کل مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در سال گذشته به حدود ۶ میلیارد دلار رسید، در حالی که حجم تجارت خارجی ایران بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار بود. صادرات ایران به اروپا تنها ۸۰۰ میلیون دلار، یعنی کمتر از ۱ درصد درآمدهای ارزی کشور، را تشکیل می‌داد. همچنین، واردات ایران از کشورهای اروپایی به ۶ میلیارد دلار کاهش یافته که نشان‌دهنده کمرنگ شدن نقش اروپا در اقتصاد ایران است.
در سال ۱۴۰۳، تجارت غیرنفتی ایران به ۱۳۱ میلیارد دلار رسید که ۳۳ میلیارد دلار آن با چین و ۲.۴ میلیارد دلار با روسیه بود. با احتساب صادرات نفتی، حجم تجارت ایران و چین به بیش از ۹۰ میلیارد دلار رسید که ۱۵ برابر کل تجارت ایران با اروپاست. روسیه نیز با وارد کردن بیش از ۱ میلیارد دلار کالا از ایران، از کل کشورهای اروپایی پیشی گرفته است. در مجموع، تجارت ایران با چین و روسیه ۱۵.۵ برابر تجارت با اروپا بوده است.
سهم اتحادیه اروپا از تجارت خارجی ایران هر سال کمتر می‌شود، در حالی که روابط تجاری با چین و روسیه در حال گسترش است. توافقات تجاری در قالب پیمان شانگهای، سازمان اوراسیا و بریکس، همراه با اسناد همکاری دوجانبه با روسیه، به تقویت جایگاه این دو کشور در اقتصاد ایران کمک کرده است. این روند نشان‌دهنده کاهش وابستگی ایران به بازارهای اروپایی و تمرکز بر شرکای شرقی است.
با توجه به سهم ناچیز اروپا در تجارت ایران، اعمال مجدد تحریم‌ها از سوی کشورهای اروپایی تأثیر محدودی بر اقتصاد کشور خواهد داشت. در حالی که کل صادرات ایران به اروپا کمتر از ۱ درصد درآمدهای ارزی را تشکیل می‌دهد، شرکای اصلی مانند چین و روسیه با حجم تجارت عظیم، نقش کلیدی در ثبات اقتصادی ایران ایفا می‌کنند.
