عصر ایران؛ سواد زندگی؛ مریم طرزی- در تار و پود روابط زناشویی، میل به نزدیکی و برقراری رابطه، همچون نخ زرینی است که تار و پود عاطفی و فیزیکی زوجین را به هم پیوند می‌زند. اما گاهی، این نخ زرین پوسیده و حتی پاره می‌شود؛ پدیده‌ای که با عنوان بیمیلی زناشویی شناخته می‌شود.
این وضعیت، صرفاً کاهش موقتی میل نیست، بلکه حالتی است که فقدان یا کاهش شدید میل به برقراری رابطه زناشویی، زندگی مشترک را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. بیمیلی زناشویی، چه در مردان و چه در زنان، می‌تواند ریشه‌های پیچیده‌ای در جسم و روان افراد داشته باشد و درک این علل، کلید بازگرداندن شور و شوق به روابط، و تقویت پیوند عمیق‌تر میان زوجین است.
شناخت دقیق بیمیلی زناشویی، درک علل آن و آگاهی از روش‌های درمانی موجود، اولین گام برای بازیابی تعادل و رضایت در روابط زناشویی است.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا با این وضعیت بیشتر آشنا شوید و راهکارهای علمی و کاربردی برای مواجهه با آن را بیاموزید.
بیمیلی زناشویی اختلالی است که با میل جنسی کم یا عدم وجود آن مرتبط است.
کم میلی جنسی، که در گفتار عامیانه به عنوان «بیمیلی جنسی» یا بیمیلی زناشویی نیز شناخته می‌شود، اختلالی است که با میل جنسی کم، یا بهتر بگوییم، امتناع از تجربیات جنسی و تماس فیزیکی مشخص می‌شود.
در شرایط عادی، هر کسی ممکن است دوره‌هایی را تجربه کند که میل به رابطه جنسی در آن کاهش می‌یابد. با این حال، هنگامی که این وضعیت مداوم است یا شما دوره‌های مکرری از این دست را تجربه می‌کنید، بهتر است دلیل آن را شناسایی کرده و راه‌حلی برای آن ارائه دهید.
در مورد بیمیلی زناشویی برخی درمان‌ها وجود دارند که می‌توانند کمک‌کننده باشند. در ادامه به تفصیل به آن می‌پردازیم.
بر اساس واژه‌نامه جامع آموزش جنسیت، بیمیلی جنسی «کاهش یا از دست دادن میل جنسی (لیبیدو)» است. این اختلال که بیمیلی زناشویی نیز نامیده می‌شود، در افرادی تشخیص داده می‌شود که به طور مداوم از هرگونه تماس، تجربه یا رابطه جنسی امتناع می‌ورزند.
این وضعیت می‌تواند منشأ جسمی یا روانی داشته باشد. مانند بی‌اشتهایی عصبی، فرد مبتلا درک متفاوتی از مسائل جنسی دارد، تا حدی که هنگام مواجهه با هرگونه تماس جسمی دچار پریشانی می‌شود.
این اختلال بدون توجه به سن یا جنسیت، می‌تواند هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار دهد. لازم به ذکر است که این وضعیت می‌تواند به صورت تدریجی رخ دهد یا ناگهانی بروز کند.
بیمیلی زناشویی علل مختلفی دارد. شناسایی این علل ضروری است، زیرا بسته به مورد، درمان متفاوت خواهد بود. بیایید به طور دقیق به آنها نگاهی بیندازیم.
کاهش استروژن در زنان
کاهش تستوسترون در مردان
هورمون‌های جنسی و نقش آنها: در حالی که کاهش استروژن در زنان و تستوسترون در مردان به عنوان علل جسمی ذکر شد، اهمیت این هورمون‌ها فراتر از صرفاً میل جنسی است.
تستوسترون در مردان نه تنها میل جنسی، بلکه انرژی، توده عضلانی و خلق و خو را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. استروژن در زنان به حفظ سلامت بافت واژن و همچنین سلامت کلی کمک می‌کند. کاهش این هورمون‌ها می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری داشته باشد.
جراحی دردناک دستگاه تناسلی
زایمان یا تجربیات تروماتیک مامایی
آسیب‌های تناسلی
بیماری‌هایی مزمن مانند کم‌کاری تیروئید
بسیاری از بیماری‌های مزمن، از جمله بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت، و بیماری‌های نورولوژیکی (مانند ام اس)، می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد جنسی و میل جنسی تأثیر بگذارند. این اثرات می‌تواند ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی، عوارض دارویی، یا تأثیرات روانی بیماری باشد.
داروهای روانپزشکی (مانند SSRIs برای افسردگی و اضطراب)، داروهای فشار خون، و برخی داروهای دیگر می‌توانند به عنوان عارضه جانبی، میل جنسی را کاهش دهند.
نقش ناقل‌های عصبی: میل جنسی صرفاً یک احساس ساده نیست، بلکه نتیجه تعامل پیچیده ناقل‌های عصبی در مغز است. دوپامین (مرتبط با پاداش و انگیزه)، سروتونین (مرتبط با خلق و خو و اضطراب)، نوراپی نفرین (مرتبط با برانگیختگی) و اکسی‌توسین (مرتبط با صمیمیت و پیوند) نقش کلیدی در تنظیم میل جنسی ایفا می‌کنند. عدم تعادل در این سیستم‌ها، به خصوص کاهش سطح دوپامین یا افزایش سطح سروتونین، می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی یا بیمیلی زناشویی شود.
ترس از عملکرد ضعیف جنسی
تروما و مکانیسم‌های دفاعی: سوءاستفاده جنسی یا تجربیات تروماتیک دیگر می‌تواند منجر به مکانیسم‌های دفاعی پیچیده‌ای شود که یکی از آنها اجتناب از صمیمیت و رابطه جنسی است. این اجتناب می‌تواند به صورت ناخودآگاه به عنوان راهی برای محافظت از خود در برابر درد یا اضطراب مرتبط با خاطرات تروماتیک عمل کند.
باورهای شناختی ناسازگار: باورهای مذهبی یا فرهنگی محدودکننده، ترس از لذت، یا دیدگاه‌های منفی نسبت به بدن و جنسیت، می‌توانند به طور قابل توجهی بر میل جنسی تأثیر بگذارند. این باورها اغلب ریشه در دوران کودکی یا تربیت دارند و می‌توانند به صورت ناخودآگاه فرد را از تجربه لذت جنسی باز دارند.
استرس، افسردگی یا اضطراب
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلالات وسواسی
سوءمصرف الکل یا مواد مخدر
واضح‌ترین علامت بیمیلی زناشویی، فقدان میل جنسی یا امتناع از هر شکلی از صمیمیت است.
علاوه بر این، ممکن است علائم زیر نیز رخ دهند:
مشکل در رسیدن به ارگاسم
درد در حین رابطه جنسی
مشکلات عزت نفس و اختلال بدشکلی بدن
انزوا و تنهایی
مشکل در برقراری روابط پایدار
کمال‌گرایی، توهم بزرگی یا حقارت
احساس شرم در مورد همه چیز مرتبط با جنسیت و مسائل جنسی
سرکوب امیال
ترس از انتقال بیماری‌های مقاربتی (STDs)
ناراحتی از جنسیت دیگران
اظهارات جانبدارانه در مورد مسائل مربوط به جنسیت
انتقاد از شریک زندگی برای دور کردن او و عدم برقراری رابطه جنسی
درمان بیمیلی جنسی به علت آن بستگی دارد و در هر صورت، همراهی یک متخصص سلامت روان مانند روانشناس ضروری است. در واقع، گاهی اوقات به ویژه اگر علل جسمی درگیر باشند، رویکرد چند رشته‌ای لازم است.
بر اساس گزارشات سالانه کلینیک درمان اختلات زناشویی مایو، هنگامی که علل هورمونی در اختلال عملکرد جنسی زنان وجود دارد، می‌توان با درمان هورمون استروژن (با داروهایی مانند اسپمی‌فین، فلیبانسرین یا برملانوتید) به درمان پرداخت.
باید توجه داشت که اگر فرد شریک زندگی داشته باشد، شریک زندگی باید با صبر و عدم فشار برای برقراری رابطه جنسی، حمایت خود را نشان دهد.
مورد دوم بسیار مهم است، زیرا فرد مبتلا ممکن است حتی در اختلال خود راسخ‌تر شود، همانطور که تحقیقات در مورد بی‌اشتهایی جنسی در زنان نشان داده است.
مجدداً، باید تأکید کرد که درمان باید توسط پزشکان و روانشناسان تجویز شود. این وضعیت شامل مشکلات عزت نفس، اختلال بدشکلی بدن، احساس حقارت، تعارضات زناشویی و بسیاری عوامل جدی دیگر است و نباید نادیده گرفته شود. بنابراین، نباید با آن سهل‌انگارانه برخورد کرد.
بیمیلی جنسی نباید خودتشخیصی شود، زیرا علل دیگری در پسِ کاهش میل جنسی وجود دارند که هیچ ارتباطی با این اختلال ندارند.
گاهی اوقات، سایر محرک‌های کاهش میل جنسی عبارتند از:
تغییرات مرتبط با سن: هم مردان و هم زنان با رسیدن به بلوغ جنسی، کاهش میل جنسی را تجربه می‌کنند.
اختلالات قاعدگی: این شامل نوسانات هورمونی است که ممکن است باعث اشتیاق جنسی کم یا عدم وجود آن شود.
درمان‌های روانی: مصرف داروهای روانپزشکی مانند ضدافسردگی‌ها می‌تواند میل جنسی را مهار کند. اتفاق مشابهی برای داروهای ضد اضطراب و ضد فشار خون رخ می‌دهد.
شرایط سلامتی: این شامل آپنه انسدادی خواب یا سایر شرایطی است که باعث کاهش سطح تستوسترون می‌شود.
صرف نظر از اینکه کمبود میل جنسی شما ناشی از بیمیلی جنسی است یا خیر، بهتر است با پزشک مراقبت‌های اولیه خود مشورت کنید تا دوره درمانی را آغاز کنید.
البته، اگر اختلال عملکرد جنسی مشکلی برای کیفیت زندگی شما ایجاد نمی‌کند، نیازی به نگرانی نیست.
نکته مهم: همانطور که در مقاله اصلی ذکر شد، خودتشخیصی در مورد بی‌اشتهایی جنسی بسیار گمراه‌کننده است. کاهش میل جنسی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و تنها یک متخصص می‌تواند تشخیص دقیق را ارائه دهد.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@
