نسرین پرویزی، معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفتوگو با ایسنا، درباره واژه «کروچنده» و واکنشهایی که نسبت به آن به وجود آمد، میگوید: این واژه که اخیرا مطرح شده، ساخته گروه صنایع غذایی ماست، گروهی با عنوان تغذیه و صنایع غذایی داشتیم سالها قبل که این مجموعه واژهها را کار کردند. «کروچیدن» را در زبان فارسی داریم به معنای حالت همان چیزی که امروز به آن «کرانچی» میگویند، بنابراین برای واژه «کرانچی» استفاده کردیم. «کروچنده» شباهت آوایی هم دارد. در بسیاری اوقات، در واژههای عمومی شباهت آوایی خیلی کمککننده است، مانند «پیجر» که گذاشتهایم «پیجو»؛ زیرا شباهت باعث میشود که آن را به ذهن بسپرند و از آن استفاده کنند. «کروچنده» را از واژههای زبان فارسی گرفتیم و «_َنده» هم که پسوند فاعلی است، بنابراین چیزی است که کروچ کروچ میکند و صدای قرچ قرچی که هنگام جویدن زیر زبان و در دهان ما میآید.
او با بیان اینکه «به نظر خود ما در فرهنگستان این واژه طولانی است» خاطرنشان میکند: این واژه زمانی که مطرح شد احساس کردیم طولانی است و نیاز است که عوض شود. پیشنهادی که دکتر حسین سامعی در یکی از رسانهها دادند، «کروچی» بود، اما دکتر غلامعلی حداد عادل (رئیس فرهنگستان) معتقد بودند واژه «کروچه» شاید به قیاس با «کلوچه» راحتتر تلفظ شود و بتواند بیانکننده این واژه باشد. به هر حال واژههایی را که زمانی ساختهایم و اشکال دارد در جلسات شورا مجددا مطرح میکنیم و تغییرشان میدهیم. این واژه هم اگر تغییر کرد به اطلاع عموم میرسانیم.
چندی پیش به نقل از گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی خبری منتشر شد مبنی بر اینکه فرهنگستان واژههای «کروچنده» و «کروچندگی» را بهجای واژههای انگلیسی «کرانچی» و «کرانچینس» تصویب کرده و یادآور شده است که «کروچنده» (کرانچی) به ماده غذایی گفته میشود که هنگام جویدن به دلیل شکنندگی، در دهان صدا ایجاد میکند و «کروچندگی» (کرانچینس) هم به خاصیت بافت این نوع ماده غذایی اشاره دارد.
در توضیح فرهنگستان همچنین آمده که واژه «کروچ کروچ» در لغتنامه به معنای «آواز چیزهای ترد و شکننده زیر دندان، چون قند و نان خشک و خیار و مانند آن» است.
رسانهای شدن این مصوبه موجی از واکنشها را به همراه داشت؛ از پیشنهادهایی برای کوتاه شدن آن به «کروچی» که راحتتر تلفظ شود تا طرح این ادعا که این واژه از زبانها و گویشهای دیگر وام گرفته شده است. در این بین حمله به فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم دیده میشد. اما حالا خبر میرسد که این واژه جنجالی ممکن است نیامده برود و شاید چیزی مثل «کروچی» یا «کروچه» جای آن را بگیرد.