به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، رافائل گروسی در گفت‌وگو با شبکه پی‌بی‌اس آمریکا مدعی شد که هنوز تصمیم شورای عالی امنیت ملی ایران درباره تعلیق همکاری تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به او اعلام نشده است. وی گفت: «ما مدام در تماس هستیم. چند روز پیش در قاهره بودیم که در آن‌جا بر سر یک چارچوب جدید همکاری برای ازسرگیری بازرسی‌هایمان در ایران که پس از حملات در ژوئن گذشته متوقف شده بود، به توافق رسیدیم.»
او در پاسخ به این پرسش که آیا توافق قاهره تعلیق شده است، افزود: «ما هنوز تماسی درباره انجام شدن این کار نداشته‌ایم. ما می‌دانیم که در ایران صداهای مختلفی وجود دارد، گاهی از پارلمان است و گاهی از سوی سیاستمداران که می‌گویند به تعلیق درمی‌آورند یا می‌خواهند به تعلیق دربیاورند. در عین حال، تعهداتی در این بین وجود دارد، چراکه آن‌ها عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای هستند. بنابراین، این مبنای کار بازرسی ماست و تمامی این‌ها باید شفاف‌سازی شود. اما فعلا چنین تعلیقی انجام نشده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه توافق قاهره همچنان برقرار است، ابراز امیدواری کرد که این توافق حفظ شود. او تصریح کرد: روند(تعلیق توافق) خودکار نیست. اما این برای هر کشوری این طور است. به کشورها برای بازرسی اطلاع‌رسانی می‌شود. با این حال، بازرسی‌ها باید ادامه پیدا کند. این حائز اهمیت است.
گروسی در پاسخ به این پرسش که بازرسان آژانس مستقیماً می‌توانند به فردو، نطنز و اصفهان بروند یا به گزارش ایران متکی خواهند بود؟، گفت: «ابتدا باید گزارشی دریافت کنیم که وضعیت را توضیح دهد، سپس آن را ارزیابی می‌کنیم و در نهایت باید از این مراکز بازدید و بازرسی کنیم.»
وی همچنین در پاسخ به این پرسشی درباره دسترسی بازرسان آژانس برای بازدید از مراکز فردو، نطنز و اصفهان گفت: «بله، اما خودکار نیست.» گروسی سپس در سخنانی سیاسی مدعی شد: « برخی در ایران می‌گویند هنوز بر سر چیزی توافق نشده است و شما نمی‌توانید اینجا بیایید. مسلما این‌ها اظهارات سیاسی است. واقعیت این است که وقتی اعلام کنیم نظارت انجام می‌شود، روند نظارت باید پیش برود.»
گروسی در پاسخ به این که آیا از نظر او با توجه به این «اظهارات سیاسی» ایران در حال همکاری با آژانس است، گفت: بله ایران همکاری می‌کند، اگرچه آن‌ها برداشت خودشان را از مفهوم همکار دارند.
وقتی پرسیده شد «آیا ایران ملزومات این همکاری را ارائه می‌دهد؟» مدیرکل آژانس گفت: «ما کارمان را شروع کرده‌ایم. در نیروگاه بوشهر بازرسی انجام شده و اکنون در حال بازدید از یک راکتور تحقیقاتی هستیم. البته اصل موضوع مواد هسته‌ای است.»
او در پاسخ به پرسشی درباره محل ذخایر اورانیوم با خلوص بالا در ایران که در جریان حملات ایالات متحده و رژیم اسرائیل هدف قرار گرفت، گفت اطلاعاتی در این زمینه ندارد. گروسی افزود: ما فکر می‌کنیم بیشتر مواد همچنان همانجا است و احتمالاً زیر زمین دفن شده است. وقتی گزارش ایران را دریافت کنیم، روند تعامل و بازرسی‌ها آغاز خواهد شد.»
خبرنگار ادامه داد: «آمریکا و اروپا سه خواسته مشخص دارند؛ همکاری با آژانس، گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا و حسابرسی کامل از مواد هسته‌ای. آیا ایران این سه مورد را انجام می‌دهد؟» گروسی پاسخ داد: «تا حدی همه این موارد در حال انجام است. البته به این بستگی دارد که چه معیاری برای سنجش کافی بودن آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.
او در توضیح این که »آیا به نظر او این همکاری برای آمریکا کافی است؟»، گفت: می‌توانید از آمریکایی‌ها بپرسید. من با «استیو ویتکاف» نماینه ویژه آمریکا از نزدیک در تماسم و برای او احترام زیادی قائلم. باید به موضع آن‌ها احترام گذاشت. اما کار من متفاوت است. با توجه به این سه معیاری که اشاره شد، ایران با آژانس همکاری می‌کند. آیا ما به تمامی چیزهایی که می‌خواستیم دست یافته‌ایم؟ هنوز نه. آیا این مواد را بررسی کرده‌ایم؟ هنوز نه اما کار بر روی آن ادامه دارد. درباره تماس‌ها با آمریکا، به نظرم تماس‌هایی انجام می‌شود.
در پایان، وقتی از او پرسیده شد: «شما تحت تدابیر امنیتی بیشتری به دلیل تهدیدهای ایران هستید. آیا این مانع کارتان می‌شود؟» گروسی پاسخ داد: «این (تهدید) برقرار است، اما مانع کار نمی‌شود. ما باید فراتر از این مسائل برویم. آسان گفت‌وگوهای دیپلماتیک وقتی برخی چیزها گفته می‌شود و تهدیدهایی انجام می‌شود، آسان نیست. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم بحران دیگری در خاورمیانه شکل بگیرد. به نظرم باید به سمت وضعیتی پایدار و با دوام پیش برویم که تنها از طریق دیپلماسی میسر است..»
برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران همواره تحت فشارهای سیاسی و اتهامات بی‌اساس غرب قرار داشته است. پیش از برجام، کشورهای غربی با امنیتی‌سازی این موضوع، تلاش کردند با ابزار تحریم و تهدید نظامی علیه ایران اقدام کنند، اما بسته شدن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» (PMD) در سال ۱۳۹۴، این بهانه را از میان برداشت.
ایران پس از امضای برجام به تمامی تعهدات خود پایبند ماند، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ به‌طور یکجانبه از توافق خارج شد و اروپا نیز نتوانست تعهدات خود را اجرا کند. در نتیجه، ایران در چارچوب حقوق برجامی خود، گام‌هایی در کاهش تعهدات برداشت. مذاکرات احیای برجام نیز به دلیل تعلل و زیاده‌خواهی‌های غرب به نتیجه نرسید.
ایران همچنان به تعامل دیپلماتیک و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داده و تأکید کرده است که در صورت بازگشت طرف‌های مقابل به تعهدات خود، آماده احیای توافق است. توافق اخیر ایران و آژانس در قاهره برای ازسرگیری بازرسی‌های فنی و مذاکرات دیپلماتیک در ژنو، مسقط و رم، همگی نشان‌دهنده تمایل تهران به حل‌وفصل موضوع از طریق دیپلماسی، مشروط به ارائه ضمانت‌های واقعی برای رفع تحریم‌هاست. ایران بارها تأکید کرده است که برای دستیابی به توافقی پایدار و قابل‌اعتماد که تحریم‌ها را به‌صورت تضمین‌شده لغو کند و مانع از سوءاستفاده در آینده شود، آمادگی دارد.
