استیو بِل امروز (دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۴) در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن بیان داشت: «تصمیم شورای امنیت برای پذیرش درخواست سه کشور اروپایی ضربه‌ای جدی به تلاش‌ها برای صلح در غرب آسیا بود. اکثریت اعضای شورا به‌جای تمرکز بر روند دیپلماسی، باب تنش‌های بیشتر را گشودند.»
وی افزود: «وقتی آمریکا از برجام خارج شد، سه کشور اروپایی باید از تجارت و شرکت‌های خود در تعامل با ایران حمایت می‌کردند؛ اما آن‌ها به‌جای این کار، از تحریم‌های آمریکا تبعیت کردند. نتیجه این شد که حجم تجارت اروپا و ایران در سال ۲۰۲۴ تنها چهار و نیم میلیارد یورو بود؛ یعنی یک پنجم سال ۲۰۱۷ که آخرین سال اجرای کامل برجام بود.»
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی تأکید کرد: «سه کشور اروپایی با پذیرش خروج آمریکا، قبول تحریم‌های ثانویه غیرقانونی و نظارت بر فروپاشی تجارت خود با ایران، عملاً ناقض برجام بودند؛ آن‌ها به آمریکا برای هدف قرار دادن سطح زندگی، رفاه و امید به زندگی مردم ایران یاری رساندند و از این‌رو، هیچ‌گاه نمی‌توانستند نقش داور را در این توافق ایفا کنند.»
وی در بخش دیگری از سخنانش به مواضع خصمانه تروئیکا علیه ایران در جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و گفت: «وقتی (رژیم) اسرائیل در ماه ژوئن اقدام نظامی علیه ایران را آغاز کرد، هر سه دولت اروپایی بلافاصله جانب اسرائیل را گرفتند، با وجود آنکه این اقدام آشکارا غیرقانونی و تحریک‌آمیز بود. دولت انگلیس حتی با وقاحت از ایران خواست به میز مذاکره بازگردد، در حالی که ایران دقیقاً زمانی در حال مذاکره بود که اسرائیلی‌ها با حمایت آمریکا میز مذاکره را بمباران کردند.» او در ادامه با یادآوری سخنان مغرضانه صدراعظم آلمان که گفته بود «این کار کثیفی است که اسرائیل دارد برای همه ما انجام می‌دهد»، تأکید کرد که فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی نیز در ادامه همان کار کثیف برای ایالات متحده است.
بِل درباره تبعات حقوقی اقدام غیر موجه تروئیکای اروپایی خاطرنشان کرد: «بعید است اکثریت کشورهای جنوب جهانی خود را ملزم به اجرای کامل تصمیم شورای امنیت بدانند. تحریم‌های سازمان ملل زمانی مشروعیت دارند که بر مبنای روشن حقوق بین‌الملل استوار باشند. زمانی که چهار کشور از هفت امضاکننده برجام پیش از هرگونه ادعای نقض از سوی ایران، خود تعهداتشان را زیر پا گذاشتند، اقدام سه کشور اروپایی اعتبار شورای امنیت را به‌شدت خدشه‌دار کرده است.»
به گزارش ایرنا، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که طی سال‌های گذشته به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکرده‌اند، ششم شهریورماه «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) را به شورای امنیت ارسال کردند. بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق موسوم به «روز انتقالی» در آبان‌ماه فرا می‌رسد. تروئیکای اروپایی که در اجرای تعهدات اقتصادی خود ناکام بوده‌اند، اکنون مدعی هستند که همچنان «بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریم‌ها را دارند، زیرا ایران تعهداتش را نقض کرده است.
این در حالی است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای، پس از خروج آمریکا از توافق و ناتوانی اروپا در جبران خسارت‌ها، تدریجی، تحت نظارت آژانس و برگشت‌پذیر اعلام شده بود. سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران طی نامه‌ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل با رد برداشت ناصواب تروئیکا از سازوکار حل‌وفصل اختلافات مندرج در برجام و موضوعات مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید کرد: «از تمامی اعضای شورای امنیت می‌خواهیم دست رد به دغل‌کاری‌های سیاسی ناروا بزنند و نسبت به صیانت از یکپارچگی حقوق بین‌الملل و مرجعیت شورای امنیت اهتمام ورزند. مسیر پیش‌ِ رو در احترام متقابل است نه در اجبار.»
همچنین وزرای خارجه ایران، چین و روسیه با ارسال نامه مشترکی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، با رد تلاش سه کشور اروپایی برای احیای قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه ایران تصریح کردند: اعلان ارسالی این کشورها بر خلاف رویه‌های مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و فاقد مبنای حقوقی لازم است و باید باطل و بلااثر در نظر گرفته شود.
شورای امنیت سازمان ملل هفته گذشته درباره پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی کره‌جنوبی به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورا درخصوص تداوم رفع تحریم‌ها علیه ایران رأی‌گیری کرد؛ اما این پیش‌نویس نتوانست ۹ رأی لازم از مجموع ۱۵ رأی اعضای شورا را کسب کند. چهار کشور چین، روسیه، پاکستان و الجزایر به قطعنامه یادشده رأی مثبت دادند، در حالی که ۹ کشور شامل انگلیس، فرانسه، ایالات متحده، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی با آن مخالفت کردند و دو کشور گویان و کره‌جنوبی نیز رأی ممتنع دادند.
با رد این قطعنامه، مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» بلافاصله فعال نخواهد شد، اما این روند عملاً به ابزاری برای افزایش فشار بر ایران و واداشتن کشورمان به پذیرش مطالبات آمریکا و سه کشور اروپایی در مهلت ۳۰ روزه تا ۵ مهر ۱۴۰۴ بدل شده است. گفتنی است سازوکار اسنپ‌بک در شرایط بی‌اعتمادی میان ایران و گروه ۱+۵ طراحی شد تا در صورت عدم اجرای تعهدات، تحریم‌های رفع‌شده بازگردند. با این حال، برجام بر دو پایه متوازن، یعنی تعهدات هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها استوار بود و خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ همراه با بازگشت تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری، به‌علاوه ناتوانی اروپا در عمل به وعده‌های اقتصادی، سال‌هاست این توازن را بر هم زده است.
اسرائیل بدون حمایت آمریکا قادر به جنگیدن نیست
استیو بِل در بخش دیگری از این مصاحبه، موج جدید شناسایی کشور مستقل فلسطین از سوی کشورهای غربی را نشانه‌ای از شرمساری آن‌ها نسبت به نسل‌کشی رژیم اسرائیل دانست و گفت: «این هفته مجمع عمومی سازمان ملل نشان خواهد داد که اکثریت واقعی مردم جهان در مسئله فلسطین کجا ایستاده‌اند. حتی نزدیک‌ترین متحدان آمریکا از نسل‌کشی آشکار رژیم اسرائیل شرمسار شده‌اند. به همین دلیل کشورهایی مانند استرالیا، انگلیس، کانادا، فرانسه و نیوزیلند به شناسایی دولت فلسطین رأی خواهند داد. این اقدام پیروزی نمادینی خواهد بود، اما به‌خودی‌خود فلسطینی‌ها را نجات نخواهد داد. جنبش همبستگی بین‌المللی باید برای پایان جنگ و عدالت برای فلسطین همچنان فعال بماند.»
او تأکید کرد: «رژیم اسرائیل حتی یک روز هم بدون حمایت آمریکا قادر به جنگیدن نیست. نسل‌کشی در غزه ادامه دارد چون دولت آمریکا آن را می‌خواهد. ششمین وتوی آمریکا علیه قطعنامه آتش‌بس شورای امنیت نشان داد که این واشنگتن است که به نتانیاهو امکان می‌دهد غزه را با خاک یکسان کند.»
دولت‌های انگلیس، استرالیا و کانادا روز گذشته ۳۰ شهریور ۱۴۰۴ در اقدامی تاریخی که بازتابی از افزایش شکاف میان غرب و رژیم صهیونیستی است، کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناختند. انگلیس پیش‌تر هشدار داده بود که در صورت خودداری رژیم صهیونیستی از اتخاذ گام‌های ملموس برای پایان دادن به بحران انسانی غزه، کشور مستقل فلسطین را در چارچوب صیانت از آنچه «راه‌حل دو دولتی» خوانده می‌شود، به رسمیت خواهد شناخت.
تعهد تل‌آویو به توقف فوری حملات و موافقت با آتش‌بس، تضمین صلح پایدار و احیای چشم‌انداز تشکیل دو دولت، اجازه به سازمان ملل برای ازسرگیری ارسال کمک‌های بشردوستانه و پرهیز از اشغال سرزمین‌های فلسطینی در کرانه باختری از دیگر محورهای مورد انتظار انگلیس عنوان شده بود. مقام‌های لندن می‌گویند هیچ‌یک از این شروط محقق نشده و حتی حمله اخیر رژیم صهیونیستی به قطر، دورنمای دستیابی به آتش‌بس را بیش از پیش تیره کرده است.
جنگ ویرانگر رژیم صهیونیستی علیه غزه از ۱۵ مهر ۱۴۰۲ تاکنون بیش از ۶۴ هزار شهید و ده‌ها هزار مجروح برجای گذاشته است. این جنگ نه تنها به نابودی گسترده زیرساخت‌های حیاتی از جمله بیمارستان‌ها، مدارس و شبکه آب و برق منجر شد، بلکه آوارگی صدها هزار فلسطینی و کمبود شدید مواد غذایی را در پی داشت و یک بحران انسانی بی‌سابقه را رقم زد.
تصاویر منتشرشده از غزه ویرانی کامل محله‌های مسکونی و صف‌های طولانی مردم برای دریافت اندک کمک‌های بشردوستانه را نشان می‌دهد. بیمارستان‌ها نیز به دلیل کمبود دارو و سوخت از ارائه خدمات درمانی عاجز هستند. هرچند در دی‌ماه ۱۴۰۳ توافقی برای آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت فلسطینی حاصل شد، اما اسرائیل با نقض تعهدات خود بار دیگر حملات سنگین به غزه را آغاز کرده و آمار قربانیان همچنان رو به افزایش است.
این تحولات نشان می‌دهد که همزمان با تعمیق شکاف در اردوگاه غرب، روند انزوا و تضعیف مشروعیت اقدامات رژیم صهیونیستی در سطح بین‌المللی سرعت گرفته است.
