در جریان سفر هیئت بلندپایه گمرکی عراق به تهران در ۱۷ شهریور ۱۴۰۴، تفاهمات جدیدی میان گمرکات ایران و عراق با حضور فرود عسگری، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران، و سرلشکر عمر عدنان حرین الوائلی، رئیس سازمان گذرگاه‌های مرزی عراق، به امضا رسید. در این نشست، ثامر قاسم داوود، رئیس کل گمرک عراق، و سید مرتضی کریم الشحمانی، رئیس حمل‌ونقل جاده‌ای عراق، به همراه دیگر مقامات مرتبط حضور داشتند.
این نشست با هدف رفع موانع تجارت و تسهیل مبادلات مرزی برگزار شد و تصمیمات مهمی در آن اتخاذ گردید:
تفاهم‌نامه سه‌جانبه با کویت: تنظیم تفاهم‌نامه همکاری میان گمرکات ایران، عراق و کویت برای تسهیل تردد کالا و مسافر.
ورود موقت وسایل نقلیه: بررسی و تسهیل شرایط ورود موقت وسایل نقلیه تحت کارنه دو پاساژ.
تردد ماشین‌آلات و تجهیزات: ایجاد تسهیلات برای جابه‌جایی ماشین‌آلات و تجهیزات مرزی.
فرود عسگری در این نشست به مشکلات بازرگانان ایرانی اشاره کرد و خواستار رفع موانع زیر شد:
عدم تمرکز صدور مجوزهای واردات کالا در بغداد.
جلوگیری از اعمال محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های وارداتی بدون هماهنگی قبلی.
هماهنگ‌سازی تعرفه‌های گمرکی در مرزهای دولت مرکزی و اقلیم کردستان عراق.
حذف انحصار پذیرش مانیفست توسط یک شرکت خاص.
حضور نمایندگان شرکت‌های بازرسی کیفیت در مرزهای عراق و هماهنگی استانداردهای کالاها.
وی تأکید کرد که گمرک ایران آماده است تا با اجرایی‌سازی این تفاهم‌نامه، سطح مبادلات تجاری دو کشور را افزایش دهد و تردد مسافر و کامیون‌ها را با سرعت و سهولت بیشتری انجام دهد.
ثامر قاسم داوود، رئیس کل گمرک عراق، با ابراز خرسندی از این نشست، گستردگی مرزهای مشترک دو کشور را فرصتی برای تقویت همکاری‌ها دانست. وی گفت: «دولت عراق با جدیت به دنبال افزایش مبادلات تجاری است و آماده پیگیری مفاد این تفاهم‌نامه برای توسعه تجارت دوجانبه هستیم.»
این تفاهمات، که برای اولین بار با حضور چنین سطح بالایی از مقامات گمرکی عراق انجام شد، می‌تواند تجارت مرزی ایران و عراق را روان‌تر کرده و با رفع موانع، زمینه‌ساز افزایش حجم مبادلات تجاری به بیش از ۲۰ میلیارد دلار در سال‌های آتی باشد. همکاری‌های سه‌جانبه با کویت نیز پتانسیل تبدیل ایران به محور ترانزیت منطقه‌ای را تقویت می‌کند./تسنیم
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز گذشته ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ در بهارستان میزبان سیدعمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق بود. این دیدار که با محوریت تقویت روابط دوجانبه برگزار شد، بر ضرورت افزایش حجم تبادلات تجاری میان ایران و عراق تمرکز داشت. قالیباف با اشاره به اشتراکات فرهنگی، دینی و سیاسی دو کشور، بر لزوم گسترش این همکاری‌ها به حوزه اقتصادی تأکید کرد.
رئیس مجلس با اشاره به ظرفیت‌های بالای بخش خصوصی در ایران و عراق، اظهار داشت که تجار دو کشور می‌توانند با برقراری ارتباطات مستمر و بهره‌گیری از شیوه‌های نوین، تجارت دوجانبه را تقویت کنند. وی ایران و عراق را مکمل یکدیگر دانست و خواستار کاهش بروکراسی در روابط اقتصادی شد تا فرصت‌های موجود از دست نرود.
قالیباف در بخش دیگری از سخنان خود به تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه ایران اشاره کرد و گفت: «صهیونیست‌ها نه‌تنها با نظام جمهوری اسلامی، بلکه با موجودیت ایران مشکل دارند و به دنبال تجزیه آن هستند.» وی نقش ایران و عراق در ایجاد انسجام میان امت اسلامی را بی‌بدیل دانست و بر اهمیت دشمن‌شناسی برای فعال‌سازی ظرفیت‌های دو کشور تأکید کرد.
سیدعمار حکیم نیز با اشاره به پتانسیل‌های بالای اقتصادی میان ایران و عراق، بر لزوم بهره‌گیری از فرصت‌های موجود برای افزایش سطح تبادلات تجاری تأکید کرد. وی خواستار تلاش بیشتر برای استفاده از این ظرفیت‌ها شد تا روابط اقتصادی دو کشور به سطحی متناسب با روابط سیاسی و فرهنگی برسد.
بر اساس داده‌های گمرک، ایران در پنج‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ حدود ۷۶.۵ میلیون تن کالا به ارزش تقریبی ۴۴ میلیارد دلار صادر و وارد کرده است. با وجود رشد اندک در حجم تجارت، کاهش ارزش صادرات و واردات چالش‌هایی را برای صادرکنندگان ایجاد کرده است. تمرکز صادرات ایران بر مشتقات نفتی و نابرابری در تجارت با اروپا از جمله مسائل مطرح‌شده در این گزارش است. کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، افغانستان، عمان و پاکستان از مقاصد اصلی صادرات غیرنفتی ایران در این دوره بودند. /ایرنا
