به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد نانو، این مواد با داشتن ساختارهای متخلخل و توانایی واکنش به شرایط محیطی می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند کاتالیست، ذخیره‌سازی انرژی، جذب گاز، و تصفیه آب کاربرد داشته باشند. در این تحقیق، سنتز Ce-MOFs با استفاده از روش‌های سبز و در شرایط محیطی مناسب برای تولید مقیاس بزرگ بررسی شده است.

محققان دانشگاه زنجان در یک مطالعه جامع، به بررسی ویژگی‌ها، روش‌های سنتز و کاربردهای چارچوب‌های آلی‌فلزی (MOFs) مبتنی بر سریم (Ce-MOFs) پرداخته‌اند. این چارچوب‌ها به‌دلیل ویژگی‌های برجسته‌ای که دارند، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند و در سال‌های اخیر در زمینه‌های مختلفی همچون ذخیره‌سازی انرژی، کاتالیست و حذف آلودگی‌ها به کار گرفته شده‌اند. تحقیقات جدید بر روی Ce-MOFs نه تنها به کشف ساختارهای جدید این مواد متمرکز است، بلکه به توسعه روش‌های سبز برای تولید آن‌ها در مقیاس صنعتی نیز پرداخته شده است.

چارچوب‌های آلی‌فلزی یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها در علم مواد در سال‌های اخیر بوده‌اند. این مواد با داشتن ساختارهای متخلخل و سطح بالای تماس می‌توانند کاربردهای وسیعی در ذخیره‌سازی گازها، جداسازی مواد، کاتالیست، و حتی تصفیه آب داشته باشند. در میان انواع مختلف MOFs، چارچوب‌های مبتنی بر سریم (Ce-MOFs) به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود مانند توانایی واکنش به شرایط محیطی، کاربردهای ویژه‌ای دارند. این گروه تحقیقاتی تلاش کرده تا روش‌های جدیدی برای سنتز و بهینه‌سازی این مواد با ویژگی‌های خاص برای کاربردهای مختلف پیدا کند و همچنین چالش‌ها و چشم‌اندازهای استفاده از آن‌ها در دنیای واقعی را روشن کند.

در این پژوهش، Ce-MOFs با توجه به اکسیداسیون‌های مختلف سریم (Ce(III) و Ce(IV)) دسته‌بندی و مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این چارچوب‌های آلی‌فلزی به دلیل تغییرات در ساختارهای کریستالی و ویژگی‌های شیمیایی سریم، پتانسیل‌های گسترده‌ای در صنعت دارند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که ترکیب سریم با دیگر یون‌های فلزی و لیگاندهای آلی می‌تواند به تولید ساختارهای جدید با خواص منحصر به فرد منجر شود.

یکی از جنبه‌های برجسته این تحقیق، سنتز Ce-MOFs با استفاده از روش‌های سبز و در شرایط محیطی مناسب است. این روش‌ها علاوه بر کاهش هزینه‌ها، امکان تولید مقیاس بزرگ Ce-MOFs را فراهم می‌آورند. همچنین، روش‌های مختلفی برای سنتز این مواد بررسی شده‌اند که شامل تغییر در شرایط سنتز، انتخاب لیگاندهای مختلف و تغییر در ساختارهای بلوری می‌شوند.

کاربردهای مختلف Ce-MOFs

کاتالیست و فوتوکاتالیست: Ce-MOFs به دلیل ساختارهای متخلخل خود می‌توانند به‌عنوان کاتالیزورهای موثر در واکنش‌های شیمیایی مختلف استفاده شوند. در این تحقیق، استفاده از Ce-MOFs در فرایندهای فتوشیمیایی و تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی شیمیایی بررسی شده است.

ذخیره‌سازی انرژی و تبدیل انرژی: Ce-MOFs به دلیل ویژگی‌های ساختاری خود می‌توانند در ذخیره‌سازی انرژی، به ویژه ذخیره‌سازی هیدروژن و متان، نقش مهمی ایفا کنند. این مواد همچنین در تبدیل انرژی و بهینه‌سازی فرایندهای الکتروشیمیایی استفاده می‌شوند.

جذب و جداسازی گاز: با توجه به ساختارهای متخلخل و توانایی جذب بالای Ce-MOFs، این مواد می‌توانند در جداسازی گازهای آلاینده مانند دی‌اکسیدکربن، نیتروژن و اکسیژن از هوا کاربرد داشته باشند.

تصفیه آب و فاضلاب: یکی از کاربردهای جالب Ce-MOFs در تصفیه آب و فاضلاب است. این مواد می‌توانند به عنوان فیلترهایی برای حذف آلودگی‌های مختلف از جمله فلزات سنگین و مواد آلی از آب استفاده شوند.

حساسیت شیمیایی و تشخیص: Ce-MOFs به دلیل ویژگی‌های خاص خود در تشخیص مواد شیمیایی و واکنش‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته‌اند. این مواد می‌توانند به عنوان حسگرهای شیمیایی در کاربردهای مختلف از جمله پایش آلودگی و تشخیص مواد خطرناک مورد استفاده قرار گیرند.

با وجود پتانسیل‌های فراوان Ce-MOFs، هنوز چالش‌هایی وجود دارد که باید برای گسترش کاربردهای این مواد در صنعت حل شود. از جمله این چالش‌ها می‌توان به هزینه‌های بالا در تولید مقیاس بزرگ، پایداری محدود در شرایط محیطی خاص و مشکلات در بهینه‌سازی فرآیندهای سنتز اشاره کرد. برای غلبه بر این مشکلات، تحقیقات بیشتری در زمینه بهبود روش‌های سنتز و افزایش پایداری این مواد در شرایط مختلف مورد نیاز است.

برای مطالعه مقاله مربوط به این پروژه اینجا را ببینید.