عراق به منظور تقویت صادرات و متنوع کردن مسیرهای صادرات نفت خام خود قصد دارد خط لوله‌ای به سمت عمان احداث کند و در این خصوص با عمان به توافق رسید.
شرکت بازاریابی نفت عراق (سومو) از دستیابی به یک توافق اولیه با کشور عمان برای احداث یک خط لوله استراتژیک خبر داده است. این پروژه بلندپروازانه، که قرار است نفت خام عراق را به بندر دقم در کرانه دریای عمان هدایت کند، گامی مهم در راستای تقویت صادرات و متنوع‌سازی مسیرهای خروج نفت برای دومین تولیدکننده بزرگ نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) محسوب می‌شود.
علی نزار، مدیرکل سومو، در این خصوص اعلام کرد که هرچند جزئیات دقیق مسیر این خط لوله هنوز مشخص نیست و مذاکرات بین دو کشور در جریان است، اما توافق بر سر مرحله اول پروژه، یعنی ساخت مخازن ذخیره‌سازی با ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه در بندر دقم، خود گواهی بر عزم جدی دو طرف است. این ظرفیت ذخیره‌سازی، در صورت نیاز، قابلیت افزایش خواهد داشت. تا زمان تکمیل و راه‌اندازی خط لوله، نفت خام عراق از طریق نفت‌کش‌ها به این مخازن منتقل خواهد شد.
تحکیم روابط اقتصادی و انرژی میان عراق و عمان، که اخیراً در جریان سفر دو روزه نخست‌وزیر عراق به مسقط نیز مورد تأکید قرار گرفت، بستر مناسبی برای این همکاری‌های بزرگ فراهم کرده است. در حال حاضر، بخش اعظم صادرات نفت خام عراق از طریق بندر جنوبی بصره صورت می‌گیرد که در خلیج فارس واقع شده است. با این حال، صادرات از میادین نفتی شمال، به ویژه در منطقه کردستان، همچنان با چالش‌های عملیاتی و سیاسی مواجه بوده و متوقف مانده است. احداث خط لوله جدید به سمت عمان، فرصتی برای دور زدن محدودیت‌های فعلی و دسترسی به بازارهای جدید فراهم می‌آورد.
مدیرکل سومو همچنین به مذاکرات جاری با شرکت اکسون برای ایجاد تأسیسات ذخیره‌سازی نفت خام در نزدیکی بازارهای کلیدی در آسیا، آمریکا و اروپا اشاره کرد. این اقدامات، بخشی از استراتژی گسترده‌تر عراق برای افزایش ظرفیت تولید نفت خود به بیش از ۶ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۹ است، در حالی که تولید فعلی این کشور حدود ۴.۵ میلیون بشکه در روز است. تنوع‌بخشی به روش‌های صادرات و ایجاد منابع ذخیره‌سازی در خارج از منطقه خاورمیانه، نقشی حیاتی در تحقق این هدف ایفا خواهد کرد.
ایجاد زیرساخت‌های جدید مانند خط لوله عراق-عمان، نه تنها به عراق کمک می‌کند تا از وابستگی به مسیرهای صادراتی سنتی خود بکاهد، بلکه جایگاه عمان را نیز به عنوان یک مرکز کلیدی انرژی در منطقه تقویت می‌کند. این پروژه می‌تواند منجر به افزایش ثبات در بازارهای جهانی نفت شده و به عراق اجازه دهد تا از پتانسیل کامل منابع هیدروکربنی خود بهره‌مند شود.
در حالی که ایران با چالش‌های خاص خود در بخش انرژی مواجه است، اما موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد و دسترسی به سواحل دریای عمان از طریق بندر جاسک، پتانسیل‌هایی را برای ایران نیز فراهم می‌کند. در صورت توسعه زیرساخت‌های صادراتی خود، ایران نیز می‌تواند از موقعیت استراتژیک خود برای دسترسی به بازارهای شرقی و اقیانوس هند بهره‌مند شود. بنابراین، تحرکات عراق در منطقه، ایران را ترغیب می‌کند تا استراتژی‌های خود را برای حفظ و افزایش سهمش در بازار انرژی بازنگری کند و بر توسعه مسیرهای صادراتی جایگزین و افزایش ظرفیت تولید تمرکز نماید. این پروژه همچنین اهمیت ژئوپلیتیکی تنگه هرمز را برجسته می‌سازد و لزوم حفظ امنیت در این آبراه حیاتی را بیش از پیش نمایان می‌کند.
