به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایلنا، ابواقاسم دلفی، سفیر سابق ایران در فرانسه، درباره‌‌ی احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه و موضع تند اروپایی‌ها گفت: خواسته‌هایی که اروپایی‌ها برای عدم فعال‌سازی مکانیزم ماشه داشتند که شامل سه مورد، همکاری با آژانس، روشن شدن وضعیت ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با غنای ۶۰درصد و مذاکره با ایالات متحده می‌شد؛ این موارد شروطی بودند که آنها اعلام کردند و باید تحقق پیدا کند تا به سمت مکانیزم ماشه نروند. نتیجه این شد که ما از حالت بی‌تحرکی قبلی جدا شویم و ارتباط‌مان با آژانس فعال‌تر شود.
وی ادامه داد: پس از ماجرای جنگ و اتهامی که به آن وارد کردیم مبنی بر اینکه شما باعث جنگ شدید، ارتباطات ما قطع شده بود. در یک مرحله، بازرسان به ایران آمدند برای موضوع بوشهر و تعویض میله‌های سوخت بوشهر که آنها نیز نظارت می‌کردند. پس از آن، معاون مدیرکل آژانس به تهران آمدند که بدون بازرسی و بازدید از سایت‌ها فقط مذاکره سیاسی کردند. ظاهراً جمع‌بندی‌ها مشخص شده بود که ما چه باید بکنیم و آنها چه باید بکنند.
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با اشاره به سفر گروسی به ایالات متحده عنوان کرد: گروسی در سفر به آمریکا با آنها هماهنگ شد و ضمن اینکه مسائل را با آنها تشریح کرد، گفت که وضعیت به چه گونه‌ای است. پس از سفر گروسی، مذاکرات کارشناسی با آژانس آغاز شد و ما سه دور مذاکره در وین داشتیم و نتیجه این سه دوره، تدوین تفاهم‌نامه یا شیوه‌نامه جدید همکاری ما و آژانس بود. این شیوه‌نامه در قاهره امضا شد و قرار شده که همکاری‌های‌مان با آژانس آغاز شود. محتوای آن هم همان مطالبی است که آقای عراقچی گفتند، اینکه شیوه‌نامه چگونه است و چه اتفاقاتی باید بیفتد.
دلفی تاکید کرد: بعد از توافق قاهره، دیگر اتفاقی بین ما و آژانس نیفتاد. آقای گروسی در قاهره گفت که به زودی بازرسان ما به ایران خواهند آمد و بازرسی خواهند کرد. آقای عراقچی نیز گفت که به هر حال سایت‌های ما دو گونه هستند: یکی آن‌هایی که آسیب دیدند و دیگری آن‌هایی که مورد حمله قرار نگرفتند، مانند سایت تحقیقاتی تهران و بوشهر که به یک نحو بازرسی خواهند شد ولی آن‌هایی که مورد حمله قرار گرفتند بازرسی دیگری خواهند داشت. یعنی قرار است گزارشی از آنها تهیه کنیم و به آژانس ارائه دهیم.
وی عنوان کرد: آقای لاریجانی و شورای امنیت تأیید کردند آنچه را که آقای عراقچی انجام داده بود و گفتند که این همان چیزی است که ما قبلاً تفاهم کرده بودیم. آقای عراقچی همان کاری را کرده بود که شورای امنیت خواسته بود. اما از اینجا به بعد کار گره خورده و هیچ اتفاقی نیفتاده است. اتفاقی که باید در چارچوب همکاری‌های ما و آژانس می‌افتاد، یعنی بازرسان آژانس به ایران می‌آمدند و به سایت‌های آسیب‌دیده‌ای که قبلاً دیده بودند، سر می‌زدند و ما هم آن گزارش را از سایت‌های آسیب‌دیده ارائه می‌دادیم. این‌ها اتفاق نیفتاده است.
این کارشناس ارشد حوزه اروپا با بیان اینکه اکنون، دلیل اروپایی‌ها از اینکه سر و صدای خود را بلند کردند و فشار می‌آورند، این است که فرصت اعلام شده رو به اتمام است، اظهار کرد: آخر سپتامبر که چند روز آینده است، بحث فرصت یک ماهه تمام می‌شود، آن یک ماه که برای پروسه مکانیزم ماشه تعیین کردند از زمانی که متوسل می‌شوند تا زمانی که به نقطه‌ای اجرا می‌رسد. اروپایی‌ها از نظر زمانی به آن نقطه نزدیک می‌شوند از این طرف می‌بینند که علیرغم همه مذاکرات و گفت‌وگوهایی که در وین و سپس در قاهره صورت گرفت، عملاً تحرکی اتفاق نیفتاده که آژانس گزارشی ارائه دهد یا اتفاقی برایش بیفتد.
دلفی در خصوص اقدامات سازمان انرژی اتمی کشورمان در نشست عمومی آژانس در وین بیان کرد: آقای اسلامی و تیم هسته‌ای ما در نشست عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اقداماتی کردند، همچنین قطعنامه و تحرکی علیه آمریکایی‌ها آغاز کردند که این خود به زعم اروپایی‌ها و غربی‌ها خلاف جهت آب شنا کردن بود. به این دلیل که ما به هر حال در جهت کاستن از تنش‌ها با آژانس حرکت می‌کردیم و آژانس را به سمتی می‌بردیم که همکاری‌های‌مان با آن عادی شود. در حالی که آن حرکت، حرکتی بود که آژانس و آمریکایی‌ها دوباره درگیری‌های‌مان را تشدید کردند.
وی یادآور شد: آمریکایی‌ها تهدید کردند که اگر این قطعنامه‌ای که ایرانی‌ها دنبالش هستند به تصویب برسد، کمک‌های خود را به آژانس قطع خواهند کرد و با آژانس قطع ارتباط خواهند کرد؛ چنین ادعایی مطرح شد. بنابراین، مجموع این‌ها نشان می‌دهد که توهمی در اروپایی‌ها، به‌ویژه سه کشور تروئیکا و آمریکایی‌ها ایجاد شده که ما در حال وقت‌کشی هستیم یا تلاش می‌کنیم به نقطه‌ای برسیم که دیگر از اروپا از نظر قانونی کاری برای فعال کردن مکانیزم ماشه برنیاید.
سفیر سابق ایران در فرانسه درباره دلایل افزایش فشار غربی‌ها در نشست عمومی آژانس گفت: فشارهای زیادی از سوی وزیر خارجه فرانسه یا آلمانی‌ها وجود دارد. در نشست شورای حکام آژانس که بعد از بازگشت آقای گروسی از قاهره تشکیل شد، بیانیه‌ای توسط سه کشور اروپایی به اضافه آمریکا در مورد همکاری‌ها ارایه شد، اگرچه در آن رضایت از امضای شیوه‌نامه وجود داشت، اما از طرف دیگر تهدید نیز بود که اگر اقدامی صورت نگیرد، همچنان راه توسل به فعال کردن مکانیزم ماشه وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه اروپایی‌ها بر این فرض هستند که ما می‌خواهیم زمان بگیریم و وقت‌کشی کنیم، اظهار کرد: نباید غافل شد که در فاصله بین این اتفاقات، موضوع حمله اسرائیل به قطر و زدن دوحه و این مسائل نیز شرایط خاصی را به وجود آورد. نشستی که در دوحه برگزار شد، آن نشست سران کنفرانس اسلامی و اتحادیه عرب و نگرانی‌هایی که آمریکایی‌ها یا اسرائیلی‌ها داشتند، مقداری فضا را به سمت انتظار برد تا ببینند نتیجه چه خواهد شد. به هر حال، ما نیز در دوحه مقداری فعال شدیم و به نظر می‌رسید که می‌خواهیم از تحرکات تندتر و شدیدتر علیه اسرائیلی‌ها حمایت کنیم، اما کنفرانس آن‌چنان که باید و شاید نشد.
وی اضافه کرد: می‌خواهم بگویم که آن اتفاق قطر نیز مقداری تأثیرگذار بود بر اینکه اروپایی‌ها مقداری دست نگه‌دارند و ببینند چه می‌شود. در مجموع، به نظر من، علیرغم همه اتفاقاتی که افتاد و فشارهایی که وجود دارد، اگر ما شیوه‌نامه و تفاهم‌نامه را اجرا کنیم و بر اساس آنچه که قید شده، عمل کنیم، بعید است که اروپایی‌ها به سمت مکانیزم ماشه بروند. چرا که رفتن به سمت مکانیزم ماشه برای اروپا گران تمام خواهد شد.
این دیپلمات با تجربه در خصوص اقدامات ایران در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه گفت: اگر آنها به سمت مکانیزم ماشه بروند، باید منتظر واکنش از ناحیه ما نیز باشند. آنها می‌دانند که اگر مکانیزم ماشه را فعال کنند و قطعنامه‌ها و تحریم‌ها بازگردند، سپس ذیل فصل هفتم برویم، دستاوردهای برجام از بین می‌رود، ما نیز بیکار نخواهیم نشست و اقداماتی خواهیم کرد. ما نیز گفتیم که در ابتدا اجرای تفاهم‌نامه و شیوه‌نامه را متوقف می‌کنیم که این خوب نیست، اما هم اروپایی‌ها و هم آمریکایی‌ها نگران هستند که ما ممکن است از ان‌پی‌تی خارج شویم یا اینکه هر آنچه که گفته می‌شود، اگر نفعی برای ما نداشته باشد، ناچار به خروج از آن خواهیم بود.
دلفی تاکید کرد: بنابراین، اروپایی‌ها اگر بخواهند دو دو تا چهار تایی فکر کنند، توسل به مکانیزم ماشه به معنای خروج قطعی از پرونده هسته‌ای و مناسبات با ایران نخواهد بود و این به نفع آنها نخواهد بود. چرا که اروپا می‌خواهد همواره با ایران به عنوان کشوری با ظرفیت‌های بزرگ اقتصادی، انرژی، صنعتی وبا پتانسیل بالا نگاه می کنند و نمی‌خواهند به سادگی این فرصت را از دست بدهد.
وی خاطرنشان کرد: اروپا نمی‌خواهد آنچه که قرار بوده تا پایان دوره برجام، یعنی پس از ده سال به دست آید، تبدیل به هیچ شود. در مجموع، شرایطی که شاهد آن هستیم، یعنی فشار بیشتر و حرکت به سمتی که ما را وادار کنند با اعمال فشار سیاسی و تهدیدها به سمت اجرای شیوه‌نامه و تفاهم‌نامه‌ای که با آژانس امضا کردیم، حرکت کنیم. در هر حال، تفاهم‌نامه آژانس و ما وجه‌المصالحه است، یعنی وسیله‌ای است برای اینکه بتوان با دنیا تنش‌زدایی کرد. در غیر این صورت، شرایط خوبی در آینده برای کشور نخواهد بود.
