به گزارش اقتصادنیوز، مهلت ۳۰ روزه ایران برای جلوگیری از بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل رو به پایان است و این احتمالاً به معنای مواجه شدن تهران با فشارهای جدید اقتصادی خواهد بود.
جان گامبرل در آسوشیتدپرس نوشت: این هفته با آغاز نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، و وزیر امور خارجه، عباس عراقچی، با آخرین فرصت خود را برای توقف تحریم‌ها مواجه اند. این مهلت از زمانی شروع شد که فرانسه، آلمان و بریتانیا در ۲۸ اوت اعلام کردند ایران به تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برجام، پایبند نیست.
تهران در پاسخ می گوید که این توافق پس از خروج یک‌جانبه آمریکا در سال ۲۰۱۸ توسط دولت دونالد ترامپ، باطل شده است. از آن زمان، ایران با محدود کردن شدید بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه‌ای که اسرائیل در ژوئن علیه ایران آغاز کرد، مانع از نظارت کامل بازرسان از سایت های هسته ای خود شد. در جنگ دوازده روزه، آمریکا و اسرائیل در اقدامی هماهنگ، تاسیسات هسته‌ای ایران را بمباران کردند.
اسنپ‌بک، که توسط دیپلمات‌هایی که آن را در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ گنجاندند، تعریف شده است، به گونه‌ای طراحی شده که قابلیت وتو در شورای امنیت سازمان ملل قابل را ندارد و ۳۰ روز پس از آن که طرفین توافق عدم پایبندی ایران را اعلام کنند، اجرایی می‌شود. این روند باعث مسدودسازی مجدد دارایی‌های ایران در خارج می شود و معاملات تسلیحاتی با تهران را نیز متوقف می‌کند؛ همچنین هرگونه توسعه برنامه موشک‌های بالستیک ایران را تحریم می‌کند.
اعمال تحریم‌های اسنپ‌بک، تنها تا ۱۸ اکتبر اعتبار دارد؛ و احتمالاً به همین دلیل است که کشورهای اروپایی قبل از پایان این مهلت برای اجرای آن اقدام کردند. پس از این تاریخ، هر تلاشی برای تحریم ایران با وتوی چین و روسیه، که از متحدان تهران هستند مواجه خواهد شد. چین همچنان خریدار عمده نفت خام ایران است.
نویسنده گزارش مدعی شد: ایران دهه‌هاست که صلح‌آمیز بودن برنامه هسته ای خود تاکید کرده است. بر اساس توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، ایران مجاز به غنی سازی اورانیوم تا خلوص ۳.۶۷ درصد بود و می توانست ذخیره اورانیوم خود را تا ۳۰۰ کیلوگرم حفظ نماید. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ذخیره ایران را درست قبل از جنگ ۹,۸۷۴.۹ کیلوگرم (۲۱,۷۷۰.۴ پوند) اعلام کرده است، که ۴۴۰.۹ کیلوگرم (۹۷۲ پوند) آن تا ۶۰درصد غنی‌سازی شده است. این میزان به ایران اجازه می‌دهد در صورت تمایل، چندین سلاح هسته‌ای بسازد.
بنا بر ادعای نویسنده؛ سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده‌اند که ایران هنوز برنامه تسلیحاتی هسته‌ای آغاز نکرده است، اما فعالیت‌هایی را انجام داده که اگر بخواهد، این کشور را در موقعیت ساده تری برای تولید سلاح هسته‌ای قرار خواهد داد.
تاسیسات هسته‌ای نطنز، واقع در حدود ۲۲۰ کیلومتری جنوب‌شرق تهران، اصلی ترین سایت غنی‌سازی ایران است و پیش از آن هدف حملات هوایی اسرائیل قرار گرفته بود. در این سایت اورانیوم تا ۶۰درصد غنی‌سازی شده بود.
بخش دیگری از این سایت در فلات مرکزی ایران، و در زیر زمین قرار دارد تا از حملات هوایی در امان باشد. این سایت دارای چندین گروه از سانتریفیوژهاست که به سرعت اورانیوم را غنی می‌کنند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی معتقد است که اکثر این سانتریفیوژها در حمله اسرائیل نابود شده اند و تأمین برق سایت با مشکل مواجه شده است. آمریکا نیز از بمب‌های «بُنکربر» در آسیب زدن شدید به این تاسیسات استفاده کرد.
تاسیسات غنی‌سازی فردو نیز که در حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب‌غرب تهران است، با بمب‌های آمریکا هدف قرار گرفت. آمریکا همچنین سایت فناوری هسته‌ای اصفهان را با مهمات کوچک‌تر بمباران کرد.
اسرائیل نیز سایت‌های دیگری از برنامه هسته‌ای ایران از جمله راکتور آب سنگین اراک را هدف قرار داد.
آسوشیتدپرس در ادامه گریزی به روابط ایران در دوران پهلوی و سال های بعد از انقلاب ایران زده و نوشته است؛ پیش از انقلاب ۱۳۵۷، ایران یکی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در خاورمیانه بود. در آن زمان، شاه ایران تسلیحات نظامی از آمریکا خریداری می‌کرد و گروهی از کارشناسان سیا برای زیرنظر گرفتن اتحاد جماهیر شوروی، در ایران فعالیت می‌کردند. آمریکا همچنین با کودتای ۱۳۳۲ تلاش کرد تا سلطنت شاه را تثبیت کند و نفوذ خود را در ایران حفظ نماید.
در ژانویه ۱۹۷۹، محمدرضا پهلوی درحالی کشور را ترک کرد که موج گسترده‌ای از اعتراضات مردمی علیه حکومت او آغاز شد. این اعتراضات منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد. دولتی که مبتنی بر ارزش‌ها و استقلال ملی ایران بود و مسیر روابط ایران و آمریکا را به‌طور اساسی تغییر داد.
در همان سال، دانشجویان سفارت آمریکا در تهران را تسخیر کردند و خواستار استرداد شاه شدند. بحران ۴۴۴ روزه گروگان‌ها از همین زمان آغاز شد و در نهایت منجر به قطع روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا شد. در طول جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، آمریکا از صدام حسین حمایت کرد و در جریان «جنگ نفتکش ها»، برای یک روز به ناوها و نفتکش‌های ایرانی حمله کرد تا ایران را تضعیف کند. آمریکا سپس یک هواپیمای مسافربری ایرانی را ساقط کرد و مدعی شد این کشور آن را با هواپیمای جنگی اشتباه گرفته بود.
پس از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، روابط ایران و آمریکا تا حدی بهبود یافت، اما خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق در ۲۰۱۸ توسط دونالد ترامپ باعث افزایش تنش‌ها شد. تنش هایی که اکنون با وجود جنگ اسرائیل و حماس و حمله اسرائیل و آمریکا، تشدید شده است.
