به گزارش رکنا، مهدی مزینانی، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی کشور در گفتگو با خبرنگار رکنا به تشریح اقدامات، ظرفیت ها و برنامه های مناطق آزاد پرداخت.
مزینانی گفت: مناطق آزاد ایران که عمدتا در نقاط مرزی کشور قرار دارند، تاکنون در زمینه تبادلات فرهنگی و گردشگری با کشورهای همسایه کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند اما برنامه‌ریزی‌هایی در حال انجام است تا این کمبودها جبران شود.» او به عنوان نمونه به منطقه آزاد اروند اشاره کرد که روزانه بین ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر از مردم بصره و عراق برای امور تحصیلی، درمانی و گردشگری وارد آن می‌شوند و روابط فرهنگی قوی در این منطقه وجود دارد. همچنین قشم و کیش نیز به واسطه پیشینه تاریخی رفت‌وآمدهای دریایی، ارتباطات گسترده‌ای با کشورهای حاشیه خلیج فارس دارند.
وی افزود: «یکی از اولویت‌های جدی ما توسعه تبادل گردشگر است؛ موضوعی که در سال‌های گذشته مغفول مانده بود. امروز دولت به این نتیجه رسیده است که گردشگری می‌تواند درآمد اول کشور باشد و در همین راستا بسته‌های حمایتی و سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری، به‌ویژه توریسم درمانی، طراحی و به مناطق آزاد ابلاغ شده است. در زمینه حمل‌ونقل دریایی نیز برای تقویت ارتباط با کشورهای خلیج فارس و همسایگان شمالی مانند جمهوری آذربایجان و ارمنستان، اقدامات زیرساختی در حال انجام است.»
مزینانی یکی از مهم‌ترین اقدامات اخیر را طراحی و اجرای «کارت گردشگری» دانست و توضیح داد: «به دلیل تحریم‌ها، گردشگران خارجی مجبور بودند ارز نقدی وارد کشور کنند و برای خرج کردن آن مشکلاتی داشتند. اکنون برای اولین بار در مناطق آزاد، کارت گردشگری با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی شده است. گردشگران خارجی می‌توانند ارز خود را در این کارت واریز کنند و با اپلیکیشن ویژه، آن را به ریال تبدیل کرده و مانند کارت‌های بانکی داخلی برای خرید، رزرو هتل و سایر خدمات استفاده کنند.»
مزینانی در پاسخ به این تصور عمومی که مناطق آزاد دارای سبک زندگی متفاوت و گران‌قیمت هستند، گفت: «در اصل، مناطق آزاد باید تفاوت‌هایی با سرزمین اصلی داشته باشند تا سرمایه‌گذاری و ارتباطات بین‌المللی تسهیل شود. اما متأسفانه بسیاری از مزایای قانونی آنها تاکنون اجرایی نشده است. به‌جز کیش که ذاتاً ساختاری متفاوت دارد، اغلب مناطق آزاد کشور مانند اروند، انزلی یا چابهار تفاوتی با سایر شهرها ندارند.»
وی ادامه داد: «برنامه ما حرکت به سمت تخصصی‌سازی مناطق آزاد است؛ به طور مثال کیش در حوزه گردشگری و اقتصاد دیجیتال، اروند در بخش گردشگری و پزشکی، چابهار به‌عنوان بندر اقیانوسی در زمینه واردات و صادرات، و ماکو و ارس در بخش‌های لجستیک و طبیعت‌محور تعریف می‌شوند. هر منطقه بر اساس مزیت نسبی خود توسعه خواهد یافت.»
مزینانی با اشاره به اهمیت بعد فرهنگی گفت: «مناطق آزاد علاوه بر کارکرد اقتصادی، محل زندگی و سکونت نیز هستند. از این‌رو نیازمند سندی جامع برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و آموزشی هستند تا سیاست‌گذاری‌ها از حالت سلیقه‌ای خارج شود. این سند طی ۹ ماه گذشته با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و نخبگان محلی مناطق آزاد در حال تدوین است و به‌زودی نهایی خواهد شد.»
در خصوص بحران‌های اخیر، مزینانی به تجربه جزیره کیش در دوران جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و گفت: «زمانی که پروازها متوقف شد، بیش از ۷ هزار گردشگر در جزیره حضور داشتند. همان روز جلسه اضطراری در تهران تشکیل شد و تصمیم‌گیری شد تا با استفاده از مسیر دریایی، گردشگران به بندر چارک منتقل شوند. از آنجا نیز اتوبوس‌های رایگان برای انتقال به بندرعباس و شیراز فراهم شد. طی چهار تا پنج روز همه مسافران تخلیه شدند. همچنین هتل‌ها تا ۸۰ درصد تخفیف دادند و در مواردی هزینه‌ها توسط سازمان منطقه آزاد کیش پرداخت شد. با وجود برخی کاستی‌های جزئی، این عملیات با موفقیت حدود ۹۵ درصدی انجام شد.»
مزینانی در پایان تأکید کرد: «مناطق آزاد علاوه بر ظرفیت‌های اقتصادی، نقش مهمی در مدیریت بحران، تبادلات فرهنگی و توسعه گردشگری دارند و تلاش می‌کنیم این نقش بیش از پیش در سطح ملی و منطقه‌ای تقویت شود.
