به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان اردبیل، رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل روز دوشنبه در این نشست با اشاره به تبدیل شدن موضوع ظرفیت پذیرش رشته‌های علوم پزشکی به یکی از مباحث داغ در فضای رسانه‌ای و کارشناسی کشور گفت: هم اینک پرسش‌های فراوانی درباره ضرورت‌ها، چالش‌ها و پیامدهای افزایش یا کاهش ظرفیت‌ها مطرح شده است.
دکتر بهزاد داورنیا بیان کرد: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته پزشکی و دندانپزشکی بدون توسعه زیرساخت‌ها، تجهیز مراکز آموزشی و تأمین بودجه کافی، دانشگاه‌های علوم پزشکی را با مشکلات جدی مواجه می‌کند ، این امر بدون تزریق بودجه و در نظر گرفتن منابع مالی متناسب، تصمیمی نادرست است و دانشگاه‌های علوم پزشکی را در حوزه‌های مختلف آموزش و سلامت با مشکلات فراوان مواجه خواهد کرد.
وی با تاکید بر افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو توام با ارتقای امکانات افزود: اگر قرار است دانشگاه‌ها به‌طور پایدار پاسخگوی نیاز کشور در حوزه سلامت باشند، باید اعتبارات عمرانی و تجهیزاتی ویژه برای فضای آموزشی، ردیف‌های مستقل برای خرید تجهیزات آموزشی و بالینی و مجوزهای جذب هیات علمی داشته باشند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل اضافه کرد: برای جبران کمبودهای اعلام شده در زمینه فضای آموزشی تا تجهیزات و نیروی انسانی، در استان اردبیل به اعتبارات چند هزار میلیارد ریالی نیاز است و این ارقام در مقیاس ملی به صدها هزار میلیارد ریال می‌رسد.
وی اظهار کرد: وضعیت بودجه تزریقی به نظام سلامت نشان دهنده فاصله فاحش با اعتبارات مورد نیاز است و اگر بودجه متناسب با این افزایش ظرفیت تزریق نشود، اثر هر واحد افزایش ظرفیت، به‌صورت مستقیم در کیفیت آموزش و درمان و سلامت مردم ظاهر خواهد شد.
دکتر داورنیا ضمن با اهمیت دانستن نقش موثر نمایندگان مجلس در این امر بیان کرد: نمایندگان مجلس به‌ویژه نمایندگان استان اردبیل، نقش کلیدی در عبور از این بحران دارند و انتظار می‌رود که در کنار وزارت بهداشت و مردم قرار گرفته و پیگیر امر باشند.
وی پیشنهاد و تصویب ردیف‌های مستقل بودجه‌ای برای دانشگاه‌های علوم پزشکی جهت تکمیل و توسعه فضاهای آموزشی جهت رفع کمبودهای موجود خرید تجهیزات آموزشی و بالینی، تجهیزات آزمایشگاهی و کمک آموزشی و شبیه‌سازهای آموزشی و نیز برای تکمیل و تجهیز بیمارستان نجف‌زاده و بیمارستان هزار تختخوابی را از جمله راهکارهای موثر حل پیامدهای افزایش ظرفیت پذیرش در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل ذکر کرد.
رییس دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل همچنین اخذ مجوزهای استخدامی ویژه هیات علمی برای دانشگاه‌های مناطق کم‌برخوردار از جمله اردبیل با مشوق‌های ماندگاری، ایجاد حساب ویژه پروژه‌های آموزشی سلامت اردبیل در قانون بودجه سالانه با قابلیت انتقال مانده به سال بعد، پیگیری استفاده از منابع صندوق‌های ملی و فرابودجه‌ای مانند منابع توسعه‌ای یا تهاتر بدهی‌های دولت برای پروژه‌های حیاتی آموزش پزشکی در استان و تصویب بسته‌های انگیزشی ملی برای ماندگاری پزشک و دندانپزشک در مناطق محروم از قبیل مسکن، مزایا، مرخصی‌های آموزشی، فرصت‌های رزیدنتی و فلوشیپ تکمیلی را از ملزومات اجرایی شدن کامل و اثربخش مقوله افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل ذکر کرد.
وی گفت: اگر افزایش ظرفیت‌ها قرار است به پزشک و دندانپزشک ماهر و مسئولیت‌پذیر منجر شود و دسترسی مردم به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، به خدمات باکیفیت افزایش یابد، باید همزمان در فضا، تجهیزات، استاد، تخت آموزشی و رفاه دانشجویی سرمایه‌گذاری واقعی شود.
دکتر داورنیا، کمبود فضا در دانشکده پزشکی و دندانپزشکی را در اردبیل جدی خواند و افزود: ازدحام کلاس‌ها و برنامه‌های آموزش بالینی، تراکم دانشجویان بر بالین بیمار و کمبود یونیت‌ها نشانه‌های عینی همین شکاف زیرساختی در این استان است و راه حل پایدار، تصمیمات بودجه‌ای شجاعانه و فوری است چرا که سلامت مردم استان و کشور، مستقیماً به کیفیت امروز در دانشگاهای علوم پزشکی بستگی دارد.
وی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواست با درک فوریت موضوع، ردیف‌های اختصاصی و پیوست‌های بودجه‌ای الزام‌آور را برای دانشگاه‌های علوم پزشکی تصویب کنند و تامین تجهیزات، یونیت‌ها، فضا و نیروی انسانی را در اولویت اول بودجه استانها قرار دهند.
رییس دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل تاکید کرد: تنها در صورت افزایش ظرفیت پذیرش، متناسب و متوازن با رشد زیرساخت‌ها، ارتقای واقعی سلامت مردم حاصل می‌شود وگرنه اعداد روی کاغذ و ورود و خروج بی‌برنامه دانشجو به سیستم سلامت، منجر به تامین منافع عامه در تامین سلامت مردم نخواهد شد.
افزایش بی‌رویه ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی، سلامت مردم را تهدید می‌کند
معاون آموزشی دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل نیز در این نشست گفت: افزایش بی‌رویه ظرفیت بدون تامین زیرساخت، به جای حل مساله کمبود پزشک و دندانپزشک، کیفیت آموزش و در نهایت سلامت مردم را تهدید می‌کند.
دکتر عفت ایرانی‌جم افزود: امروز مشکل اصلی ما عدد پذیرش نیست، مشکل این است که فضا، تجهیزات، عضو هیات علمی، تخت آموزشی، یونیت و بودجه متناسب با این افزایش فراهم نشده و همین عدم تناسب، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌های آموزشی را زیر فشار شدید قرار داده است.
وی بیان کرد: دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اکنون با کمبودهای بسیار حاد و شدیدی در فضای آموزشی رو به رو بوده و بر اساس برآوردهای کارشناسان معاونت آموزشی، دانشکده پزشکی با کمبود ۱۲ هزار و ۴۴۸ متر مربع فضا مواجه است.
معاون آموزشی دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل اضافه کرد: با در نظر گفتن حداقل سرانه فضای آموزشی مورد نیاز به ازای هر دانشجو، اگر ۲۰ درصد افزایش ظرفیت اتفاق بیفتد، مشکل کمبود فضای آموزشی به مراتب حادتر خواهد شد.
وی اظهار کرد: وقتی سخن از کمبود فضا می‌شود، یعنی کلاس‌ها و آزمایشگاه‌ها پر از دانشجوست، آزمایش‌های عملی به‌سختی انجام می‌شود و فضای آموزش بالینی در بیمارستان‌ها پاسخگوی این حجم دانشجو نیست.
دکتر ایرانی‌جم همچنین درباره تبعات این کمبودها برای آموزش عملی دانشجویان رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی گفت: آموزش پزشکی و دندانپزشکی اغلب بالینی و مهارت‌محور است و زمانی که در یک بخش بستری، تعداد مشخصی تخت و بیمار دارید ولی چندین برابر دانشجو پذیرش می‌کنید، عملاً آموزش کنار تخت بیمار به ازدحام می‌رسد.
وی ادامه داد: بارها مشاهده شده که ۲۰ تا ۳۰ دانشجو ناچارند همزمان بر بالین یک بیمار یا در اتاق بستری حضور پیدا کنند و این شرایط، هم برای بیمار آزاردهنده است، هم برای دانشجو بی‌ثمر و چون فرصت مشاهده عمیق، پرسش و پاسخ و انجام مهارت به‌صورت عادلانه تقسیم نمی‌شود، فرصت‌های آموزشی برای استاد و یادگیری برای دانشجو از بین می‌رود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل همچنین بیان کرد: وقتی ظرفیت دانشجو بالا رفته و فضای آموزشی محدود باشد، جلسات تخصصی درمانی به‌شدت شلوغ شده و زمان مفید هر دانشجو برای ارائه و بحث کاهش پیدا می‌کند و کیفیت تفکر بالینی پایین می‌آید و خروجی آن، پزشکانی خواهد بود که فرصت تمرین تشخیص و تصمیم‌گیری بالینیِ ساختاریافته را کمتر تجربه کرده‌اند.
وی اضافه کرد: در شرایط استاندارد، استاد باید بتواند با دانشجویان تعامل کند، سوال بپرسد، مثال بالینی بزند و بازخورد بدهد ولی وقتی کلاس‌ها خیلی شلوغ باشد، تعامل واقعی کاهش می‌یابد و برخی دانشگاه‌ها ناچار می‌شوند به آموزش‌های ضبط شده یا پخش ویدئویی متوسل شوند و این امر آموزش و سلامت را به شکل جدی آسیب می‌زند.
دکتر ایرانی‌جم با اشاره به رابطه مستقیم بین آموزش باکیفیت با نسبت استاد به دانشجو اظهار کرد: علاوه بر تجیهزات و کلاس آموزشی، در زمینه خوابگاه‌های مناسب و در شان دانشجو هم کمبود جدی وجود دارد و زمانی که این مسائل به خوبی دیده نشود، فشار روزانه آموزش روی دوش استاد و دانشجو چند برابر شده و اعضای هیات علمی دچار کاهش انگیزه و دانشجویان نیز دچار فرسودگی تحصیلی می‌شوند.
وی تخت آموزشی را قلب یادگیری بالینی عنوان کرد و ادامه داد: نمی توان با همان عدد تخت و همان تعداد فرد بستری، دو برابر دانشجو را در بخش‌ها پذیرش کنید و انتظار داشته باشید که فرصت مساوی برای همه ایجاد شود.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل با بیان این که کیفیت آموزش با استاد معنا پیدا می‌کند، گفت: قبل از افزایش ظرفیت یا حداقل همزمان با آن، باید مجوزهای جذب و منابع پایدار حقوق و مزایا برای هیات علمی علوم پایه و بالینی صادر شود چرا که با همان تعداد اعضای هیات علمی، نمی‌توان حجم دانشجوی زیادی را آموزش داد و انتظار کیفیت داشت.
وی کاهش کیفیت آموزشی و فرسودگی اعضای هیات علمی را از جمله پیامدهای افزایش پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی عنوان کرد و افزود: بدون زیرساخت‌های انگیزشی، حمایتی، بسته‌های مسکن سازمانی، مزایای خدمتی، امنیت شغلی، مسیر ارتقای علمی و امکانات زندگی باکیفیت، افزایش پذیرش دانشجو، به افزایش تعداد ورودی منجر شده و به توزیع عادلانه نیروی متخصص نمی انجامد.
دکتر ایرانی‌جم تاکید کرد: این افزایش جمعیت دانشجو بدون توجه به این مسائل، کاهش کیفیت و نارضایتی عمومی را در بر خواهد داشت در شرایطی که در حال حاضر هم نشانه‌های آن را در ازدحام کلاس‌ها و بخش‌ها، شلوغی مونینگ‌ها و کمبود یونیت‌ها و تجهیزات مشاهده می‌کنیم.
48
