براساس گزارشی از نیویورک‌تایمز، درحالی‌که بسیاری از کشورها با عجله به دنبال برآورده کردن خواسته‌های ترامپ و دستیابی به توافق برای کاهش تعرفه‌ها بودند، چین با برنامه‌ریزی و قدم‌های حساب‌شده پیش رفت. البته این بن‌بست تجاری برای چین بی‌هزینه نبوده است و باعث کاهش چشم‌گیر صادرات این کشور به آمریکا شده است. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که پکن چگونه تلاش می‌کند این وضعیت را مدیریت کند، بدون اینکه اولین طرفی باشد که از مواضع خود عقب‌نشینی می‌کند.
هرچند صادرات چین به آمریکا امسال حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است، اما این موضوع نتوانسته است موتور قدرتمند صادراتی این کشور را متوقف کند. سال گذشته، مازاد تجاری چین با جهان به نزدیک یک تریلیون دلار رسید. این رشد خیره‌کننده نشان می‌دهد که صادرات چین به شکل بی‌سابقه‌ای از واردات پیشی گرفته است. با وجود تعرفه‌هایی که آمریکا اعمال کرده است، پیش‌بینی می‌شود مازاد تجاری چین امسال حتی رکورد سال گذشته را نیز بشکند.
از ابتدای سال تا پایان ماه اوت، مازاد تجاری چین با رشدی چشم‌گیر از ۶۱۲میلیارد دلار در سال گذشته به ۷۸۵میلیارد دلار در سال جاری رسید. این رشد خیره‌کننده، مدیون گسترش سریع تجارت با کشورهای جنوب شرق آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا است. برندهای خودروهای برقی چین موفق به فتح بازارهای جدیدی در اروپا و جنوب شرق آسیا شده‌اند، در حالی که فروش پنل‌های خورشیدی ارزان‌قیمت این کشور در آفریقا رونق بی‌سابقه‌ای داشته است. هرچند دولت ترامپ وعده مقابله داده است، اما بخشی از صادرات چین به کشورهای دیگر، در نهایت به بازار آمریکا راه پیدا می‌کند. با اینکه چین توانسته است از تعرفه‌های بسیار سنگین ترامپ (تا ۱۴۵ درصد) در امان بماند، اما همچنان مشمول مالیات حداقل ۳۰ درصدی و عوارض دیگر است که هزینه واقعی واردات از این کشور را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
نیویورک تایمز معتقد است که استراتژی چین برای مقابله با شرایط فعلی، حاصل سال‌ها برنامه‌ریزی دقیق است. این کشور بیش از یک دهه است که در کشورهای در حال توسعه، سرمایه‌گذاری کرده است و به ساخت زیرساخت‌ها پرداخته است. این سرمایه‌گذاری‌ها به چین کمک کرده است تا روابط اقتصادی خود را مستحکم‌تر کند و نفوذ خود را در مناطقی افزایش دهد که اکنون برای تغییر مسیر تجارت از آمریکا به سایر نقاط جهان، بسیار حیاتی و مهم هستند.
با افزایش چشم‌گیر صادرات، چین توانسته رشد اقتصادی خود را حفظ کند. این رشد نه تنها به دلیل فروش کالا به خارج، بلکه نتیجه سرمایه‌گذاری‌های گسترده در کارخانه‌های جدید برای تولید کالاهای صادراتی است. با این حال، افزایش صادرات، ضعف‌های اساسی در سایر بخش‌های اقتصادی را پنهان کرده است.
رکود طولانی‌مدت در بخش مسکن، ضربه بزرگی به اقتصاد چین وارد کرده است. علاوه بر این، مصرف‌کنندگان کمتر خرید می‌کنند و بیکاری جوانان همچنان یک معضل جدی است. چین همچنین با پدیده تورم منفی دست‌وپنجه نرم می‌کند که ناشی از تولید بیش از حد در صنایع کلیدی و جنگ قیمتی است. اگرچه سیاستگذاران برای تقویت اقتصاد داخلی اقداماتی انجام داده‌اند، اما نتایج آنها تاکنون محدود و متناقض بوده است.
با وجود افزایش فشارها برای تسلیم‌شدن در برابر خواسته‌های آمریکا، توانایی چین در کنترل شدید رسانه‌ها و اینترنت، مانع از شکل‌گیری گفت‌وگوی آزاد درباره خسارت‌های ناشی از جنگ تجاری شده است. دوشنبه گذشته، چین اعلام کرد که مصرف داخلی و تولید کارخانه‌ای در ماه اوت کمتر از انتظار بوده است؛ این کاهش شدید فعالیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد که تلاش‌های پکن برای تحریک اقتصاد مانند کاهش نرخ بهره و ارائه یارانه برای کالاهای مصرفی شاید برای رسیدن به هدف رشد سالانه ۵ درصدی کافی نباشد.
براساس این گزارش، در هر مذاکره‌ای، هر دو طرف باید بدانند که چه چیزهایی در معرض خطر است. برای چین، آمریکا همچنان بزرگ‌ترین و ثروتمندترین بازار مصرفی جهان است و شرکت‌های چینی در خطر از دست دادن مشتریان آمریکایی خود به دلیل تعرفه‌ها قرار دارند. اما طی چند ماه گذشته، چین نیز به آمریکا نشان داده است که با سخت‌گیری‌های خود چه چیزهایی را ممکن است از دست بدهد؛ به عنوان نمونه، در ماه آوریل، چین صادرات عناصر کمیاب و آهن‌ربا به آمریکا را متوقف کرد.
این آهن‌رباها برای ساخت قطعات حیاتی خودرو، پهپاد، ربات‌های صنعتی و موشک‌ها ضروری هستند. چین تقریبا ۸۰ درصد آهن‌رباهای عناصر کمیاب جهان را تولید می‌کند و نزدیک به صددرصد مواد معدنی لازم برای مقاوم‌سازی آنها در برابر حرارت را پالایش می‌کند. اگرچه در ماه ژوئن چین موافقت کرد که صادرات این مواد را در چارچوب مذاکرات تجاری از سر بگیرد، اما برخی شرکت‌های آمریکایی همچنان با کمبود عرضه روبه‌رو هستند. تولیدکنندگان اروپایی نیز برای تامین این آهن‌رباهای کمیاب دچار مشکل شده‌اند، زیرا پکن برای لغو تعرفه‌ها بر خودروهای برقی چینی، به اتحادیه اروپا فشار می‌آورد. پیام پکن واضح است: چین نیز از اهرم‌های قدرتمندی برخوردار است و از استفاده از آنها ابایی ندارد. همچنین چین اخیرا با تحریم خرید سویا از ایالات متحده، قدرت خود را به نمایش گذاشته است. این کشور که حدود ۶۰ درصد سویای جهان را خریداری می‌کند و بزرگ‌ترین مشتری کشاورزان آمریکایی است، با توقف خرید، نارضایتی خود از تعرفه‌های ترامپ را نشان داده است و فشار مستقیمی بر کشاورزان منطقه میانه آمریکا وارد کرده است.
