرتی کودکان و نوجوانان
وی نقش خانه و مدرسه در تقویت تمرکز فکری دانشآموزان را مهم ارزیابی کرد و افزود: پدر و مادر در منزل با ایجاد فضای آرام و مطلوب، خواب کافی و تغذیه مناسب، تشویق فرزندان به ورزش و کمک به آنان در یادگیری بهتر و معلمان در مدرسه با ایجاد فضای مطلوب یادگیری در کلاس و نیز استفاده از روشهای فعال تدریس و مهارتآموزی به دانشآموزان برای افزایش تمرکز و یادگیری میتوانند نقشآفرین باشند.
شریفی برخی راهکارهای عملی افزایش تمرکز را یادآور شد و تصریح کرد: پدر و مادرها برای تقویت تمرکز دانشآموز کودک یا نوجوان خود میتوانند بازیهای ذهنی، شنیداری و … را در منزل تمرین کنند؛ بازی «گوش کن و بگو» یکی از انواع متنوع بازیهاست با این توضیح که پدر یا مادر در حالی که چشمان کودک بسته است، در اتاق یا آشپزخانه با ضربه زدن به اشیا مختلف از کودک میخواهند با بهرهگیری از قوه شنیداری تشخیص دهد صدای چه شیئی را میشنود.
وی بازیدرمانی را در بهبود عملکرد کودکان و نوجوانان بسیار مهم دانست و افزود: انجام تمرینها و بازیهای مختلف با کودک و نوجوان باعث تقویت توجه، تمرکز و حافظه فعال اثرگذار خواهد شد، دقت و قدرت ذهنی آنها را افزایش میدهد و مشکلاتی همچون نقص توجه، حواسپرتی یا حتی بیشفعالی را به حداقل میرساند.
نقش بازیدرمانی در افزایش دقت و تمرکز
شریفی با تأکید بر اینکه پدر و مادرها باید اصل مهم اختصاص وقت با کیفیت برای کودکان و نوجوانان را همواره مدنظر داشته باشند، تصریح کرد: دقایقی را که پدر و مادر با کودک یا نوجوان خود سپری میکنند، لحظات سازنده و زیبایی است که باعث جهتدهی به فرزندان شده و رشد و پیشرفت آنها را در پی خواهد داشت.
این مدرس حوزه و دانشگاه با یادآوری توجه به آرامش در محیط خانه و پرهیز از ایجاد استرس و اضطراب در خانواده، گفت: کودک و نوجوانی که فشار و استرس روانی خانواده ناشی از دعوای مکرر پدر و مادر یا اتفاقات دیگر را تحمل میکنند، دچار عدم تمرکز و حواسپرتی شده و به رشد و تعالی لازم در زمینه آموزشی و تربیتی نمیرسد.
شریفی با تأکید بر اینکه زوجین باید تا میتوانند تنشها و بحث و مشاجرات را خاصه در حضور فرزندان کاهش دهند، ادامه داد: پدر و مادری که دغدغه تربیت صحیح و رشد و پیشرفت فرزندان را دارند باید با مراجعه به مشاور و روانشناس از نزاعها و اختلافات در محیط خانه بکاهند.
وی تماس چشمی و سرشار از آرامش پدر و مادر با کودک و نوجوان را بسیار مهم دانست و توضیح داد: فرزند شما باید متوجه شود که تمام حواستان به اوست، متأسفانه بسیاری از والدین توجه و دقت لازم را ندارند و با آنکه کنار فرزند هستند اما خود را با کار دیگری مشغول میکنند و از توجه صد در صدی به فرزند غفلت میورزند که باعث آسیب به کودک یا نوجوان است.
شریفی با یادآوری اینکه وقت اختصاصی پدر و مادر برای فرزند در فرآیند تربیت حقیقتاً غوغا میکند، افزود: این امر باعث احساس شادابی درونی را به فرزند عطا میکند و باز هم تاکید میکنم که بازی آرام و شاد با فرزندان، معجزه ارتباط است و باعث تعمیق روابط فرزندان و پدر و مادر میشود.
وی بازیهایی را که هم درگیر کننده ذهن و هم بدن کودک و نوجوان باشد بسیار مؤثر دانست و افزود: موارد فراوانی از بازیهای قدیمی و جدید وجود دارد که باعث درگیر شدن ذهن و بدن کودک و نوجوان میشود که توصیه میکنم پدر و مادرها در خانه اجرا کنند.
تقسیم وظایف و کوچکسازی مسئولیتهای کودکان و نوجوانان
شریفی تقسیم وظایف و کوچکسازی مسئولیتهای کودکان و نوجوانان باتوجه به میزان توانایی آنها را یادآور شد و افزود: بسیاری از پدر و مادرها از عدم مسئولیتپذیری فرزندان در سنین مختلف و وابستگی در انجام کارهای شخصی گلایه میکنند، کودکان و نوجوانان نیز از تذکرها و غر زدنهای مکرر پدر و مادر ابراز نارضایتی دارند.
وی ادامه داد: پدر و مادرها باید بدانند که فرزندشان وقتی تمام قوای خود را برای انجام کاری دشوار صرف کند، تمرکزش را از دست خواهد داد و نمیتواند آن کار را به سرانجام برساند لذا هم باید تقسیم وظیفه صورت گیرد و هم کارهای بزرگ و دشوار برای کودک و نوجوان، متناسب با سن و توان او قطعه قطعه و بخش بخش شوند.
شریفی در پایان با بیان اینکه تمرکز کودک و نوجوان با کم کردن زمان کار افزایش مییابد، گفت: همچنین والدین توجه داشته باشند که گفتگو و رفتار با کودک و نوجوان لحن و کلام خاص و واژگان ویژه خودش را دارد که پدر و مادرها در تعاملات خود با فرزندان باید توجه کنند.