عصر ایران/ سواد زندگی؛ مریم طرزی- دوران دبیرستان، برای هر نوجوانی، عرصه‌ای پر فراز و نشیب است؛ دورانی که همزمان با کشف هویت و تلاش برای استقلال، با چالش‌های تحصیلی و فشارهای گوناگون روبرو می‌شود. در این میان، حفظ انگیزه برای درس خواندن، گاه به چالشی اساسی برای والدین و حتی خود نوجوان تبدیل می‌گردد.
بسیاری از نوجوانان، علی‌رغم توانایی‌های بالقوه، به دلیل اضطراب، عدم اطمینان به نفس، یا احساس ناکارآمدی در روش‌های یادگیری، شور و شوق اولیه خود را از دست می‌دهند. اما راه حل چیست؟
این مقاله، بر آن است تا با نگاهی نو به مقوله انگیزش در نوجوانان، از زبان متخصصان تعلیم و تربیت، به شما کمک کند. اینکه چگونه می‌توانید با ایجاد فضایی حمایتی، ارتباطی موثر و درک عمیق‌تر از دنیای درونی فرزندتان، نه تنها انگیزه او را بازگردانید، بلکه شعله اشتیاق به یادگیری را در وجودش پایدار سازید.
انگیزه‌دادن به نوجوانان در دبیرستان گاهی اوقات شبیه یک مأموریت غیرممکن است. بین چالش‌های دوران نوجوانی، حواس‌پرتی‌های دیجیتال و فشارهای تحصیلی، والدین و معلمان اغلب در برابر این چالش احساس ناتوانی می‌کنند.
با این حال، با راهبردهای درست و درک عمیق از نیازهای نوجوانان، می‌توان آن‌ها را در مسیر موفقیت تحصیلی همراهی کرد و به آن‌ها کمک کرد تا انگیزه خود را دوباره پیدا کنند.
این مقاله روش‌های اثبات‌شده‌ای را که متخصصان تعلیم و تربیت برای ایجاد انگیزه در نوجوانان دبیرستانی معرفی می کنند، بررسی می‌کند؛ روش‌هایی که به استقلال، اهداف و اعتمادبه‌نفس آن‌ها توجه دارد.
انگیزه تحصیلی در نوجوانان موضوعی پیچیده است. در این سن، نوجوانان در حال شکل‌گیری هویت خود هستند و به دنبال تأیید استقلال شان می‌گردند.
دبیرستان یک مرحله حیاتی در مسیر آموزشی آن‌هاست، جایی که نتایج تحصیلی تأثیر چشمگیری بر آینده‌شان دارد.
با این حال، بسیاری از آن‌ها علاقه خود را به درس‌خواندن از دست می‌دهند، که اغلب به دلیل کمبود اعتمادبه‌نفس یا راهبرد یادگیری ناکارآمد است.
برای ایجاد انگیزه در نوجوان دبیرستانی، درک عواملی که بر انگیزه او تأثیر می‌گذارند ضروری است.
والدین و معلمان باید با همکاری یکدیگر محیطی مساعد برای یادگیری ایجاد کنند. این امر از طریق ارتباط باز، گوش‌دادن دقیق و ارزش‌نهادن به تلاش‌ها، نه فقط نتایج، امکان‌پذیر است. ن
وجوانان نیاز دارند احساس کنند که کارشان به رسمیت شناخته شده و در حال پیشرفت به سمت اهداف واضح و قابل‌دستیابی هستند.
بیایید کمی جزئی تر به انگیزه نگاهی بیندازیم:
انگیزه فقط مسئله اراده نیست. اغلب به عوامل عاطفی و محیطی مرتبط است. با شناسایی موانع خاص، مانند ترس از شکست یا کمبود حمایت، می‌توان راه‌حل‌های مناسبی را برای بازگرداندن مشارکت نوجوان ارائه داد.
یک رویکرد همدلانه و مهربانانه می‌تواند وضعیت دلسردی را به فرصتی برای رشد تبدیل کند.
چندین راهبرد را می‌توان برای کمک به نوجوانان جهت بازیابی انگیزه در دبیرستان به کار برد.
در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره شده است:
کمک به نوجوان برای تعریف اهداف دقیق و قابل‌دستیابی می‌تواند اعتمادبه‌نفس او را تقویت کند. برای مثال، به‌جای هدف‌گذاری برای کمال، روی بهبود تدریجی نمرات تمرکز کنید.
با تقسیم پروژه‌های بزرگ به مراحل کوچک‌تر، نوجوان می‌تواند پیشرفت خود را بهتر مشاهده کند و باانگیزه بماند.
نوجوانان نیاز دارند احساس کنند که بر کار تحصیلی خود کنترل دارند. اجازه‌دادن به آن‌ها برای سازماندهی برنامه درسی و انتخاب روش‌های یادگیری می‌تواند حس مسئولیت‌پذیری را در آن‌ها تقویت کند.
این استقلال همچنین به توسعه مهارت‌های ضروری مانند مدیریت زمان و تصمیم‌گیری کمک می‌کند.
به رسمیت شناختن تلاش‌های انجام‌شده، حتی اگر نتایج بلافاصله قابل مشاهده نباشند، برای حفظ انگیزه حیاتی است.
تشویق‌های منظم به نوجوان کمک می‌کند تا حتی در مواجهه با مشکلات نیز پافشاری کند.
یک فضای مطالعه آرام و منظم می‌تواند تمرکز و علاقه به درس‌خواندن را افزایش دهد.
یک میز اختصاصی، دور از عوامل حواس‌پرتی مانند تلویزیون یا تلفن‌های هوشمند، می‌تواند بهره‌وری را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.با به‌کارگیری این راهبردها، والدین و معلمان می‌توانند به نوجوانان کمک کنند تا انگیزه خود را بازیابند و در تحصیل پیشرفت کنند.
مهم است که به یاد داشته باشیم هر نوجوان منحصر به فرد است. آنچه برای یکی کار می‌کند، لزوماً برای دیگری کارساز نخواهد بود. یک رویکرد شخصی‌سازی‌شده، مبتنی بر نیازها و ترجیحات نوجوان، اغلب کلید باز کردن قفل انگیزه اوست.
والدین و معلمان باید انعطاف‌پذیر و پذیرا باشند تا بهترین راهکار را پیدا کنند.
والدین نقش کلیدی در انگیزه فرزندشان در دبیرستان دارند. حمایت و تشویق آن‌ها می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. در اینجا چند توصیه برای والدین آورده شده است:
بحث منظم در مورد درس، اهداف و مشکلاتی که نوجوان با آن‌ها روبرو است، به درک بهتر نیازهای او کمک می‌کند. یک گفتگوی صادقانه و بدون قضاوت، اعتماد را تقویت کرده و نوجوان را به بیان نگرانی‌هایش تشویق می‌کند.
فشار زیاد می‌تواند به اعتمادبه‌نفس آسیب رسانده و نوجوان را دلسرد کند. مهم است که بین تشویق و مطالبه‌گری تعادل برقرار کنید.
یک رویکرد مهربانانه و سازنده اغلب مؤثرتر از یک نگرش آمرانه است.
حضور در جلسات اولیا و مربیان و علاقه‌مندی به پیشرفت تحصیلی نوجوان نشان می‌دهد که تلاش‌های او ارزش دارد. این مشارکت احساس حمایت و راهنمایی را تقویت می‌کند.
والدین همچنین باید الگوهای خوبی در زمینه نظم و کار باشند. با نشان‌دادن مثال، می‌توانند فرزند خود را به اتخاذ نگرشی مثبت در برابر تحصیل الهام بخشند.
والدین نباید در صورت تداوم مشکلات، از کمک متخصصان، مانند مشاوران تحصیلی یا روان‌شناسان مدرسه، دریغ کنند.
این متخصصان می‌توانند دیدگاهی بیرونی و ابزارهای اضافی برای حمایت از نوجوان ارائه دهند.
همکاری نزدیک بین خانواده و متخصصان تعلیم و تربیت می‌تواند یک شبکه حمایتی قوی برای نوجوان ایجاد کند.
همکاری بین والدین و معلمان برای ایجاد انگیزه در نوجوان دبیرستانی ضروری است.
معلمان می‌توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد نقاط قوت و ضعف دانش‌آموز ارائه دهند، در حالی که والدین می‌توانند مشاهدات خود را در مورد رفتار او در خانه به اشتراک بگذارند.آن‌ها با هم می‌توانند راهبردهای مناسبی را برای حمایت از نوجوان در یادگیری تدوین کنند.
برای مثال، اگر دانش‌آموزی علاقه خاصی به یک درس نشان می‌دهد، معلمان می‌توانند فعالیت‌های اضافی برای عمیق‌تر کردن دانش او پیشنهاد دهند.
از طرفی، والدین می‌توانند این علاقه را با ارائه منابع تکمیلی، مانند کتاب‌ها یا دوره‌های آنلاین، تشویق کنند.
این هم‌افزایی بین دو طرف، چارچوبی منسجم و محرک برای نوجوان ایجاد می‌کند.
ارتباط منظم بین والدین و معلمان امکان تشخیص سریع علائم بی‌علاقگی یا کاهش انگیزه را فراهم می‌کند. با اقدام زودهنگام، می‌توان راه‌حل‌هایی را قبل از تشدید مشکلات به کار گرفت. جلسات فصلی یا تبادل ایمیل می‌تواند نظارتی مؤثر و سازنده را حفظ کند.
نشانه‌ها ممکن است شامل کاهش نمرات، بی‌علاقگی به درس‌خواندن، یا نگرش منفی نسبت به کارهای مدرسه باشد. مهم است که با او صحبت کنید تا دلایل این بی‌انگیزگی را بفهمید.
سعی کنید دلایل امتناع او را درک کنید. گاهی اوقات، کمبود اعتمادبه‌نفس یا مشکلات خاص می‌تواند عامل آن باشد. به او حمایت مناسبی پیشنهاد دهید، مانند کلاس‌های خصوصی یا جلسات با یک روان‌شناس مدرسه.
به او کمک کنید تا علایق و نقاط قوت خود را شناسایی کند. سپس، او را راهنمایی کنید تا اهداف واقع‌بینانه و قابل اندازه‌گیری تعیین کند. هر موفقیت کوچکی را جشن بگیرید تا انگیزه‌اش تقویت شود.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@
