فرارو: خسوف ۱۶ شهریور از معدود دفعاتی بود که صاحبان موبایل سامسونگ می‌توانستند با خاطری آسوده به طرفداران اپل و آیفون فخر بفروشند.
قابلیت عکاسی از ماه در گوشی‌های Galaxy، یکی از جذاب‌ترین و در عین حال بحث‌برانگیزترین ویژگی‌هایی است که در سال‌های اخیر معرفی شده است. بسیاری از کاربران با دیدن تصاویر فوق‌العاده باکیفیت و جزئیات دقیق ماه که توسط این گوشی‌ها ثبت می‌شود، شگفت‌زده شده‌اند اما این تصاویر چگونه و با چه مکانیزمی ثبت می‌شوند؟ آیا این قابلیت واقعاً همان‌طور که سامسونگ ادعا می‌کند، یک شاهکار مهندسی است یا صرفاً یک ترفند نرم‌افزاری؟
قابلیت Moon Shot که اولین بار با معرفی گوشی‌های سری Galaxy S۲۰ Ultra به‌طور رسمی مطرح شد، به کاربران امکان می‌دهد با زوم بسیار بالا از سطح ماه عکاسی کنند. در نگاه اول، این ویژگی شگفت‌انگیز است زیرا گرفتن تصویری واضح از ماه با دوربین موبایل، به‌خصوص در شرایط نوری ضعیف، کار ساده‌ای نیست.
سامسونگ در گوشی‌های پرچمدار خود از ترکیب لنزهای تله‌فوتو با بزرگنمایی اپتیکال و دیجیتال به همراه هوش مصنوعی استفاده می‌کند. هنگامی که کاربر دوربین را به سمت ماه می‌گیرد، الگوریتم‌های پردازش تصویر سامسونگ وارد عمل شده و با استفاده از یک پایگاه داده داخلی، جزئیات سطح ماه را بازسازی می‌کنند.
گوشی‌های هوشمند به دلیل محدودیت‌های فیزیکی، نمی‌توانند سنسور و لنزهای بزرگ دوربین‌های حرفه‌ای را در خود جای دهند. سامسونگ برای حل این مشکل، ترکیبی از سخت‌افزار پیشرفته و هوش مصنوعی (AI) را به کار گرفته است.
گوشی‌های گلکسی اولترا مدل S۲۰ به بعد از زوم اپتیکال ۱۰ برابری و زوم دیجیتال ترکیبی تا ۱۰۰ برابر(Space Zoom) بهره می‌برند. این میزان بزرگنمایی امکان ثبت ماه را در قاب تصویر فراهم می‌کند.
بزرگنمایی به تنهایی کافی نیست. در این مرحله، سامسونگ با استفاده از پردازش هوش مصنوعی (AI Processing) تصویر، نویزها را کاهش داده و وضوح را افزایش می‌دهد. الگوریتم سامسونگ قادر است سطح ماه را تشخیص داده و جزئیات آن را بازسازی کند.
اینجاست که موضوع بحث‌برانگیز می‌شود. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد سامسونگ در زمان عکاسی از ماه، از یک پایگاه داده تصویری مرجع کمک می‌گیرد تا کیفیت عکس را ارتقا دهد. این یعنی آنچه کاربر می‌بیند، ترکیبی از عکس واقعی و داده‌های پردازشی هوش مصنوعی است. ترکیب این فریم‌ها و اعمال فیلترهای نرم‌افزاری، تصویری واضح و با جزئیات دقیق از ماه ایجاد می‌کند. این فرآیند، یک نوع «ترکیب تصویر» یا «Image Stacking» است که در عکاسی نجومی نیز کاربرد دارد اما در اینجا به صورت خودکار توسط نرم‌افزار انجام می‌شود.
قابلیت Moon Shot، از سال 2020 در گوشی‌های پرچمدار Galaxy سری Ultra وجود دارد
با وجود نتایج خیره‌کننده، قابلیت عکاسی از ماه در موبایل سامسونگ با انتقادات و اتهامات زیادی نیز روبرو شد. اصلی‌ترین اتهام این بود که سامسونگ صرفاً تصویری پیش‌فرض از ماه را روی عکس واقعی قرار می‌دهد و به نوعی در حال فریب کاربران است.
یکی از کاربران شبکه اجتماعی Reddit در سال 2023 آزمایشی انجام داد. او تصویری تار و محو از ماه را روی نمایشگر رایانه قرار داد و با گوشی گلکسیS23 اولترا از آن عکس گرفت. نتیجه شگفت‌انگیز بود؛ گوشی توانست جزئیات سطح ماه را با وضوح بالا بازسازی کند، حتی جزئیاتی که اصلاً در تصویر اصلی وجود نداشت.
این آزمایش مشخص کرد سامسونگ به‌جای ثبت واقعی سطح ماه، جزئیات مصنوعی را به تصویر اضافه می‌کند. به‌عبارت دیگر، سامسونگ نه‌تنها نور و کنتراست را بهبود می‌دهد بلکه داده‌هایی از قبل ذخیره‌شده درباره ماه را روی عکس اعمال می‌کند.
سامسونگ در پاسخ به این ادعا اعلام کرد هوش مصنوعی را تنها برای بهبود کیفیت و کاهش نویز به‌کار می‌گیرد اما هرگز «تصاویر پیش‌ساخته» را روی عکس کاربر قرار نمی‌دهد و آنچه دیده می‌شود، نتیجه بهینه‌سازی داده‌های واقعی است. از نظر سامسونگ این فرآیند شبیه به کاری است که در نرم‌افزارهای ویرایش تصویر مانند فتوشاپ انجام می‌شود، با این تفاوت که به صورت خودکار و در لحظه انجام می‌گیرد.
بسیاری از منتقدان این توضیح را قانع‌کننده نمی‌دانند و در نتیجه، بحث بر سر اینکه آیا عکاسی از ماه در سامسونگ «واقعی» است یا «پرداخت‌شده» همچنان ادامه دارد؛ حتی در شبی که خسوف کامل رخ داد و در ایران همه نگاه‌ها به آسمان بود.
قابلیت Moon Shot، از سال 2020 در گوشی‌های پرچمدار Galaxy سری Ultra وجود دارد و به طور مدام توسعه پیدا کرده است. این قابلیت در گوشی‌های گلکسی S20 اولترا به بعد و همین اواخر در گلکسی S25 اولترا وجود دارد.
این موبایل‌ها با دوربین‌های تله‌فوتو پیشرفته و هوش مصنوعی پردازشی، امکان عکاسی از خسوف، ماه‌گرفتگی و پدیده‌های خاص مانند ماه خونین را فراهم می‌کنند. در برخی از گوشی‌های سری A و S دیگر با لنزهای تله‌فوتو و بزرگنمایی کمتر نیز می‌توان از ماه عکس گرفت اما کیفیت و جزئیات به اندازه مدل‌های Ultra نیست.
گلکسی S24 اولترا و گلکسی S25 اولترا به شکل آکبند در بازار حضور دارند. اولی را می‌توان با قیمت 93 تا 96 میلیون تومان خرید و قیمت گلکسی S25 اولترا بین 100 تا 170 میلیون تومان است.
برای پاسخ به این پرسش باید واقع‌بین بود. عکاسی از اجسام نجومی مانند ماه با دوربین موبایل، حتی با بهترین لنزها، محدودیت‌های زیادی دارد. در حالی که دوربین‌های DSLR یا تلسکوپ‌های حرفه‌ای برای ثبت جزئیات واقعی سطح ماه طراحی شده‌اند.
در بهترین حالت، سامسونگ امکان ثبت قاب کلی ماه را با زوم اپتیکال فراهم می‌کند. سپس جزئیات دقیق سطح ماه عمدتاً توسط پردازش هوش مصنوعی بازسازی می‌شود ولی در نهایت تصویر خروجی لزوماً بازتاب «واقعیت» نیست، بلکه ترکیبی از داده واقعی و بازسازی نرم‌افزاری است.
این موضوع برای عکاسی نجومی حرفه‌ای نقطه ضعف محسوب می‌شود اما برای کاربران عادی که به دنبال تصویری جذاب از خسوف یا ماه‌گرفتگی هستند، قابلیت جالبی است. البته توصیه میکنیم برای خرید سامسونگ و داشتن قابلیت عکاسی از ماه عجله نکنید چون خسوف کامل بعدی تا تاریخ دوشنبه ۱۱ دی ۱۴۰۷ در ایران قابل رویت نیست.
