خبرگزاری مهر-گروه استانها: استان ایلام با اقلیم چهارفصل و مراتع سرشار از گل‌ها و گیاهان وحشی، یکی از اصلی‌ترین کانون‌های زنبورداری ایران به شمار می‌رود. این منطقه با برخورداری از بیش از ۳۵۰ گونه گیاهی دارویی و معطر، محیطی ایده‌آل برای تولید عسل باکیفیت فراهم کرده است.
در حال حاضر ۱۸۸ هزار کلونی فعال در استان فعالیت دارند که سالانه حدود یک هزار و ۵۰۰ تن عسل مرغوب برداشت می‌کنند. تنوع تولید، شامل گونه‌هایی همچون عسل گشنیز، رازیانه، گون است که امروز علاوه بر بازارهای داخلی به بازارهای جهانی نیز راه پیدا کرده است.
زنبورداران ایلامی علاوه بر عسل، فرآورده‌های جانبی مانند گرده گل، ژل رویال، موم طبیعی و محصولات ترکیبی نظیر شامپوهای گیاهی بر پایه عسل را نیز به بازار عرضه می‌کنند. این فعالیت‌ها موجب اشتغال مستقیم حدود یک هزار و ۸۰۰ نفر و ایجاد فرصت‌های فراوان غیرمستقیم در زنجیره تأمین شده است.
ارزش اقتصادی سالانه تولید عسل و فرآورده‌های مرتبط در ایلام بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود که بخش قابل‌توجهی از آن به بیش از ۱۰۸ واحد تولید عشایری اختصاص دارد؛ واحدهایی که سالانه محصولاتی به ارزش حدود ۵۴ میلیارد تومان تولید می‌کنند.
با توجه به ثبت برندهای صادراتی و کیفیت ممتاز محصول، عسل ایلام ظرفیت بالایی برای حضور در بازارهای منطقه‌ای و جهانی دارد و می‌تواند به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین محصولات کشاورزی و دامپروری استان، جایگاه خود را در عرصه ملی و بین‌المللی تثبیت کند.
ارزش اقتصادی و اشتغال تولید عسل در استان ایلام
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه ایلام با تنوع آب‌وهوایی چهارفصل و بیش از ۳۵۰ گونه گیاهی، یکی از مستعدترین مناطق کشور برای تولید عسل است، گفت: در حال حاضر ۱۸۸ هزار کلونی عسل در استان فعال است که سالانه بیش از یک هزار و ۵۰۰ تن عسل مرغوب تولید و روانه بازار می‌شود.
حشمت عزیزان تصریح کرد: ارزش اقتصادی این محصول و فرآورده‌های جانبی آن بالغ بر ۸۰۰ میلیارد تومان در سال برآورد می‌شود.
وی افزود: در استان علاوه بر عسل خالص، محصولات جانبی همچون گرده گل و فرآورده‌های مبتنی بر عسل از جمله شامپوهای گیاهی تولید و فرآوری می‌شود.
نقش عشایر استان ایلام در رونق تولید عسل
مدیرکل امور عشایری استان ایلام نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ایلام با رویش بیش از یک‌هزار گونه گیاهی، طبیعت ایلام به گنجینه‌ای بی‌نظیر از گل‌ها و گیاهان دارویی، درمانی و صنعتی تبدیل شده است. از این تعداد، بیش از ۳۳۰ گونه دارای ارزش دارویی و صنعتی هستند که زمینه اشتغال و درآمدزایی قابل‌توجهی را فراهم کرده‌اند.
محمد جواد خانزادی افزود: تنوع کم‌نظیر گیاهی، عشایر استان را علاوه بر دامداری به سمت فعالیت‌های سودآور دیگری چون زنبورداری و کشت گیاهان دارویی سوق داده است.
وی با اشاره به جمعیت عشایری استان اظهار کرد: از مجموع ۹۸۰۰ خانوار عشایری، حدود ۳۰۰ خانوار علاوه بر دامپروری، به پرورش زنبور عسل و کشت گیاهان دارویی اشتغال دارند.
به گفته مدیرکل امور عشایری ایلام، امسال ۱۰۸ تن عسل از کلونی‌های عشایری استان برداشت شده که ارزش ریالی آن به حدود ۳۰۰ میلیارد ریال می‌رسد. همچنین در زنبورستان‌های عشایری و روستایی، بیش از ۲ هزار نفر فعالیت می‌کنند.
خانزادی تأکید کرد: توسعه صنایع وابسته به زنبورداری، برندسازی و بسته‌بندی استاندارد عسل، می‌تواند ضمن افزایش درآمد خانوارهای عشایری، سهم آنان را در بازارهای داخلی و صادراتی ارتقاء دهد.
شرایط استثنایی برای تولید عسل در منطقه ایلام
یک کارآفرین فعال در حوزه زنبورداری استان ایلام گفت: ایلام به‌واسطه رویش گونه گیاهان مختلف با خواص دارویی و صنعتی، شرایطی استثنایی برای تولید عسل دارد و این ظرفیت‌ها زمینه اشتغال پایدار را در مناطق عشایری فراهم کرده است.
احمد اکبری که در منطقه عشایری بزان فعالیت می‌کند، افزود: زنبورداری را سال‌ها پیش به عنوان شغلی مکمل در کنار دامداری آغاز کردم، اما امروز این کار به منبع اصلی درآمد و کارآفرینی برای خانواده و هم‌منطقه‌ای‌ها تبدیل شده است.
وی گفت: علاوه بر تولید عسل، به پرورش گیاهان دارویی نیز پرداختیم تا چرخه تولید و ارزش‌افزوده را تکمیل کنیم. این فعالیت‌ها باعث شده صدها فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در منطقه ایجاد شود.
وی با تأکید بر لزوم حمایت از زنبورداران عشایری گفت: بازار فروش، فرآوری و بسته‌بندی عسل ایلام ظرفیت بالقوه‌ای برای حضور در بازار ملی و حتی صادرات دارد، به شرط آنکه کیفیت تولید و برندسازی جدی گرفته شود.
اکبری با اشاره به اینکه با فرا رسیدن پاییز، دومین مرحله برداشت عسل از زنبورستان‌های استان ایلام آغاز شده است، بیان کرد: امسال به گفته بهره‌برداران، میانگین برداشت هر کندو در این مرحله به حدود ۲۵ کیلوگرم رسیده است.
عسل تولیدی ایلام به دلیل تغذیه زنبورها از صدها گونه گیاه دارویی و مرتعی دامنه‌های زاگرس، به «عسل ۴۰ گیاه» شهرت دارد؛ عسلی با طعم و رنگ طبیعی، رطوبت کمتر و کیفیتی که مشتریان خارجی آن را متمایز می‌داند.
برداشت عسل در استان دو بار در سال بهاره و پاییزه انجام می‌شود و محصول پس از استحصال، در سه نوع فرآورده بسته‌بندی شده و به بازارهای تهران، اصفهان، شیراز، کرج، شهریار و اهواز عرضه می‌شود.
زنبورداران می‌گویند اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت، توسعه صنایع فرآوری و حمایت‌های هدفمند می‌تواند موجب افزایش تولید و اشتغال‌زایی بیشتر در این بخش شود. پرورش زنبور عسل، یکی از محورهای مهم اقتصاد کشاورزی در ایلام به شمار می‌رود.
