خبرگزاری مهر، گروه استانها - حامد عرب زاده*: قطعی ۲۴ ساعته آب در شهرها و روستاهای استان بوشهر به دلیل تعمیرات اضطراری خط آبرسانی خلیج فارس (کوثر)، بار دیگر ضعف ساختاری شبکه آبرسانی و نبود زیرساخت‌های پشتیبان را نمایان ساخت.
جزیره خارگ به‌عنوان نقطه‌ای راهبردی در خلیج فارس، بیش از سایر نقاط استان، از این وضعیت آسیب‌پذیر است.
موقعیت جغرافیایی خاص خارگ؛ مزیت و چالش
خارگ تنها یک جزیره مسکونی نیست؛ این منطقه شریان حیاتی صادرات نفت کشور است و در معادلات ژئوپولیتیک منطقه‌ای و جهانی جایگاهی بی‌بدیل دارد. اما همین موقعیت خاص، محدودیت‌های طبیعی را نیز به‌دنبال دارد. جزیره فاقد منابع آب شیرین زیرزمینی پایدار است و امکان تأمین آب از طریق سفره‌های آبی محلی عملاً وجود ندارد. بنابراین اتکا به خط انتقال از سرزمین اصلی، تنها راه موجود بوده است.
ذخیره‌سازی کوتاه‌مدت؛ مُسکن است نه درمان
در سال‌های اخیر با احداث مخازن ذخیره، تلاش‌هایی برای کاهش فشار ناشی از قطعی‌های مقطعی صورت گرفته است. اما ظرفیت این مخازن تنها برای مدت کوتاهی کفایت می‌کند. در صورت بروز بحران جدی یا توقف طولانی‌مدت خط انتقال، ذخایر آبی جزیره طی چند روز تخلیه می‌شوند و کل منطقه دچار تنش می‌گردد. این وضعیت نشان می‌دهد که ذخیره‌سازی هرچند ضروری است، اما نمی‌تواند به‌تنهایی تضمین‌کننده امنیت آبی باشد.
نبود خط پشتیبان؛ آسیب‌پذیری ساختاری
یکی از مهم‌ترین مشکلات شبکه آبرسانی استان بوشهر، نبود خطوط پشتیبان است. خط انتقال کوثر به‌عنوان شاهرگ حیاتی استان، در صورت بروز کوچک‌ترین حادثه یا نیاز به تعمیر، کل شهرها و روستاها را در معرض قطعی قرار می‌دهد. نبود تنوع در منابع تأمین آب، ریسک سیستم را به‌شدت افزایش داده است. این مشکل در خارگ که تنها از طریق همین خط تأمین می‌شود، دوچندان خود را نشان می‌دهد.
آب‌شیرین‌کن؛ راهکاری پایدار برای خارگ
راهکار اصلی برای حل بحران آبی جزیره خارگ، توسعه و بهره‌برداری پایدار از واحدهای آب‌شیرین‌کن است. فناوری شیرین‌سازی آب دریا به‌ویژه با روش اسمز معکوس (RO)، امکان تأمین آب شرب باکیفیت و پایدار را فراهم می‌کند. زیرساخت اولیه در جزیره وجود دارد، اما فعال‌سازی کامل این واحدها نیازمند حمایت جدی دولت، سرمایه‌گذاری پایدار و مدیریت بهره‌وری انرژی است.
پیشنهادهای راهبردی برای عبور از بحران
۱. فعال‌سازی فوری آب‌شیرین‌کن‌های خارگ: دولت باید تأمین اعتبارات و انرژی لازم برای بهره‌برداری کامل از واحدهای شیرین‌سازی را در اولویت قرار دهد.
۲. احداث خط پشتیبان: طراحی و اجرای یک خط انتقال موازی یا مسیر جایگزین، برای کاهش ریسک قطع آب ضروری است.
۳. افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی: مخازن ذخیره باید به‌گونه‌ای توسعه یابند که حداقل نیاز چند هفته‌ای جزیره را تأمین کنند.
۴. مدیریت مصرف و کاهش پرت آب: با اجرای سامانه‌های هوشمند و کاهش هدررفت در شبکه، می‌توان پایداری بیشتری ایجاد کرد.
۵. تنوع‌بخشی به منابع تأمین: استفاده ترکیبی از انتقال آب، شیرین‌سازی و مدیریت ذخایر می‌تواند ریسک‌های بلندمدت را کاهش دهد.
جزیره خارگ، با تمام اهمیت راهبردی و اقتصادی خود، امروز درگیر بحران زیرساختی در حوزه آب است. ذخیره‌سازی محدود، نبود خط پشتیبان و وابستگی مطلق به یک منبع، تهدیدی جدی برای امنیت آبی این منطقه به شمار می‌رود. فعال‌سازی آب‌شیرین‌کن‌های موجود و برنامه‌ریزی برای توسعه آنها، تنها راهکار پایدار برای رفع این چالش است. بی‌تردید هرگونه تعلل در این مسیر، می‌تواند پیامدهایی فراتر از یک مشکل محلی داشته باشد و امنیت ملی را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد.
* فعال رسانه‌ای
