گسترش نیوز: در دنیای پرتلاطم خاورمیانه، کشور عربستان به عنوان یک قدرت اقتصادی و فرهنگی، همواره در کانون توجه قرار دارد. روز ملی عربستان سعودی، که هر ساله در ۲۳ سپتامبر جشن گرفته می‌شود، فراتر از یک تعطیل عمومی است؛ یک رویداد استراتژیک که هویت ملی را با اهداف اقتصادی پیوند می‌زند. در سال ۲۰۲۵، با شعار "ما رویا می‌بینیم و به دست می‌آوریم"، این جشن به ۹۵مین سالگرد اتحاد پادشاهی توسط ملک عبدالعزیز آل سعود اختصاص یافته است.
تصور کنید خیابان‌های ریاض با نورهای سبز و سفید پر شده، هواپیماها در آسمان نمایش می‌دهند و مردم با لباس‌های سنتی به رقص شمشیر می‌پردازند. اما پشت این شادی، لایه‌ای عمیق‌تر نهفته است؛ این جشن بخشی از چشم‌انداز ۲۰۳۰ است که هدفش تنوع‌بخشی اقتصاد و جذب گردشگر است.
تحلیلگران معتقدند که روز ملی، ابزاری برای تقویت برند عربستان در جهان است. برای مثال، در جده، آتش‌بازی‌های ساحلی و غرفه‌های غذایی نه تنها خانواده‌ها را سرگرم می‌کند، بلکه اقتصاد محلی را رونق می‌بخشد. مرکز فرهنگی در دمام با برنامه‌های شش‌روزه مانند کارگاه "روبو-شتر" و "هنر عربستان سخن می‌گوید"، کودکان و جوانان را به سوی نوآوری سوق می‌دهد. این رویدادها، که بسیاری رایگان هستند، مشارکت عمومی را افزایش می‌دهند و همزمان، درآمدهای غیرنفتی را تقویت می‌کنند. جالب است بدانید که از سال ۲۰۰۵، وقتی این روز رسمی شد، عربستان توانسته گردشگری داخلی را دو برابر کند، که مستقیماً به GDP (تولید ناخالص داخلی) غیرنفتی کمک کرده است.
اما چرا این جشن جذاب است؟ چون ترکیبی از سنت و مدرنیته را نشان می‌دهد. نمایش‌های پهپاد و کنسرت‌های موسیقی سنتی مانند عود و سمسیمیه، نسل جوان را با ریشه‌های فرهنگی پیوند می‌زند، در حالی که تخفیف‌های مراکز خرید، خرید را افزایش می‌دهد. در اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا، غرفه عربستان با رژه ملی و فروم سرمایه‌گذاری عربستان-ژاپن، این جشن را به سطح جهانی می‌برد. تحلیل اقتصادی نشان می‌دهد که چنین رویدادهایی می‌توانند تا ۵ درصد به رشد بخش خدمات کمک کنند، به ویژه در شرایطی که عربستان با چالش‌های جهانی مانند نوسانات نفت روبرو است. در نهایت، روز ملی نه تنها غرور ملی را زنده نگه می‌دارد، بلکه پلی به سوی اقتصاد پایدار می‌سازد – جایی که فرهنگ و تجارت دست در دست هم پیش می‌روند.
اقتصاد عربستان سعودی در سال ۲۰۲۵، مانند یک کشتی در دریای طوفانی، با هوشمندی به سوی آب‌های آرام حرکت می‌کند. با GDP حدود ۱.۲ تریلیون ریال سعودی در سه‌ماهه دوم، رشد ۳.۹ درصدی را تجربه کرده که عمدتاً از بخش‌های غیرنفتی مانند خرده‌فروشی و گردشگری ناشی می‌شود. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی رشد ۳.۵ تا ۳.۶ درصدی را برای کل سال دارد، که بالاتر از میانگین منطقه است. اما این رشد چگونه تحلیل می‌شود؟
ابتدا، تنوع‌بخشی کلید ماجراست. بخش غیرنفتی اکنون ۵۹ درصد GDP را تشکیل می‌دهد، با رشد ۳.۴ درصدی. پروژه‌هایی مانند NEOM – شهر آینده‌نگرانه – و توسعه دریای سرخ، میلیاردها دلار سرمایه خارجی جذب کرده‌اند. بیکاری به ۸ درصد رسیده و مشارکت زنان به ۳۶ درصد افزایش یافته، که نشان‌دهنده تغییرات اجتماعی-اقتصادی عمیق است.
از منظر تجارت، مازاد تجاری ۲۲.۱ میلیارد ریال در ژوئن، با تمرکز بر صادرات غیرنفتی مانند مواد شیمیایی و تجارت غیرنفتی با شورای همکاری خلیج فارس دو برابر شده و به ۱۱.۹ میلیارد ریال رسیده است . قوانین جدید سرمایه‌گذاری خارجی، محیط را جذاب‌تر کرده و پیش‌بینی می‌شود صادرات غیرنفتی تا ۲۰۳۰ دو برابر شود. برای مثال، تجارت با آمریکا در ژانویه ۸۸۲ میلیون دلار بود، همچنین مذاکرات با پاکستان برای پالایشگاه گوادر، نشان‌دهنده تنوع شرکا نیز است.
تصور کنید کشوری که زمانی فقط صادرکننده نفت بود، حالا هاب انرژی تجدیدپذیر می‌شود. چشم‌انداز ۲۰۳۰ نه تنها اقتصاد را تغییر می‌دهد، بلکه جامعه را مدرن می‌کند – از افزایش گردشگران تا سرمایه‌گذاری در فناوری. اما آیا این کافی است؟ تحلیلگران هشدار می‌دهند که بدون اصلاحات بیشتر در آموزش و نوآوری، رشد ممکن است کند شود. در کل، اقتصاد عربستان نمونه‌ای از تحول موفق است، جایی که گذشته نفتی به آینده سبز تبدیل می‌شود.
روابط تجاری ایران و عربستان در سال ۲۰۲۵، داستانی پرهیجان و پرپیچ‌وخم است. پس از توافق آشتی ۲۰۲۳ با میانجی‌گری چین، تجارت غیرنفتی دو کشور به ۲۵ میلیون دلار رسید، اما بیشترین شگفتی در صادرات ایران به عربستان است که با جهشی چشمگیری همراه بوده است. حجم کل تجارت هنوز کم است – تنها ۶۱ هزار تن کالا – اما روند صعودی آن نشان‌دهنده پتانسیل‌های قابل توجه برای آینده است.
روابط ایران و عربستان در سال‌های اخیر، فراتر از تجارت، به یک محور استراتژیک در خاورمیانه تبدیل شده است. دیدار وزیران خارجه دو کشور در جولای ۲۰۲۵ در جده، پس از تنش‌های اخیر اسرائیل-ایران، بر اهمیت امنیت خلیج فارس و کاهش ریسک های سرمایه‌گذاری در منطقه تأکید دارد. نتیجه این تحولات، افزایش تجارت با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به ۴۰ میلیارد دلار بوده است؛ کالاهای ایرانی از مواد شیمیایی و محصولات کشاورزی، بازار عربستان را پر می‌کنند، در حالی که عربستان فناوری و سرمایه به ایران ارائه می‌دهد.
با این حال، چالش‌ها همچنان پابرجاست. تحریم‌های غرب علیه ایران و بحران‌های یمن، از جمله موانع جدی برای توسعه همکاری‌ها می‌باشد. عربستان باید میان ایران و متحدان غربی خود تعادل برقرار کند. در مقابل، فرصت‌های بزرگی نیز وجود دارد؛ همکاری در تنگه هرمز – گذرگاه ۲۰ درصد نفت جهان – و پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر می‌تواند نقش حیاتی داشته باشند.
عربستان سعودی در سال ۲۰۲۵، ترکیبی جذاب از فرهنگ، اقتصاد و دیپلماسی است. روز ملی، اقتصاد را تقویت می‌کند؛ اقتصاد، روابط خارجی را شکل می‌دهد؛ و تجارت با کشورهای منطقه، ثبات را تضمین می‌کند. این چرخه، چشم‌انداز ۲۰۳۰ را زنده نگه می‌دارد. اما موفقیت نیازمند مدیریت ریسک‌هاست. با ادامه این مسیر، عربستان می‌تواند الگویی برای خاورمیانه باشد – کشوری که از گذشته درس می‌گیرد و به آینده می‌نگرد. این تحول، نه تنها برای عربستان، بلکه برای جهان جذاب است.
