همشهری آنلاین - سحر خانمحمدی: رأیگیری اخیر شورای امنیت سازمان ملل، بار دیگر نشان داد پرونده هستهای ایران همچنان میدان جدال سیاسی است تا حقوقی؛ کرهجنوبی بهعنوان رئیس دورهای شورا، پیشنویس قطعنامهای را مطرح کرد که میتوانست مانعی بر سر راه بازگشت تحریمها علیه ایران باشد، اما از ۱۵ عضو شورا تنها 4 کشور به آن رأی مثبت دادند، ۹ عضو مخالف بودند و 2 رأی ممتنع هم کافی نبود تا طرح از سد شورا بگذرد و با این نتیجه، بار دیگر اصطلاح «مکانیسم ماشه» به تیتر رسانهها برگشت.
فشار روانی بیش از واقعیت
واکنش نمایندگان مجلس به این ماجرا، یکدست و همصدا بر یک نکته تکیه داشت؛ اسنپبک بیش از آنکه ظرفیت اجرایی تازهای داشته باشد، ابزاری برای ایجاد فشار روانی است.
نادرقلی ابراهیمی، نماینده مردم اراک و خنداب، در گفتوگو با همشهری گفت: «مجلس درحال بررسی پیشنهادهای مختلفی است؛ یکی از گزینهها، خروج از پیمان NPT است که البته هنوز تصمیم نهایی درباره آن گرفته نشده است. آنچه مسلم است، جمهوری اسلامی ایران در برابر فشار خارجی عقبنشینی نخواهد کرد و همانگونه که تحریمهای گذشته را پشت سر گذاشته، این بار نیز با اتحاد و همبستگی ملی از این مرحله عبور خواهد کرد.»
وی تأکید میکند که آنچه امروز غرب دنبال میکند بیش از هر چیز «نمایشی رسانهای» است، چون تحریمهای تازهای باقی نمانده که به ایران تحمیل نشده باشد.
مجلس روی خط تحرک
در کنار این مواضع، تحرکات تازه مجلس هم قابل توجه است. نمایندگان طی روزهای اخیر بارها تأکید کردهاند که مجلس بیکار ننشسته و بررسی چند طرح ویژه در دستور کار قرار دارد؛ از طرحهای بازدارنده حقوقی گرفته تا اقداماتی که میتواند هزینههای سیاسی و بینالمللی اروپا را افزایش دهد. این تحرکات نشان میدهد که تهران فقط در مقام واکنش باقی نخواهد ماند و در صورت لزوم، سناریوهای متفاوتی روی میز قانونگذاران قرار دارد.
بیاعتمادی به شورای امنیت
در این میان اما بسیاری از تردید نسبت به کارکرد شورای امنیت سخن میگویند؛ شورایی که در اساسنامه سازمان ملل، نماد صلح و امنیت جهانی معرفی شده، امروز در نگاه بسیاری از جهانیان به صحنه اعمال فشار سیاسی تبدیل شده است. همان نهادی که در برابر کشتار روزانه در غزه و یمن سکوت کرده، حالا درباره ایران با قاطعیت رأیگیری میکند. همین تناقض است که باعث شده امیدی به بیطرفی شورا باقی نماند.
هرچند پیشنویس کرهجنوبی رأی نیاورد و عملاً دست حامیان لغو تحریمها خالی ماند، اما واقعیت این است که جدال حقوقی ادامه خواهد داشت. غرب همچنان میخواهد با تهدید «اسنپبک» امتیاز بگیرد و ایران هم بر مقاومت و ایستادگی بر سر منافع کشور و ملت خود تأکید دارد. در این میان، افکار عمومی جهان آرامآرام شاهد آن است که قطعنامهها و مکانیسمها بیش از آنکه ابزار صلح باشند، بهانهای برای فشار سیاسیاند.