از ابتدای سال ۱۴۰۴، یک استثنا به وجود آمده است. استاندارد حسابداری ۴۳ (درآمدهای عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان) که از ۱فروردین ۱۴۰۴ لازمالاجرا شده است، جایگزین استانداردهای حسابداری ۳ (درآمد عملیاتی)، ۹ (پیمانهای بلندمدت) و ۲۹ (فعالیتهای ساخت املاک) شد.
در این استاندارد حسابداری، برای دوره زمانی گذار در پیادهسازی آن توسط شرکتها در گزارشگری مالی، اجازه تجدید ارائه صورتهای مالی به دو روش حسابداری داده شده است. طبق روش اول، مبلغ سود انباشته ابتدای دوره جاری تجدید ارائه میشود و در روش دوم با ارائه صورت وضعیتمالی سه ستونی برای مبلغ تجدید ارائه، سود انباشته ابتدای دوره برای دو دوره قبل تحتتاثیر قرار میگیرد. در انتخاب از بین این دو روش، «حق انتخاب» به شرکتها داده شده است.
اکنون میتوان بیان کرد، با مشاهده تجدید ارائه صورتهای مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۴، سهامداران برخلاف سالیان گذشته از عملکرد مدیریت شرکت خوشحال خواهند بود که توانسته الزامات استاندارد حسابداری ۴۳ را در مواردی که متفاوت از استانداردهای حسابداری پیشین (فوق الذکر) است، با مطابقت آن با عملیات شرکت که به خوبی شناسایی کرده در صورتهای مالی پیادهسازی کنند. البته که تمام شرکتها نیاز به تجدید ارائه صورتهای مالی خود ندارند و نیازسنجی برای انجام این کار، به درک مناسب از استاندارد حسابداری ۴۳ و شناخت ارتباط آن با عملیات شرکت دارد.
همزمان با تجدید ارائه صورتهای مالی طبق استاندارد حسابداری ۴۳، مطابقت با قوانین مالیاتی نیز حائز اهمیت است. تعامل سازمان مالیاتی با سازمان حسابرسی و صدور بخشنامههای مالیاتی به رفع ابهامات در این زمینه کمک شایانی مینماید. با عنایت به اینکه استاندارد حسابداری ۴۳منتشر و لازمالاجرا شده است، ضرورت دارد به منظور محاسبه «درآمد مشمول مالیات» تغییراتی در قوانین (و بخشنامههای) مالیاتی به منظور مطابقت با این استاندارد حسابداری انجام گیرد.
کلام پایانی اینکه، در این مسیری که شرکتها در پیشرو دارند، حسابرسان مستقل نیز همگام با آنها هستند و اولین مرتبه برای مشاهده پیادهسازی استاندارد حسابداری ۴۳، در خصوص صورتهای مالی حسابرسی شده ششماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ خواهد بود. با توجه به اینکه انتظار میرود تغییر در رویه شناخت درآمد (و مطابق با عملیات شرکت) طبق استاندارد حسابداری ۴۳، بااهمیت باشد تاثیرات آن باید به عنوان «تجدید ارائه صورتهای مالی» گزارش شود.
* حسابدار رسمی