خبرگزاری مهر، گروه استانها- حامد عرب زاده: سد دالکی به عنوان یکی از بزرگترین طرح‌های آبی جنوب کشور، پس از سال‌ها اجرا اکنون به مراحل پایانی نزدیک شده است.
این پروژه با هدف تأمین آب کشاورزی و شرب، کنترل سیلاب‌ها و ایجاد بستر توسعه پایدار در استان بوشهر طراحی و اجرا شده است.
با این حال، ادامه عملیات اجرایی و رساندن طرح به مرحله آبگیری نیازمند ۷۰ هزار میلیارد ریال اعتبار است. مسئولان اعلام کرده‌اند در صورت تخصیص منابع مالی، امکان آبگیری سد در زمستان ۱۴۰۵ یا پاییز ۱۴۰۶ وجود دارد.
سد دالکی از نوع بتنی دو قوسی بوده و بر روی رودخانه دالکی احداث می‌شود. ارتفاع آن از پی حدود ۱۰۰ متر و طول تاج نزدیک به ۳۰۰ متر است. ظرفیت مخزن سد بیش از ۵۰۰ میلیون متر مکعب برآورد شده که توانایی ذخیره‌سازی روان‌آب‌های فصلی و تأمین نیازهای شرب و کشاورزی را خواهد داشت.
در کنار بدنه اصلی سد، تأسیساتی همچون سرریز اضطراری، تونل‌های انحراف، سیستم آب‌بندی و نیروگاه برق‌آبی کوچک پیش‌بینی شده است. این مجموعه سد دالکی را به یکی از پروژه‌های چندمنظوره جنوب کشور تبدیل می‌کند.
علی مرادی کارشناس ارشد سدسازی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: سد دالکی از نوع بتنی دو قوسی است، ارتفاع آن حدود ۱۰۰ متر و طول تاج نزدیک به ۳۰۰ متر است. ظرفیت مخزن سد نیز بیش از ۵۰۰ میلیون متر مکعب برآورد شده است.
وی افزود: تأسیساتی نظیر سرریز اضطراری، تونل‌های انحراف و نیروگاه برق‌آبی کوچک برای سد پیش‌بینی شده که آن را به طرحی چندمنظوره تبدیل می‌کند.
این کارشناس ادامه داد: اکنون بخش زیادی از بدنه سد اجرا شده، اما تکمیل پروژه نیازمند تأمین اعتبار است.
مزایا و کارکردها
به گفته کارشناسان، بهره‌برداری از سد دالکی نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین آب پایدار برای بیش از ۲۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی دشت دالکی خواهد داشت. این موضوع می‌تواند موجب افزایش تولید محصولات راهبردی از جمله خرما، سبزیجات و صیفی‌جات شده و در بهبود بهره‌وری زمین‌های کشاورزی نقش مؤثری ایفا کند.
از دیگر دستاوردهای تکمیل این پروژه می‌توان به تثبیت اشتغال، توسعه صنایع وابسته، رونق صادرات محصولات کشاورزی و کاهش خسارات ناشی از سیلاب‌های فصلی اشاره کرد.
سارا عظیمی کارشناس ارشد حوزه آب نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: سد دالکی می‌تواند به افزایش تولید محصولات راهبردی مانند خرما، سبزیجات و صیفی‌جات کمک کند و نقش مهمی در بهبود بهره‌وری زمین‌های کشاورزی ایفا کند.
وی افزود: تکمیل این پروژه علاوه بر تأمین آب، موجب تثبیت اشتغال، توسعه صنایع وابسته، رونق صادرات محصولات کشاورزی و کاهش خسارات ناشی از سیلاب‌های فصلی نیز خواهد شد.
عظیمی خاطرنشان کرد: با بهره‌برداری از این سد، می‌توان چشم‌اندازی روشن برای توسعه کشاورزی جنوب کشور و ایجاد فرصت‌های اقتصادی پایدار در استان بوشهر متصور بود.
ضرورت تأمین اعتبار
با وجود پیشرفت‌های صورت‌گرفته، اصلی‌ترین مانع پیش روی پروژه، موضوع تأمین مالی است. طی سال‌های گذشته، روند اجرای سد به دلیل کمبود منابع مالی با کندی مواجه بوده است. کارشناسان تأکید دارند تأخیر در تخصیص بودجه نه تنها موجب افزایش هزینه‌های نهایی خواهد شد، بلکه می‌تواند تکمیل پروژه را با مشکلات فنی جدیدی مواجه سازد.
مسئولان استان بوشهر نیز بارها اعلام کرده‌اند که تکمیل این سد باید در اولویت تخصیص اعتبارات ملی قرار گیرد تا از قرار گرفتن آن در زمره پروژه‌های نیمه‌تمام جلوگیری شود.
شاهپور رجایی، معاون عمرانی استاندار بوشهر، سد دالکی را مهم‌ترین و بزرگترین طرح نیمه‌تمام استان معرفی کرد و تأکید کرد که تکمیل عملیات اجرایی آن نیازمند اقدامات اثربخش در سطح ملی و استانی است.
رجایی با اشاره به مشخصات فنی این پروژه گفت: سد دالکی با مخزنی به حجم ۲۷۰ میلیون مترمکعب و تنظیم سالانه ۴۳۲ میلیون مترمکعب آب بر روی رودخانه دالکی در حال احداث است و هدف اصلی آن تنظیم سیلاب‌های فصلی و تأمین آب مورد نیاز آبیاری حدود ۲ میلیون اصله نخل در شهرستان دشتستان است.
وی افزود: پیشرفت فیزیکی طرح تاکنون به ۵۸ درصد رسیده و این سد از نوع خاکی با هسته آسفالتی بوده و نقشی کلیدی در توسعه کشاورزی و پایداری معیشت مردم منطقه ایفا می‌کند.
معاون عمرانی استاندار بوشهر درباره تأمین منابع مالی تکمیل سد دالکی توضیح داد: افزایش سقف اعتبارات مصوب در قوانین بودجه سنواتی، استفاده از ظرفیت فاینانس داخلی (ماده ۵۶)، مشارکت مالی پیمانکار اجرایی، مولدسازی اموال و دارایی‌های مازاد دولت و همچنین جلب مشارکت بهره‌برداران از جمله گزینه‌های اصلی بررسی‌شده در نشست امروز است.
رجایی در پایان تأکید کرد: تکمیل سد دالکی به‌عنوان یکی از پروژه‌های راهبردی استان، علاوه بر تأمین پایدار آب کشاورزی و شرب، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و کاهش خسارات ناشی از سیلاب‌ها خواهد داشت و تلاش می‌کنیم با هم‌افزایی و حمایت همه‌جانبه، موانع مالی پیش‌روی این طرح برطرف شود.
جامعه محلی تکمیل سد دالکی را گامی مهم برای رفع بحران مزمن آب در منطقه می‌داند. کشاورزان این طرح را فرصتی برای احیای زمین‌های کشاورزی و افزایش تولید می‌بینند. با این حال، طولانی شدن زمان اجرا و تکرار وعده‌های متعدد، نگرانی‌هایی در خصوص آینده پروژه ایجاد کرده است.
سد دالکی به عنوان یک طرح راهبردی، ظرفیت آن را دارد که تحولات گسترده‌ای در حوزه کشاورزی، تأمین آب و اقتصاد استان بوشهر ایجاد کند. با توجه به اهمیت موضوع، تأمین منابع مالی پایدار و تسریع در تکمیل عملیات اجرایی باید در دستور کار جدی دستگاه‌های مسئول قرار گیرد.
تحقق این امر می‌تواند در سال‌های ۱۴۰۵ یا ۱۴۰۶ شاهد آبگیری این سد باشیم و گامی عملی در جهت توسعه پایدار جنوب کشور برداشته شود.
