گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: رژیم صهیونیستی 3 هفته پیش بدون هشدار قبلی به قطر حمله کرد. کشوری که برای آمریکا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به‌عنوان هم‌پیمان مهم غیرعضو ناتو شناخته می‌شود. این حمله، نه‌تنها خلیج فارس را تکان داد، بلکه آنکارا را هم نگران کرد.

واکنش ترکیه

در استانبول، خبر به سرعت پیچید. مایکل روبین، پژوهشگر برجسته اندیشکده‌ای در واشنگتن، در تحلیل خود هشدار داد: «ترکیه ممکن است هدف بعدی اسرائیل باشد.» این جمله خیلی زود در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد و میر مسری تحلیلگر صهیونیست با نیش‌وکنایه نوشت: «امروز قطر، فردا ترکیه.»

واکنش در آنکارا اما به‌شدت تند و تیز بود؛ یکی از مشاوران ارشد اردوغان، با زبانی بسیار تند پاسخ داد: «به سگ اسرائیل صهیونیستی… به زودی جهان با حذف تو از نقشه به صلح خواهد رسید.»

این تنش‌ها تازه شروعی بود بر تشدید برخوردهای لفظی و سیاسی میان دو طرف. رسانه‌های عبری زبان که پیش‌تر هم نسبت به ترکیه موضع سختی داشتند، اکنون ترکیه را خطرناک‌ترین دشمن اسرائیل می‌نامند. آن‌ها حضور ترکیه در شرق مدیترانه را تهدیدی بزرگ و نقش فعال آنکارا در بازسازی سوریه پس از جنگ را به چشم یک خطر جدید می‌دیدند.

هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه، هم به این تنش‌ها واکنش نشان داد. او پیشتر نیز در ماه اوت از تعلیق کامل روابط تجاری با اسرائیل خبر داده بود.

نگرانی آنکارا از واکنش کاخ سفید

در این میان آنچه بیش از همه در آنکارا ایجاد نگرانی کرده، واکنش آمریکا به حملات رژیم صهیونیستی به قطر بوده است. درحالی که قطر متحد ویژه واشنگتن به شمار می‌رود، آمریکا عملاً واکنشی نشان نداد. این باعث شد آنکارا سوال کند آیا آمریکا واقعاً حمله به ترکیه را تهدیدی علیه خود می‌داند؟ چرا که براساس منشور ناتو، هر حمله به عضو ناتو باید واکنش متقابل به دنبال داشته باشد. اما ترکیه سال‌هاست فهمیده که نمی‌تواند کاملاً به حمایت آمریکا یا ناتو دل ببندد.

در همین حال، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با سرمستی از برنامه‌های توسعه‌طلبانه‌اش سخن می‌گفت و ایده «اسرائیل بزرگ‌» را آشکارا تایید کرد؛ طرحی که شامل بخش‌هایی از سوریه، لبنان، مصر و اردن امروز می‌شود؛ چشم‌اندازی که مستقیماً با منافع ترکیه در تضاد است.

تشدید رقابت در بحبوحه درگیری

در حالی که حملات اسرائیل به غزه، کرانه باختری، یمن و سوریه ادامه دارد و حتی کاروان‌های کمک‌رسانی غزه در تونس را هدف قرار می‌دهد تحلیلگران می‌گویند رقابت ژئوپولیتیکی میان ترکیه و رژیم صهیونیستی به نقطه اوج خود رسیده است.

این رقابت بر سر هژمونی منطقه‌ای بسیار جدی است. یک دیپلمات آمریکایی در ترکیه اعتراف کرده که اسرائیل ترجیح می‌دهد سوریه تکه‌تکه و ضعیف باشد؛ دولتی که قدرت ملی نداشته باشد و در نتیجه تهدیدی برای اسرائیل نباشد، در حالی که ترکیه به دنبال اهدافی دیگر است.

از سال‌ها پیش، رژیم صهیونیستی با حملات مکرر خود به سوریه، لبنان، و حتی ایران تلاش کرده است تا رقبای خود را تضعیف کند. حالا ترکیه ممکن است چالش بعدی برای این هژمونی باشد. صهیونیست‌ها همچنین در ماه‌های گذشته تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا مانع ایجاد پایگاه‌های جدید ترکیه در سوریه شوند.

جم گوردنیز دریادار بازنشسته ترکیه‌ای در گفت‌وگو با الجزیره هشدار می‌دهد که احتمال برخورد نظامی مستقیم میان آنکارا و تل‌آویو به ویژه در سوریه وجود دارد. از سوی دیگر، حضور نظامی اسرائیل در قبرس، که با یونان و آمریکا همراه است، در آنکارا به عنوان تهدیدی برای ترکیه دیده می‌شود و استراتژی دریایی این کشور برای حفظ نفوذش در شرق مدیترانه را تحت تاثیر قرار داده است.

این اختلاف دیدگاه‌ها همچنان تنش‌ها را بالا نگه داشته، اگرچه کارشناسان می‌گویند این تنش‌ها کنترل‌شده باقی مانده است. اما همه منتظرند ببینند که آیا این رقابت لفظی و دیپلماتیک بالاخره به درگیری‌های گسترده‌تر کشیده می‌شود یا نه. برای ترکیه، بدترین سناریو، درگیری‌های کنترل‌نشده در سوریه است؛ چیزی که می‌تواند امنیت و ثبات منطقه را به شدت تهدید کند. و این‌گونه است که آنکارا، در سایه جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای رژیم صهیونیستی و با تردید در تضمین‌های امنیتی ناتو، در حالت آماده‌باش قرار گرفته است؛ آماده برای نبردی که شاید به زودی آغاز شود.