به گزارش همشهری آنلاین،در سال‌های گذشته بارها موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده اما هیچ‌گاه به ثبات نرسیده است. حتی در دولت سیزدهم نیز وزیر صمت وقت، رئیس سازمان بورس و مدیران خودروسازان دیدگاه‌های متفاوتی ارائه دادند. برخی آن را راه‌حل خروج از نظام قرعه‌کشی و قیمت‌گذاری دستوری می‌دانستند، اما شورا با قاطعیت آن را غیرقانونی دانست و مانع اجرا شد. حالا در تازه ترین رویداد بورس کالا از پذیرش سه محصول ایران خودرو در بورس کالا خبر داده است.

گام تازه بورس کالا

بر اساس نامه احمد رحیم، مدیر پذیرش و عرضه بازار فیزیکی بورس کالا، خطاب به عادل پیرمحمدی مدیرعامل ایران‌خودرو، هیأت پذیرش کالا و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود با عرضه سه محصول این شرکت موافقت کرده است.
این موافقت مشروط به دو شرط کلیدی است:

۱. عرضه حداقل ۱۰۰ درصد تولید سالیانه خودروهای مذکور (پس از کسر تعهدات قانونی) در بورس کالا.

۲. عرضه حداقل یک‌بار در ماه برای جلوگیری از کمبود مصنوعی یا عرضه محدود.

همچنین تأکید شده است اگر در شش ماه نخست عرضه‌ای صورت نگیرد، پذیرش لغو خواهد شد.

مزایای عرضه خودرو در بورس

مدافعان عرضه خودرو در بورس کالا بر چند مزیت مهم تأکید می‌کنند:

شفافیت قیمتی: ورود خودرو به بورس به کشف قیمت عادلانه و بر اساس عرضه و تقاضای واقعی منجر می‌شود.

حذف واسطه‌گری: دلالان و واسطه‌هایی که از اختلاف قیمت کارخانه و بازار سود می‌برند، عملاً از چرخه فروش کنار گذاشته می‌شوند.

توزیع عادلانه‌تر: با تعریف قواعد شفاف در بورس، امکان دسترسی خریداران واقعی بیشتر فراهم می‌شود و شانس سفته‌بازی کاهش می‌یابد.

جذب سرمایه‌گذاری و نقدینگی: عرضه در بورس می‌تواند منابع جدیدی برای صنعت خودروسازی فراهم کند و روند تأمین مالی شرکت‌ها را تسهیل نماید.

چالش های عرضه خودرو در بورس

با وجود این مزایا، شورای رقابت همچنان مخالف جدی است. این شورا با استناد به دستورالعمل ۷۸۴ و مصوبه ۵۴۳ تأکید دارد که عرضه خودروی سواری در بورس کالا غیرقانونی است.
به گفته شورای رقابت، تنها مرجع تعیین مصادیق انحصار، شورا است و هر گونه عرضه خارج از چارچوب مصوبات شورا، تخلف محسوب می‌شود.

شورا همچنین معتقد است بازار خودرو به دلیل ساختار انحصاری و سهم بالای چند شرکت محدود، امکان رقابت واقعی ندارد و بنابراین ورود آن به بورس کالا با ماهیت این بازار در تضاد است.

اکنون با پذیرش سه محصول ایران‌خودرو در بورس کالا، دوباره این پرسش مطرح شده است: آیا این بار عرضه خودرو واقعاً عملیاتی خواهد شد؟ یا مخالفت‌ها همچنان مانع اصلی خواهد بود؟
آنچه مسلم است، مزایای عرضه در بورس کالا برای بازار خودرو انکارناپذیر است؛ اما بدون همراهی نهادهای قانونی و تغییر در مصوبات شورای رقابت، این مزایا در عمل محقق نخواهند شد.