فرهیختگان: قلعهنویی در تورنمنت کافا بسیاری از شاگردانش را همراه خود ندارد و حتی میتوان گفت از غیبت برخی مهرههای محبوبش رنج میبرد. در میان مصدومهایی مثل آزمون، قلیزاده و عزتاللهی و عدهای که به دلیل شرایط سنی مناسب در این فیفادی تیم ملی امید را در مسابقات مقدماتی جام ملتهای زیر ۲۳ سال آسیا همراهی میکنند، جنس عدم حضور علیرضا بیرانوند در اردو یوزها متفاوت است و سنگربان ثابت سالهای اخیر کشورمان اگر جریمهاش کاهش پیدا نکند باید به دلیل فسخ غیرقانونی تا ۲۰ آذرماه از مستطیل سبز دور باشد.
بیرانوند با ۸۰ مرتبه ایستادن درون دروازه تیم ملی در بین سنگربان تاریخ فوتبال کشورمان رکورددار است و قطعاً به امید سه رقمی کردن تعداد بازیهای ملی و کسب افتخارات بیشتر در قامت بازیکن باشگاهی روزهای دوری از فوتبال را میگذراند. سنگربان فعلی تراکتور و گذشته پرسپولیس از میانه سال ۹۴ در تیم ملی از رقبایش سبقت گرفت و در نزدیک به یک دهه اخیر اکثرا انتخاب نخست سرمربیانی مثل کیروش، ویلموتس، اسکوچیچ و قلعهنویی بوده و احتمال وقوع آرزو نخستش یعنی نوشته شدن عدد ۱۰۰ یا بیشتر در مقابل تعداد دیدارهای ملیاش منطقی به نظر میرسد. البته نباید فراموش کرد این دروازهبان ۳۲ساله طبق شواهد، کمی از روزهای اوجش فاصله گرفته و اگر میگوییم او میتواند تعداد بازیهای ملیاش را افزایش دهد علتش فرصت سوزی و نااستواری رقباست.
آخرین نمونه سود نبردن حریفان بیرو از فرصت به دست آمده در مسابقات کافا 2025 به چشم آمد که پیام نیازمند در غیبت حسینی مصدوم و بیرانوند محروم در قامت یک چهره مطمئن ظاهر نشد و با اشتباهات فاجعهبارش روبهروی تاجیکستان کام سرمربی خود، همبازیانش و هواداران را تلخ کرد. شاید اگر ژنرال گلرهای مطمئنتری نسبت به گوهری و میرزازاد را با خود به مسابقات آسیای مرکزی میبرد نیازمند در مسابقه فینال با دورماندن از دروازه تنبیه میشد.
گمان میرود بعد از لغزش نیازمند دست و دل کادرفنی بیش از گذشته برای اعتماد به چهره دیگری جز بیرانوند میلرزد و این اتفاق برای تیمی که میخواهد در جام جهانی 2026 بهتر از دورههای گذشته نتیجه بگیرد اتفاق مثبتی برداشت نمیشود چون هیچکدام از گزینههای موجود روی میز سنگربانان شش دانگی نیستند و با وجود مشکلات دفاعی محسوس، ایران محتاج گلری است که در برخی لحظات بیشتر از یک دروازهبان معمولی عمل کند و با مهارهای چشمنواز و محیرالعقولش جور ناتوانی بقیه را بکشد ولی حداقل در یک سال اخیر چندین مرتبه شاهد تحمیل بار اضافی توسط گلرهای ملیپوش به دیگر نفرات و تیم بودهایم.
بزرگترین دروازهبان فرصتسوز سالهای اخیر تیم ملی امیر عابدزاده پنداشته میشود. پسر عقاب آسیا به لطف اشتباه عجیب بیرانوند مقابل لبنان که شاگردان اسکوچیچ را تا یک قدمی شکست برد به ترکیب اصلی تیم ملی رسید و با واکنشهای عالی برابر سوریه، عراق و امارات موفق شد 3 کلینشیت به ایران هدیه بدهد ولی در مسابقه حساس مقابل کره جنوبی با اشتباهات تأثیرگذار روی گل نخست جنگجویان تایگوک تمام برنامههای تاکتیکی ایران مقابل تیم تحت هدایت پائولو بنتو را برهم ریخت. همچنین این سنگربان لژیونر در دیدارهای تدارکاتی مقابل تیم دوم الجزایر و اروگوئه عملکردش اضطرابآور بود تا بعد از مصدومیت حین بازی بیرانوند مقابل انگلیس، کیروش ترجیح دهد به حسینی اعتماد کند و عابدزاده در قطر نیز مثل جام جهانی 2018 نیمکتنشین باشد. دروازهبان فعلی باشگاه کاستیون بعد از حضور قلعهنویی دیگر به اردوی تیم ملی دعوت نشده و حتی در وضعیت فعلی یعنی خالی بودن بیشه تیم ملی از سنگربان باکیفیت نامش در حد لیست مدعیان احتمالی دعوت به اردوهای بعدی نیز مطرح نمیشود و به نظر میرسد علت این اتفاق عدم استفاده بهینه او از فرصتهایی بود که در روزهای افت بیرانوند در اختیارش قرار گرفت.
پیام نیازمند نخستین بار در اردوهای آمادهسازی جام ملتهای آسیا 2019 در لیست تیم ملی قرار گرفت و در این مدت 10 مرتبه درون دروازه ایران ایستاده که حاصلش خوردن 7 گل و 5 کلینشیت بوده است. براساس اطلاعات موجود 4 سرمربی اخیر تیم ملی همواره گلر گذشته سپاهان و کنونی پرسپولیس را به اردو دعوت کردهاند اما نیازمند با وجود کارنامه خوب در این سالها، تا این لحظه کاراکتر لازم برای تبدیل شدن به سنگربان را نداشته و توقع میرفت بعد از درخشش مقابل تیم سابقش در مسابقات لیگ برتر از شرایط هموار اردوی جاری تیم ملی بیشترین سود ممکن را ببرد تا شانسش برای به میدان رفتن در جام جهانی 2026 بالا برود اما اشتباه بزرگش روی گل اول تاجیکستان و شک و تردید 19 دقیقه بعدش بین خروج یا ایستادن روی خط دروازه که زمینه کامبک تاجیکها را فراهم کرد نام نیازمند را در لیست مقصران تساوی تلخ مقابل تیم صدوششم ردهبندی فدراسیون جهانی فوتبال قرار داد. البته تقابل مقابل تاجیکستان نخستینباری نبود که سنگربان 30 ساله کوپن شانسش را با دستان خودش به آتش میکشد بلکه او پیش از این در مرحله دوم مقدماتی جام جهانی در مسابقه ایران مقابل هنگکنگ که با پیروزی 4 بر 2 هموطنهایمان تمام شد با تأثیر بر حداقل یک گل رقیب، کادرفنی تیم ملی را مجاب به انتخاب حسینی به عنوان دروازه دوم تیم ملی کرد و قطعاً نیازمند برای اثبات شایستگیهایش احتیاج به کمی اعتماد به نفس، تمرکز، خودباوری و روحیه مناسب دارد تا فاصله عملکردش در لباس ملی با باشگاهی کاهش یابد.
حسین حسینی شاید تنها رقیب بیرانوند باشد که در سالهای اخیر با لباس ملی مرتکب کمترین حیف و میل فرصتها شده است ولی او به نحوی دیگر امکانهای بزرگ شدن و بالا بردن تعداد بازیهای ملی خود را با واکنشهای نامطمئن و سلسله لغزشها در لیگ برتر از بین برده و طبیعتا سنگربانی میتواند در تورنمنتها و دیدارهای بزرگ به میدان برود که در هر 2 قامت ملی و باشگاهی مطمئن و موفق ظاهر شود. حسینی در گذشته موفق شده در ماههای منتهی به جام جهانی 2022 به پشتوانه عملکرد خوب مقابل امثال سنگال و باانگیزه ظاهرشدن در تمرینات گوی سبقت را از عابدزاده و نیازمند برباید و با بسته نگه داشتن دروازهاش مقابل ولز یکی از 3 کلینشیت تاریخ فوتبال کشورمان در جام جهانی را انجام دهد و قطعاً اگر جایگاهش را در سپاهان از دست ندهد و برخلاف 2 هفته نخست ردپایش در گلهای خورده تیم تحت هدایت نویدکیا دیده نشود، قابلیت یک رقابت بسیار جدی با بیرانوند و دیگر کاندیداهای دروازه تیم ملی را دارد.
به طور کلی مرور تاریخچه فوتبال ایران ثابت میکند نخستینباری نیست که در فوتبال ملی چنین فرصتسوزیهایی از سوی گلرها اتفاق میافتد و مربیان تیم ملی سالهای متمادی است که با چالش آمادهسازی روحی و روانی دروازهبانان نیمکتنشین برای تبدیل شدن به چهره اصلی دستوپنجه نرم میکنند. مهمترین نمونه شکست تمهیدات کادرفنی یوزها برای پرکردن جای خالی دروازهبان اصلی تیم ملی به مقدماتی جام جهانی 1994 برمیگردد که غلامپور در روزهای دوری عابدزاده از مستطیل سبز با اشتباهاتش یک فاجعه آفرید و در جام جهانی 1998 واکنش نامناسب نکیسا روی شوت سینیشا میهایلوویچ، ایران را در روزی که حقش برابر یوگسلاوی شکست نبود با اندوخته صفر امتیازی جریمه کرد.
همچنین در جام جهانی گذشته زمانی که بینی بیرانوند مقابل انگلیس آسیب دید سرمربی تیم ملی شوک از دست دادن سنگربان اصلی خود را بسیار بد مدیریت کرد و این اتفاق روی عملکرد حسینی برابر 3شیرها کاملاً تأثیرگذار بود. روی هم رفته اتفاقی که نیازمند مقابل تاجیکستان پدید آورد را فقط نباید به حساب توانایی فنی ضعیف گلر 30 ساله گذاشت و بخش عمدهای از این رخداد را باید نپرداختن و زمان نگذاشتن برای مسائل ذهنی دانست. کادرفنی بههیچوجه نمیتواند ضعفش در ایفای این نقش تأثیرگذار را گردن نگیرد و انتظار میرود قلعهنویی و دستیارانش شاگردان خود را برای دیدارهای آینده از نظر مسائل غیرفنی بهتر آماده کنند.