مهدی جوانمردی مدیر توسعه بازار و امور بین‌الملل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما گفت: صنایع کوچک و متوسط در تمامی کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه دارای تعاریف مشترکی هستند که بر دو شاخص اصلی تعداد کارکنان و گردش مالی سالانه استوار است.

 

وی افزود: تعریف رایج در دنیا تحت عنوان بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME) شناخته می‌شود که شامل تمامی واحدهای اقتصادی و کسب‌وکارهای فعال است. در ایران نیز در کنار صنایع کوچک، اصناف و کارگاه‌های تولیدی و خدماتی هم در این دسته قرار می‌گیرند. بر اساس آمار موجود، حدود ۳.۲ میلیون بنگاه اقتصادی در کشور فعال‌اند که از این میان نزدیک به ۸۰ هزار واحد صنایع کوچک و بیش از ۶۰۰ هزار کارگاه تولیدی فعالیت دارند.

 

جوانمردی با اشاره به نقش صنایع کوچک در صادرات اظهار داشت: این بنگاه‌ها عموماً محصول‌محور هستند؛ برخلاف صادرات مواد اولیه و معدنی، سهم آن‌ها در صادرات کشور مربوط به محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا است. در سال ۱۴۰۳، از مجموع ۵۷ میلیارد دلار صادرات کشور، بیش از ۹.۸ میلیارد دلار مربوط به بخش صنعت و حدود ۶ میلیارد دلار مربوط به بخش کشاورزی بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین ارزش هر تُن کالای صادراتی ایران حدود ۱۸۱ دلار است، درحالی‌که این رقم در حوزه صنعت به بیش از ۱۳۰۰ دلار در هر تُن می‌رسد. این اختلاف نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه صنایع کوچک و متوسط در خلق ارزش افزوده است.

 

مدیر توسعه بازار و امور بین‌الملل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، تشکیل کنسرسیوم‌های صادراتی و شرکت‌های مدیریت صادرات را دو ابزار مهم برای توسعه صادرات صنایع کوچک دانست و گفت:شرکت‌های مدیریت صادرات با شناخت بازارهای هدف، تولیدکنندگان داخلی توانمند را انتخاب کرده و با تحلیل وضعیت تقاضا و نیاز مشتری، مسیر حضور آن‌ها در بازار خارجی را هموار می‌کنند. از سوی دیگر، کنسرسیوم‌ها اتحاد استراتژیکی میان چند بنگاه هم‌سنخ و هم‌تراز هستند که طی یک فرآیند شش‌ماهه تا یک‌ساله به یک شرکت جدید تبدیل می‌شوند و توان صادراتی پایدارتری پیدا می‌کنند.

 

وی افزود: ما صادرات واقعی را صادرات پایدار و مستمر می‌دانیم، نه معاملات مقطعی. کنسرسیوم‌ها و مدیریت صادرات، ابزارهایی هستند که صنایع کوچک را از صادرات مقطعی به صادرات مداوم سوق می‌دهند.

 

جوانمردی به برنامه‌های حمایتی سازمان اشاره کرد و گفت: از طریق نظام پیمانکاری فرعی ، بنگاه‌های کوچک به پروژه‌های خدمات فنی و مهندسی متصل می‌شوند؛ در حوزه استانداردهای تطبیقی، سازمان کمک می‌کند تا شرکت‌ها بتوانند گواهینامه‌های لازم بازارهای هدف را دریافت کنند؛ سالانه نزدیک به ۵ هزار واحد صنعتی از حمایت‌های مالی و غیرمالی نمایشگاهی و هیئت‌های تجاری بهره‌مند می‌شوند که نسبت حضور در نمایشگاه‌های خارجی حدود یک به پنج است؛ در قالب هیئت‌های تجاری، بازارهای جدید شناسایی و پیوندهای تجاری برقرار می‌شود؛ به‌طور مثال در حوزه شیلات و آبزیان، اعزام هیئتی به ویتنام زمینه تعامل و انتقال تجربیات فنی را فراهم کرد.

 

وی درباره نگرانی بنگاه‌های کوچک برای ورود به بازارهای جهانی توضیح داد: طبیعی است که یک واحد کوچک توان پرداخت هزینه‌های بالای حضور در نمایشگاه‌های خارجی، که بین ۶ تا ۱۲ هزار دلار است، را نداشته باشد. همین امر موجب ترس و تردید می‌شود. اما با تشکیل کنسرسیوم‌ها، ریسک حضور در بازارهای خارجی، هزینه‌ها و حتی دغدغه‌های مدیریتی کاهش می‌یابد. این مدل‌ها الگوهای بین‌المللی دارند و تجربه نشان داده است که صنایع کوچک با هم‌افزایی می‌توانند این موانع را پشت سر بگذارند.

 

مدیر توسعه بازار و امور بین‌الملل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در پایان تأکید کرد: حمایت از صنایع کوچک در قالب مدیریت صادرات، کنسرسیوم‌ها و خوشه‌های کسب‌وکار، مسیری است که نه‌تنها صادرات کشور را تقویت می‌کند، بلکه امنیت و پایداری بیشتری به فعالیت‌های اقتصادی این بنگاه‌ها می‌بخشد.