خبرگزاری مهر، گروه استانها- قاسم نگاری*: در دنیای امروز که رسانه‌ها نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری افکار عمومی ایفا می‌کنند، اهمیت سواد رسانه‌ای بیش از هر زمان دیگری آشکار شده و توانایی تحلیل، درک و ارزیابی پیام‌های رسانه‌ای نه تنها یک مهارت فردی بلکه ضرورتی اجتماعی است که فقدان آن می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به جامعه وارد کند.
در شرایطی که اخبار جعلی، شایعات و محتوای گمراه‌کننده با سرعت در فضای مجازی دست به دست می‌شوند، توانایی تشخیص درست از نادرست، حقیقت از تحریف، و خبر از شایعه برای هر شهروندی حیاتی است و «فراگیری سواد رسانه‌ای از نان شب هم واجب‌تر است» زیرا امنیت فکری، فرهنگی و حتی اقتصادی جامعه در گرو آن قرار دارد.
کارشناسان حوزه ارتباطات تاکید می‌کنند که آموزش این مهارت باید از سنین پایه و در نظام آموزشی کشور نهادینه شود و همچنین رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی موظف‌اند با تولید محتوای آموزشی و برگزاری کارگاه‌ها، زمینه ارتقای سواد رسانه‌ای عموم مردم را فراهم کنند.
بی‌تردید جامعه‌ای که شهروندان آن به ابزارهای شناخت و تحلیل رسانه مجهز باشند، کمتر در دام جنگ‌های روانی و عملیات رسانه‌ای می‌افتند و می‌توانند با قدرت بیشتری مسیر توسعه و پیشرفت را طی کنند.
جامعه بدون سواد رسانه‌ای همانند شهری است بدون سیستم دفاعی؛ در چنین شرایطی کوچک‌ترین حمله رسانه‌ای، توان ایجاد آشوب و تزلزل در بنیان‌های فکری و فرهنگی مردم را دارد و به همین دلیل آموزش مهارت‌های رسانه‌ای باید به‌عنوان یک ضرورت راهبردی در نظر گرفته شود، نه صرفاً یک انتخاب فردی است.
از نگاه جامعه‌شناسان، بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند منجر به گسترش بی‌اعتمادی عمومی، افزایش دو قطبی‌های اجتماعی و حتی ضربه به انسجام ملی شود و بر همین اساس، نهادهای آموزشی، رسانه‌های رسمی و سازمان‌های فرهنگی موظف‌اند با برنامه‌ریزی دقیق، تولید محتوای آموزشی و برگزاری دوره‌های آگاهی‌بخش، زمینه ارتقای این دانش را در سطوح مختلف جامعه فراهم کنند.
بدون شک، جامعه‌ای که شهروندان آن مجهز به ابزارهای تحلیل رسانه‌ای باشند، نه تنها کمتر در دام جنگ‌های روانی و عملیات تبلیغاتی می‌افتد، بلکه می‌تواند با قدرت بیشتری در مسیر توسعه و تعالی حرکت کند.
سواد رسانه‌ای در حقیقت سپر دفاعی ملت‌ها در برابر هجوم اطلاعاتی و روانی دشمنان است؛ سپری که کارآمدی آن در دنیای امروز از هر زمان دیگری حیاتی‌تر به نظر می‌رسد.
از مدارس و دانشگاه‌ها گرفته تا مراکز فرهنگی و رسانه‌های دینی و همکاری میان کشورها و جوامع مسلمان برای تولید محتوای آموزشی مشترک، برگزاری وبینارها و کارگاه‌های تحلیلی و ترویج نقد و بررسی رسانه‌ای، می‌توانند نقش مهمی در تقویت انسجام فکری و فرهنگی ایفا کنند.
* مدرس سواد رسانه‌ای
