از نگاه کلی، داده‌های منتشرشده نشان می‌دهد در این هفته قیمت شمش فولاد ۳.۲درصد افت کرد، سنگ آهن تقریبا بدون تغییر ماند، نفت برنت ۲.۷درصد رشد داشت، گاز طبیعی در اروپا و آمریکا صعودی بود اما در کانادا بیش از ۷۰درصد سقوط کرد، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها کمی افزایش یافت، اوره و متانول تقریبا ثابت ماندند و در نهایت فلزات اساسی نظیر مس، آلومینیوم و روی رشد ملایمی را تجربه کردند. در کنار همه اینها، طلا نیز به عنوان دارایی امن سرمایه‌گذاران افزایش ناچیزی داشت. هرچند سایه رکود بر فلزات و انرژی سایه افکنده، اما از سویی دیگر برخی از فلزات گرانبها، رشدهای خوبی را تجربه کردند که برای برخی از صنایع داخلی خبر خوبی است.
نخستین نشانه‌های ضعف در بازارهای کالایی را باید در فولاد جست‌وجو کرد. قیمت شمش فولاد در هفته مورد بررسی از ۴۳۹دلار به ۴۲۵دلار در هر تن کاهش یافت. این افت ۳.۲درصدی را بسیاری از تحلیلگران نتیجه کاهش فعالیت‌های ساخت‌وساز در چین می‌دانند؛ کشوری که موتور اصلی مصرف فولاد جهان به شمار می‌رود. پروژه‌های عمرانی در چین به دلیل محدودیت‌های مالی دولت و همچنین رکود بازار مسکن در وضعیتی نیمه‌فعال قرار گرفته و همین موضوع تقاضا برای فولاد را تضعیف کرده است.
در مقابل، سنگ آهن تقریبا تغییر محسوسی نداشت و در سطح ۱۰۵دلار در هر تن باقی ماند. این ثبات ظاهری بیش از هر چیز نشان‌دهنده وجود اختلاف زمانی میان روند قیمت مواد اولیه و محصول نهایی است. بسیاری از فولادسازان هنوز از موجودی انبارهای پیشین استفاده می‌کنند و کاهش جدی خرید مواد اولیه در داده‌ها دیده نمی‌شود. اما تداوم رکود در فولاد می‌تواند به‌زودی سنگ آهن را نیز در مسیر نزولی قرار دهد. همچنان خبر خوبی از صنعت فولاد به واسطه رکود جهانی شنیده نمی‌شود. از این‌رو انتظار انتشار گزارش‌های قوی از فولادی‌ها طی ماه‌های آینده تضعیف شده است.
نفت برنت در هفته منتهی به ۱۴سپتامبر رشدی ۲.۷درصدی داشت و به ۶۷دلار در هر بشکه رسید. این افزایش قیمت هرچند چشم‌گیر نیست، اما نشان‌دهنده بازگشت تدریجی بازار از رکود هفته‌های گذشته است. سه عامل کلیدی در این روند نقش داشتند: نخست کاهش ذخایر نفتی آمریکا که به معنای مصرف بیشتر در بازار داخلی تلقی می‌شود؛ دوم تنش‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه که همواره به‌عنوان عاملی برای افزایش ریسک عرضه مطرح می‌شود؛ و سوم بهبود نسبی تقاضا در آسیا. این رشد هرچند برای تولیدکنندگان نفت خبر خوبی محسوب می‌شود، اما در‌عین‌حال نگرانی‌ها درباره فشار تورمی بر اقتصادهای واردکننده را نیز تشدید کرده است. اگر این روند ادامه پیدا کند، احتمال بازگشت دوباره نفت به کانال بالای ۷۰دلار در هفته‌های آتی چندان دور از انتظار نیست.
شاید پرخبرترین بخش بازارهای جهانی در این هفته مربوط به گاز طبیعی باشد. در اروپا، قیمت گاز در‌هاب‌های انگلستان و هلند به ترتیب ۲.۹ و ۳.۳درصد رشد کرد و به ۳۸.۵ و ۳۹.۹سنت رسید. نزدیک شدن به فصل سرد سال، پیش‌خریدهای زمستانی و نگرانی‌ها از کاهش عرضه روسیه همچنان موتور محرک قیمت‌ها در این منطقه‌اند.
در آمریکا نیز قیمت گاز طبیعی جهشی ۱۵.۱درصدی را تجربه کرد و به ۱۱دلار در هر‌میلیون بی‌تی‌یو رسید. دلیل اصلی این افزایش، رشد صادرات ال‌ان‌جی به اروپا و کاهش سطح ذخایر داخلی بود. بازار آمریکا طی سال‌های اخیر به بازیگر اصلی تامین‌کننده گاز برای اروپا تبدیل شده و هرگونه تغییر در این توازن بلافاصله در قیمت‌ها منعکس می‌شود.
اما در کانادا ورق کاملا برگشت. قیمت گاز طبیعی در‌هاب کانادا با سقوط تاریخی ۷۱.۷درصدی از ۳۵.۵سنت به تنها ۱۰سنت رسید. این افت سنگین دلایل متعددی دارد: از جمله افزایش تولید داخلی به‌ویژه در استان آلبرتا، محدودیت ظرفیت صادراتی به ایالات متحده و کاهش تقاضای فصلی به دلیل هوای معتدل. این اتفاق بار دیگر نشان داد که بازارهای انرژی تا چه اندازه می‌توانند تحت تاثیر شرایط منطقه‌ای و فصلی قرار گیرند.
در حوزه محصولات پتروشیمی، نرخ خوراک گازی با رشد ۱.۱درصدی به ۱۴۰.۸ سنت رسید. این افزایش هرچند اندک به نظر می‌رسد، اما برای شرکت‌های پتروشیمی وابسته به خوراک گازی می‌تواند به معنای کاهش حاشیه سود باشد. در مقابل، بازار اوره تقریبا بدون تغییر باقی ماند و در سطح ۴۴۷دلار در هر تن ایستاد. همین ثبات در متانول نیز مشاهده شد؛ جایی که قیمت‌ها در سطح ۲۶۴دلار در هر تن ثابت ماند. ثبات نسبی در این دو بازار بیانگر تعادل عرضه و تقاضا و نبود شوک جدید در کوتاه‌مدت است.
بازار فلزات اساسی برخلاف فولاد، این هفته را با صعود پشت سر گذاشت. آلومینیوم با رشد ۳درصدی به ۲هزار و ۶۸۵ دلار در هر تن رسید. کاهش موجودی انبارها در بورس فلزات لندن و افزایش تقاضا در صنایع حمل‌ونقل از دلایل اصلی این رشد بودند.
مس، فلزی که اغلب به‌عنوان شاخص پیشرو فعالیت اقتصادی شناخته می‌شود، ۱.۹درصد رشد کرد و به ۱۰هزار و ۷۴دلار در هر تن رسید. امیدواری‌ها به بهبود وضعیت ساخت‌وساز در چین و محدودیت عرضه در معادن شیلی و پرو مهم‌ترین عوامل صعود قیمت مس بودند.
روی نیز با افزایش ۳.۳درصدی به ۲هزار و ۹۵۸دلار در هر تن رسید. افزایش تقاضا در صنایع گالوانیزه‌سازی و زیرساختی محرک اصلی این روند صعودی بود. رشد همزمان سه فلز پایه مهم نشان می‌دهد که به‌رغم رکود بخش فولاد، بخش‌های دیگری از صنعت جهانی همچنان در حال تقویت هستند.
بازار طلا در هفته منتهی به ۱۴سپتامبر تغییر چندانی نکرد و تنها ۰.۷درصد رشد داشت تا به ۳هزار و۶۷۷دلار در هر اونس برسد. قله‌زنی پی در پی طلا نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی نگران ریسک‌های اقتصادی و سیاسی هستند و بیشتر در حال رصد تصمیمات بانک‌های مرکزی بزرگ دنیا هستند. سیاست‌های انبساطی در ایالات متحده و اروپا می‌توانند روزهای سبزی را برای طلا رقم بزنند. با این حال، هرگونه بحران ژئوپلیتیکی یا رکود شدید اقتصادی می‌تواند بار دیگر طلا را در موقعیت صعودی قرار دهد.
تحولات هفته گذشته بار دیگر نشان داد که بازارهای جهانی کالاهای پایه در وضعیت شکننده‌ای قرار دارند. از یک‌سو، نفت و فلزات اساسی تحت تاثیر تقاضای صنعتی و ریسک‌های ژئوپلیتیک مسیر صعودی را پیش گرفته‌اند؛ از سوی دیگر، فولاد با ضعف تقاضا مواجه است و گاز طبیعی نیز دوگانگی شدیدی میان مناطق مختلف دارد.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت این بازارها بیش از هر چیز وابسته به چند عامل کلیدی خواهد بود. روند اقتصاد چین و توان این کشور برای بازگرداندن رونق به بازار ساخت‌وساز، سیاست‌های پولی بانک مرکزی آمریکا که می‌تواند بر هزینه تامین مالی صنایع و همچنین قیمت طلا اثرگذار باشد. شرایط ژئوپلیتیکی در خاورمیانه و اروپا که همچنان ریسک‌های عرضه در بازار انرژی را بالا نگه داشته‌اند.
در نهایت باید گفت بازارهای جهانی در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری به اخبار و تحولات لحظه‌ای حساس‌اند. سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی باید آماده مواجهه با تغییرات سریع باشند؛ چرا که یک بحران سیاسی یا حتی یک گزارش اقتصادی می‌تواند ورق بسیاری از این بازارها را در مدت کوتاهی برگرداند. هفته منتهی به ۱۴سپتامبر تنها نمونه‌ای از این واقعیت بود: جایی که سقوط شدید گاز در کانادا، رشد آرام نفت، جهش فلزات و ثبات طلا همگی در کنار هم اتفاق افتادند تا تصویری چندلایه از اقتصاد جهانی امروز ترسیم کنند.
