به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان ،در دل تاریخ ورزش سمنان، نامی جاودانه و پر از روایت‌های ناب به چشم می‌خورد؛ تیم فوتبال آزادی سمنان. تیمی که از دل کوچه‌ها و زمین‌های خاکی آغاز شد و با خون و ایمان جوانانی مخلص، به الگویی در ورزش ایران بدل گشت؛ الگویی که نشان داد زمین فوتبال می‌تواند پلی باشد میان «ورزش» و «عرش».
***یادگاری از تیمی که در آسمان‌ها فوتبال بازی می‌کند
وقتی پای در مصلی امیرالمؤمنین(ع) سمنان می‌گذاری، نسیمی از گذشته می‌وزد؛ نسیمی که بوی خاکریزهای دفاع مقدس، صدای شادی‌های زمین فوتبال و نجواهای شب‌های دعا را با خود دارد. در میان تمام غرفه‌های پرشکوه و نورانی این کنگره، غرفه‌ای هست که دل اهالی ورزش را به تپش وا می‌دارد؛ غرفه تیم فوتبال آزادی سمنان. جایی که خاطره‌ها زنده‌اند، جایی که ایمان و غیرت، با توپ و گل پیوند خورده بود و هنوز هم در نگاه بازدیدکنندگان روشن می‌شود.
تیم آزادی تنها یک باشگاه ورزشی نبود؛ مدرسه‌ای بود از ایمان، اخلاق، ایثار و برادری. بازیکنانی که هر یک با دل و جان در زمین فوتبال می‌دویدند، با همان ایمان و شور در خاکریزهای جبهه‌ها می‌درخشیدند. یاد می‌کنم ایرج نوروزی را که با اخلاص تمام، نخستین راهنما و الگوی جوانان بود، و کیومرث نوروزی را که ستون صبر و شجاعت تیم بود. ابوالقاسم اصلاحی که سرچشمه همه فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی تیم بود، و علی‌اکبر نیکو که با مهربانی و دلسوزی، دل همه را به هم نزدیک می‌کرد. نام‌ها، خاطرات و لبخندهایشان هنوز در گوش زمین فوتبال زمزمه می‌شود، و حس می‌کنی که حتی توپ زمین خاکی، هنوز جای پاهایشان را به یاد دارد.
چه زیباست که اکنون، در بهشت، ترکیب یازده نفره و مربی تیم تکمیل شده است؛ آن یازده ستاره که روزی با عشق به وطن و ایمان به خدا جانشان را نثار کردند، امروز در زمین آسمانی، فوتبال بازی می‌کنند. ای کاش نگاهی هم به ما می‌انداختند و حداقل اجازه می‌دادند توپ‌جمع‌کن این تیم آسمانی باشیم. چه افتخاری بالاتر از خدمت در کنار آنان که با خون خود، در تاریخ فوتبال و دفاع مقدس جاودانه شدند؟
هر بار که پای صحبت‌های حمید قدس، سرپرست مهربان و همیشه همراه تیم، و جمال طاهریان، جانباز و یادگار روزهای حماسه می‌نشینی، حس می‌کنی که زمین فوتبال و خاکریزهای جبهه هیچگاه از هم جدا نبوده‌اند. آنها روایتگر روزهایی هستند که فوتبال و جهاد، شادی و اشک، تلاش و ایثار در یک مسیر واحد جریان داشتند. با یاد هر شهید، از محمدعلی احمدی گرفته تا جلال طاهریان، مجید نیکزاد، حسن طاهریان و محمدرضا شمس‌الدین، قلبت پر از احساسی می‌شود که با هیچ واژه‌ای نمی‌توان وصف کرد.
این تیم، الگویی بی‌نظیر برای جامعه ورزش استان است. آنان نشان دادند فوتبال نه تنها بازی و تفریح نیست؛ فوتبال مثل زندگی است، پر از تلاش، برد و باخت، امید و مبارزه، و اگر با ایمان و اخلاق همراه شود، می‌تواند انسان را به تعالی برساند. پاسخی روشن به آنانی که فوتبال را تخریب می‌کردند و آن را بی‌ثمر می‌دانستند؛ شهیدان تیم آزادی ثابت کردند که ورزش، اگر با عشق، شجاعت و ایثار همراه شود، می‌تواند راهی به سوی آسمان‌ها و قلب مردم باشد.
نشستن پای خاطرات تیم آزادی، مرور لحظات تمرین، مسابقه و حتی خنده‌های شبانه نوجوانان تیم، نه فقط دل را روشن می‌کند، بلکه جان را به پرواز درمی‌آورد. آنها نه تنها در زمین فوتبال، بلکه در قلب جامعه و در تاریخ استان سمنان، جاودانه‌اند. تیم آزادی هنوز هم زنده است؛ نه تنها در تصاویر و یادگاری‌ها، بلکه در روح ورزشکارانی که مسیرشان را از زمین سبز تا آسمان شهادت ادامه دادند.
این دلنوشته، هدیه‌ای است به یاد آنها؛ به یازده بازیکن و مربی‌شان، به کسانی که در زمین فوتبال دویدند و در جبهه‌ها جان دادند. و به ما، که اگرچه زمین و توپ ما کوچک است، اما می‌توانیم در کنار یاد و نام آنان، راه ایمان، ایثار و عشق به وطن را ادامه دهیم.
تیم آزادی شاید در ظاهر، یک تیم محلی در سمنان بود؛ اما در حقیقت، مدرسه‌ای از ایمان، تعهد، ورزش و شهادت به شمار می‌رود. همان‌گونه که یکی از اسرای آزادشده این تیم، آقای فرجی‌زاده، در خاطراتش نوشته است:
«عکس تیم آزادی را در روزنامه‌های عراق دیدم. صدام نوشته بود ایران از ورزشکارانش هم نمی‌گذرد. اما حقیقت این بود که بچه‌ها به اختیار خودشان، برای خدا و اسلام، راه جبهه را انتخاب کرده بودند.»
امروز نام تیم آزادی نه فقط در سمنان، بلکه در تاریخ ورزش ایران به یادگار مانده است؛ تیمی که نشان داد ورزش می‌تواند معبری به سوی ایثار باشد و بازیکنانش ثابت کردند «قهرمان واقعی کسی است که جانش را در راه ایمان و وطن فدا کند.»
»مرتضی دهرویه
***از تیم «درخشان» تا تولد تیم آزادی
عبدالحمید قدس، سرپرست دیرین این تیم، در بازگویی خاطرات خود، به روزهایی اشاره می‌کند که جوانان محل در کوچه مقابل مسجد بازی می‌کردند و خادم مسجد مدام آنان را از زمین بیرون می‌کرد. همان‌جا بود که ابوالقاسم اصلاحی گفت: «باید زمینی برای بچه‌ها پیدا کنیم، اینجا برای مردم مزاحمت دارد و شأن مسجد هم حفظ نمی‌شود.»
چند جوان هم‌محلی، از جمله عبدالحمید قدس، اکبر نیکو و اصلاحی، به زمینی خاکی روبه‌روی گاراژ «نغمه» در میدان حافظ رفتند. شب‌ها با سطل آب، خاک زمین را می‌نشاندند تا صبح بتوانند مسابقه دهند. همان‌جا تیمی شکل گرفت که ابتدا نامش «درخشان» بود و بعد با ورود بازیکنان و مربیانی تازه، به تیم آزادی تغییر نام داد.
اما این تیم تنها به فوتبال اکتفا نکرد. نماز جماعت، حضور در مسجد، جلسات مذهبی و کارهای فرهنگی، جزء برنامه‌های ثابت‌شان بود. وقتی عطاءالله صحافی، مربی باتجربه و حرفه‌ای که حتی دوره‌های آلمان را گذرانده بود، هدایت تیم را پذیرفت، شرط گذاشت: «این تیم فقط زمین فوتبال را نبیند؛ باید فرهنگ و دین هم در کنار ورزش باشد.» همین نگاه بود که از تیم آزادی، مدرسه‌ای اخلاقی ـ فرهنگی ساخت.
***فوتبال و جبهه؛ نیمی در زمین، نیمی در خاکریز
روزگار دفاع مقدس که آغاز شد، تیم آزادی معنای دیگری یافت. بازیکنانش همزمان در دو میدان می‌دویدند: زمین سبز فوتبال و میدان‌های سرخ جبهه. نخستین شهید تیم، ایرج نوروزی‌فر بود. او وصیت کرده بود: «برایم عزاداری نکنید، پیرو می‌خواهم.» همین جمله روح تازه‌ای در جان هم‌تیمی‌ها دمید.
به روایت عبدالحمید قدس: «یک پای بچه‌ها در مسابقات بود و یک پای‌شان در جبهه. وقتی از جبهه می‌آمدند، مستقیم وارد میدان فوتبال می‌شدند. آنهایی هم که در زمین بودند، جای رزمندگان را پر می‌کردند.»
حلقه اتحاد پیش از مسابقات ـ که بازیکنان دست در گردن هم نام یکی از ائمه اطهار را می‌بردند ـ به سنتی ماندگار تبدیل شد. شعار همیشگی مربی صحافی این بود: «قهرمانان واقعی شهیدان اسلامند.» بعد از هر مسابقه نیز دعای فرج زمزمه می‌شد.
***شهادت؛ سرنوشت ستارگان آزادی
تیم آزادی در طول دفاع مقدس، ۱۲ ستاره درخشان خود را تقدیم آسمان کرد؛ از جمله ابوالقاسم اصلاحی، علی‌اکبر نیکو، عطاءالله صحافی، کیومرث و ایرج نوروزی‌فر، جلال و حسن طاهریان، مجید نیکزاد، محمدعلی احمدی، محمدرضا شمس‌الدین و محسن طاهریان.
هر کدام‌شان خاطره‌ای ناب از ایمان و صلابت بودند. به قول قدس: «این بچه‌ها از زمین فوتبال به سوی خدا پر کشیدند. تیم آزادی، معراج جوانانی شد که هم در ورزش و هم در جهاد، قهرمان بودند.»
با شهادت صحافی، نوروزی‌ها و دیگر ستون‌های تیم، انگیزه و انسجام از دست رفت و سرانجام تیم آزادی به نشانه پاسداشت یاد شهدا، منحل شد؛ هرچند نامش برای همیشه در تاریخ ورزش ایران جاودانه ماند.
روایت حمید قدس از روزهای حماسه
در گفت‌وگویی که با عبدالحمید قدس داشتیم، او بارها بر ایمان و ازخودگذشتگی بازیکنان تأکید کرد:«تیم آزادی نصفش در جبهه بود و نصفش در زمین فوتبال. یکی می‌رفت، دیگری جایش را پر می‌کرد.»
«بچه‌ها نمی‌خواستند زیر بار حرف زور بیگانگان بروند. فرمان امام برایشان حجت بود.»
«از دست دادن دوستان سخت بود، اما همان غم، انگیزه‌ای می‌شد برای ادامه راه‌شان.»
«شخصیت شهید ایرج نوروزی، الگوی همه شد. مردم می‌گفتند تیم آزادی ۱۲ شهید داده، همین باعث می‌شد همگان تلاش کنند رهرو شهدا باشند.»
قدس همچنین به یک مسابقه مهم اشاره می‌کند: «بازی با تیم سپاهان بود. بچه‌ها در جبهه بودند و مجبور شدیم با بازیکنان جوان‌تر بازی کنیم. با اینکه ترکیب کامل نداشتیم، اما بازی خوبی انجام شد و همین برایمان رضایت‌بخش بود.»
***گفت‌وگو با جمال طاهریان، از یادگاران تیم فوتبال آزادی سمنان:
تیم فوتبال آزادی؛ دانشگاهی برای پرورش انسان‌های مومن و ایثارگر
تیم فوتبال آزادی سمنان تنها یک تیم ورزشی نبود؛ بلکه به تعبیر یادگارانش، دانشگاهی فرهنگی و انسان‌ساز بود که در آن ورزش با ایمان، اخلاص و ولایت‌مداری گره خورده بود. جمال طاهریان، یکی از اعضای این تیم، در گفت‌وگو با ما از آن روزها و از تلفیق ورزش و دفاع مقدس سخن می‌گوید.
ـ لطفاً کمی از روزهای حضور تیم فوتبال آزادی و روحیه ورزشکاران رزمنده قبل از اعزام به جبهه برایمان تعریف کنید.
تیم فوتبال آزادی سمنان در سه رده نوجوانان، جوانان و بزرگسالان فعالیت خود را آغاز کرد. بیشتر اعضای تیم بچه‌محل، مسجدی، بسیجی و از خانواده‌های اصیل و مذهبی سمنان بودند. مربیان و سرپرستان تیم هم چهره‌هایی متعهد، فرهنگی و انقلابی همچون حاج حمید قدس و شهید عطاءالله صحافی بودند. در واقع، تیم آزادی بیشتر شبیه یک دانشکده فرهنگی ـ ورزشی بود که در آن توجه به ارزش‌های دینی بر هر چیزی مقدم بود.
ـ چه ویژگی‌هایی باعث شد بازیکنان روحیه‌ای قوی در دوران دفاع مقدس داشته باشند؟
اصلی‌ترین شاخصه آنان اخلاص، ولایت‌پذیری و ازخودگذشتگی بود. بازیکنانی بودند که در اوج فوتبال قرار داشتند و حتی گزینه دعوت به تیم ملی بودند، اما همه چیز را کنار گذاشتند و راهی جبهه‌ها شدند. این کار فقط با ایمان عمیق و غلبه بر نفس ممکن بود.
ـ آیا خاطره‌ای از تمرینات یا مسابقات تیم قبل از جنگ دارید؟
بله. یادم هست که پیش از مسابقات، بازیکنان با نوای قرآن و دعای سلامتی امام زمان(عج) بدنشان را گرم می‌کردند. حتی دویدن‌های نرم با ذکر «بسم‌الله» و آیاتی از قرآن همراه بود. این پیوند معنویت و ورزش، فرهنگ جبهه‌ها را به زمین فوتبال منتقل کرده بود.
ـ تجربه حضور در میدان‌های جنگ برای شما و هم‌تیمی‌ها چگونه بود؟
ورزش به ما آموخته بود مقاومت، نظم و انضباط داشته باشیم. همان روحیه‌ای که در تمرینات تیم داشتیم، در میدان جنگ هم ادامه پیدا کرد. بسیاری از بچه‌ها مثل شهید صحافی یا شهید نوروزی، هم مربی و راهنما بودند و هم رزمنده.
ـ فوتبال و ورزش چه نقشی در سختی‌های جنگ داشت؟
ورزش همبستگی، روحیه و نشاط را میان رزمندگان تقویت می‌کرد. همان‌طور که تیم آزادی باعث اتحاد محلی در سمنان شده بود، در جبهه هم همان روحیه جمعی و برادری ادامه داشت.
ـ آیا خاطره یا نماد خاصی از تیم باعث شد حس اتحاد حفظ شود؟
بله. جلسات فنی و گردهمایی‌ها همیشه در مسجد یا پایگاه بسیج برگزار می‌شد. بعد از تمرین‌ها هم بچه‌ها مستقیم به مسجد می‌رفتند. همین پیوند، اتحاد تیم را به پیوندی معنوی و ماندگار تبدیل کرده بود.
ـ چه درس‌هایی از آن روزگار برای نسل امروز وجود دارد؟
اینکه ورزش فقط قدرت بدنی نیست، بلکه مدرسه‌ای برای پرورش انسان‌های مومن و مسئول است. نسل جوان امروز باید بداند که اخلاص، شجاعت و ولایت‌پذیری بود که از یک تیم فوتبال محلی، یازده شهید و ده‌ها ایثارگر تقدیم کرد.
ـ اگر بخواهید پیامی به فوتبالیست‌ها و ورزشکاران امروز بدهید، چیست؟
می‌گویم: هیچ‌وقت به ورزش فقط به چشم قهرمانی نگاه نکنید. ورزش وسیله‌ای است برای ساختن روح و شخصیت. تعهد، ایثار و پایبندی به ارزش‌هاست که انسان را ماندگار می‌کند.
ـ از شخصیت مربی یا شهیدان تیم چه به یاد دارید؟
شهید صحافی، مربی تیم، الگویی از نظم، ادب و ایمان بود. هیچ بازیکنی جرأت نداشت دیر سر تمرین حاضر شود یا بی‌انضباطی کند. او همان‌طور که در فوتبال معلم ما بود، در میدان جهاد هم پیشتاز شد.
ـ تیم فوتبال آزادی در زمان جنگ چگونه به مردم سمنان روحیه داد؟
بسیاری از مردم وقتی می‌دیدند فوتبالیست‌ها و قهرمانان شهرشان راهی جبهه شده‌اند، انگیزه بیشتری برای همراهی با جبهه پیدا می‌کردند. تیم آزادی در واقع نماد پیوند ورزش و ایثار بود.
ـ اگر بخواهید یکی از مسابقات یا لحظات شاخص تیم را بازسازی کنید، آن چه بود؟
مسابقات ماه رمضان با تیم‌های محلی. در همان بازی‌های گل‌کوچک، هم ورزش بود، هم معنویت. شب‌های قدر، سحرهای ماه رمضان و افطاری‌های دسته‌جمعی در کنار بازی فوتبال، لحظاتی فراموش‌نشدنی بود که روحیه دینی و ورزشی را با هم زنده می‌کرد.
به گفته جمال طاهریان، تیم فوتبال آزادی سمنان فقط یک تیم نبود؛ مدرسه‌ای بود که در آن ورزش، فرهنگ، معنویت و ایثار در هم تنیده شد. تیمی که نه‌تنها در زمین فوتبال، بلکه در میدان‌های جهاد نیز خوش درخشید و یادگاری شد از نسلی که ورزش را با ایمان پیوند زد و با جان خود درس وفاداری و ولایت‌مداری را نوشت.
***گفت‌وگو با محمدتقی ضمیری، یادگار تیم فوتبال آزادی و مربی ارزنده سال‌های نه چندان دور سمنان،
تیم فوتبال آزادی؛ پرچم‌دار ایمان و ایثار در زمین و جبهه
تیم فوتبال آزادی سمنان در سال‌های پیش از دفاع مقدس تنها یک باشگاه ورزشی نبود، بلکه مدرسه‌ای بود برای تربیت انسان‌های مؤمن، مقاوم و ایثارگر. محمدتقی ضمیری، یکی از بازیکنان و مربیان این تیم، امروز پس از گذشت سال‌ها با ما از آن روزها و از پیوند ورزش و دفاع مقدس سخن گفت.
ـ لطفاً کمی از روزهای حضور تیم فوتبال آزادی و روحیه ورزشکاران رزمنده قبل از اعزام به جبهه تعریف کنید.
تیم آزادی برای ما فراتر از فوتبال بود. تمرین‌ها و مسابقات فقط آمادگی جسمی نمی‌آورد، بلکه روحیه‌ای پرنشاط، مقاوم و برادرانه در میان بچه‌ها شکل می‌گرفت. همان ورزشکارانی که دیروز در زمین خاکی می‌دویدند، فردا در جبهه‌ها رزمندگان شجاعی شدند.
ـ چه ویژگی‌هایی باعث شد بازیکنان روحیه‌ای قوی در دوران دفاع مقدس داشته باشند؟
انضباط، کار گروهی، صبر در سختی‌ها و ایمان به هدف. کسی که یاد می‌گیرد در زمین فوتبال کنار هم‌تیمی‌اش بجنگد و بعد از شکست دوباره برخیزد، در میدان جنگ هم تسلیم نمی‌شود.
ـ آیا خاطره‌ای از تمرین یا مسابقه تیم قبل از جنگ دارید؟
بله. پیش از شروع جنگ، مسابقه‌ای محلی داشتیم که با تمام توان بازی کردیم. پس از آن، مربی گفت: «این غیرت و تلاشی که امروز در زمین نشان دادید، روزی باید در میدان‌های بزرگ‌تری خرج شود.» بعدها در جبهه‌ها بارها یاد این جمله افتادیم.
ـ چه عاملی باعث شد بسیاری از هم‌تیمی‌ها و حتی مربی شهید یا جانباز شوند؟
روحیه ایثار و غیرتی که در وجودشان ریشه داشت. فوتبال به ما یاد داده بود برای تیم بجنگیم و در جنگ آموختیم برای وطن و ایمان بجنگیم. آنها از همه‌چیز گذشتند جز از شرف و باورشان.
ـ ورزش چه نقشی در مقاومت شما در جبهه داشت؟
ورزش به ما بدن آماده، روحیه تحمل فشار و امید به پیروزی داده بود. حتی در سنگرها، با توپ‌های دست‌ساز چند دقیقه بازی می‌کردیم تا خستگی‌ها فراموش شود. فوتبال برایمان منبع انرژی و نشاط بود.
ـ آیا بعد از جنگ هم نماد یا خاطره‌ای از تیم آزادی باقی ماند؟
بله، تیم آزادی برای ما مثل پرچمی شد که نام ۱۲ شهید و جانبازان تیم را زنده نگه داشت. هر بار که دور هم جمع می‌شدیم، یادشان زنده می‌شد و این حس اتحاد هنوز ادامه دارد.
ـ چه درس‌هایی برای نسل امروز دارد؟
ورزش و دفاع مقدس دو مسیر جدا نیستند؛ هر دو درباره ایثار، همبستگی و مقاومت‌اند. به جوانان امروز می‌گویم شجاعت فقط در جنگ نیست؛ در تعهد، در ازخودگذشتگی برای تیم و جامعه هم معنا دارد.
ـ از شخصیت مربی یا شهیدان تیم چه در ذهن دارید؟
مربی ما یک معلم زندگی بود. آرامش و ایمانش به ما نیرو می‌داد. وقتی خبر شهادتش رسید، انگار پدر و راهنمای خود را از دست دادیم.
ـ تیم فوتبال آزادی چه نقشی در روحیه مردم سمنان داشت؟
مردم می‌دیدند جوانانی که دیروز در زمین فوتبال می‌دویدند، امروز در جبهه‌ها می‌جنگند. همین موضوع برای آنان الهام‌بخش و امیدآفرین بود.
ـ اگر بخواهید یکی از مسابقات شاخص تیم را بازسازی کنید، کدام است؟
همان مسابقه محلی پیش از جنگ؛ روزی که با تمام وجود جنگیدیم و مربی گفت: «این فقط آغاز راه است.» بعدها فهمیدیم که فوتبال مقدمه‌ای بود برای ساختن انسان‌های مقاوم و فداکار.
به گفته محمدتقی ضمیری، تیم فوتبال آزادی تنها یک تیم نبود؛ مکتبی بود برای تربیت نسلی که در زمین ورزش درس اتحاد آموخت و در میدان جهاد، با خون خود درس ایثار نوشت.
***حمایت فدراسیون فوتبال از فیلم «شهدای تیم فوتبال آزادی سمنان» مطالبه شد
نماینده ولی‌فقیه در استان سمنان خواستار حمایت ویژه فدراسیون فوتبال از پروژه ساخت فیلم «شهدای تیم فوتبال آزادی سمنان» شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی مطیعی در جلسه شورای سیاست‌گذاری دومین کنگره سه‌هزار شهید استان گفت: جمع زیادی از بازیکنان تیم فوتبال آزادی سمنان در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند و معرفی آنان به‌عنوان الگو برای نسل امروز ضروری است.
وی با اشاره به قول مساعد رئیس فدراسیون فوتبال برای مشارکت در این پروژه افزود: باید زندگی شهدای ورزشکار از جمله شهیدان اخلاقی، شاطری و موسوی چاشمی در قالب فیلم یا سریال ماندگار شود.
امام‌جمعه سمنان همچنین تأکید کرد: حضور پررنگ مردم در اجلاسیه‌های شهدا نقطه قوت این برنامه‌هاست و باید ظرفیت‌های ایثار و شهادت در شهرستان‌های استان شناسایی و معرفی شوند.
***تصویب فیلم نامه سریال تیم فوتبال آزادی سمنان
با پایان نگارش فیلم نامه سریال تیم فوتبال آزادی سمنان، این متن در اداره کل فیلمنامه سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید.
سریال تیم آزادی بر اساس خاطرات تیم فوتبالی با همین نام در سمنان است که بیشتر از اعضای آن در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند.
این سریال ۱۳ قسمتی در صدا و سیمای مرکز سمنان ، به نویسندگی علیرضا اسحاقی و به تهیه کنندگی محمد جلیل اسکندرزاده و کارگردانی عمار خطی ساخته می‌شود.
علیرضا اسحاقی نویسنده فیلم نامه تیم آزادی گفت : ۱۲ نفر از اعضای تیم آزادی سمنان از جمله سرمربی آن کیومرث نوروزی در عملیات های والفجر ۳، جزیره مجنون، والفجر ۸، کربلای ۴ و کربلای ۵ به شهادت رسیدند.
شهیدان ابوالفضل بزرویی، عطاءاله صحافی، ایرج نوروزی، کیومرث نوروزی، علی اکبر نیکو، ابوالقاسم اصلاحی، محمدرضا شمس الدین، جلال طاهریان، مجید نیکذات، حسن طاهریان، محمدعلی احمدی و محسن طاهریان اعضای تیم آزادی سمنان بودند
»خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان(تیم رسانه ای شهید عباس یزدی فر)
