به نظر کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، این رشد را نمی‌توان به عنوان یک روند صعودی تلقی کرد و تا زمانی که سیگنال‌ها و محرک‌های قوی از قبیل کاهش ملموس ریسک‌های سیاسی و روشن شدن افق سرمایه‌گذاری و اقتصادی کشور، مشاهده نشوند، چنین رشدهایی موقتی هستند و بیشتر یک اصلاح در برابر روند نزولی تعبیر خواهند شد. در این بخش در گفت‌وگو با دو کارشناس بازار سرمایه، به ارزیابی وضعیت بازار سهام پرداختیم. یکی از کارشناسان به محدوده مهم مقاومتی در کانال ۲میلیون و ۶۰۰ هزار واحد اشاره می‌کند که برای شکل گرفتن یک روند صعودی قدرتمند، گذشتن از این مقاومت مهم به نظر می‌رسد.
شاخص در حال نزدیک شدن به محدوده معتبر مقاومتی
ابراهیم حاجی‌احمدی، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی وضعیت بازار سهام در شرایط فعلی پرداخت و گفت: قرار گرفتن عمده نمادها در ناحیه اشباع فروش و سطوح معتبر حمایتی همزمان شد با آغاز فرآیند مکانیسم ماشه و اعلام آمادگی کشورهای اروپایی برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک طی ۳۰ روز آینده برای حل و فصل موضوعات و جلوگیری از بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت. این موضوع به عنوان نشانه‌هایی کوچک و البته مقطعی از فروکش کردن ریسک‌های سیستماتیک، زمینه‌ساز بهبود فضای بازار شد که نشان‌دهنده جذابیت قیمت‌ها با توجه به ریزش اخیر بازار را نشان می‌دهد.
وی افزود: این در حالی است که اثرات منفی بازگشت تحریم‌های بین‌المللی بر اقتصاد بر کسی پوشیده نیست و در صورت تداوم پافشاری بانک مرکزی بر ارز دونرخی با فاصله معنادار و نرخ بهره بالاتر از 35 درصد، بدون شک فشار اصلی بر بخش تولید کشور و بازار سرمایه به عنوان یک بازار مولد وارد خواهد شد که می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری نظیر تشدید رکود تورمی و دومینوی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی و تولید را به دلیل هزینه‌های بالای تامین مالی در بر داشته باشد از این‌رو انتظار می‌رود سازمان بورس و اوراق بهادار تهران به عنوان متولی اصلی صیانت از حقوق سهامداران و بازار سرمایه بیش از پیش نقش ایفا کند، کما اینکه در صحبت‌های شنبه ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار در صدا‌و‌سیما در مورد رویکرد سازمان در این مورد اشاره شد، اما در مقام عمل هنوز متاسفانه شاهد نرخ بهره بالا و شکاف عمیق میان ارزهای دو نرخی هستیم!
حاجی‌احمدی در مورد میزان پایداری رشد بازار سرمایه گفت: با توجه به ورود پول حقیقی طی چند روز گذشته و بهبود نسبی تقاضا سوال مهمی که برای بسیاری از فعالان بازار در این مقاطع ایجاد شده است. آیا رشد بازار می‌تواند به صورت پایدار ادامه‌دار باشد یا خیر؟ بی‌شک توجه به مولفه ارزش معاملات و جریان نقدینگی و از میان رفتن یا کمرنگ شدن سایه برخی از ریسک‌های مهم بازار حیاتی خواهد بود. بدین معنا که رشد پایدار بازار نیازمند تداوم جریان مثبت ورود پول همراه با تثبیت ارزش معاملات در سطوح بالاتر است. از طرفی مادامی که تعدد ریسک‌های گوناگون نظیر فاصله معنادار نرخ ارز توافقی و دلار آزاد، ناترازی‌ها، انقباض شدید پولی و نگرانی در مورد شکنندگی آتش‌بس بر سر بازار سایه افکنده باشد مسیر رشد پایدار بازار ناهموار خواهد بود.
کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: پس از نوسانات مثبت اخیر شاخص در حال نزدیک شدن به محدوده مهم و معتبر مقاومتی 2میلیون و 600هزار تا 2میلیون و 640هزار واحد است، از این رو افزایش سطح عرضه‌ها در محدوده مذکور دور از ذهن نیست. بنابراین از منظر تکنیکی چگونگی واکنش احتمالی شاخص به این محدوده برای اینکه بتوانیم درک مناسب‌تری پیرامون روند آتی بازار داشته باشیم مهم خواهد بود.
تفسیر رشد بورس در قالب اصلاح روند نزولی
محمد موذن، کارشناس بازار سرمایه ضمن ارزیابی وضعیت بورس تهران به چشم‌انداز بازار سهام پرداخت و گفت: بازار سرمایه طی چهار تا پنج روز کاری گذشته روندی مثبت را پشت سر گذاشت و هفته دوم معاملاتی نیز با رشد شاخص‌ها آغاز شد. دلیل این تحرک مثبت را می‌توان در چند عامل جست‌وجو کرد. نخست، انتشار اخبار مختلفی که هرچند هنوز جنبه عملیاتی پیدا نکرده‌اند، اما به‌عنوان محرک‌های روانی بر ذهنیت فعالان بازار تاثیر گذاشته‌اند. دوم، ارزندگی نسبی بازار در سطوح فعلی و همچنین رسیدن شاخص‌ها به محدوده‌های حمایتی از منظر تکنیکال، عواملی بودند که زمینه‌ساز مثبت شدن معاملات شدند.
با این حال، پرسش اصلی این است که آیا روند مثبت اخیر ادامه‌دار خواهد بود یا خیر؟ بررسی فنی نشان می‌دهد که همچنان روند کلی بازار نزولی است. ارزش معاملات خرد برای مدتی طولانی زیر میانگین ماهانه قرار داشته و بسیار ضعیف مشاهده می‌شود و از سوی دیگر، خروج نقدینگی شدت گرفته است. طی یک ماه و نیم گذشته تنها 5.5 همت ورود پول ثبت شده، در حالی‌که خروج نقدینگی به حدود سه برابر این رقم یعنی نزدیک به ۱۷ همت رسیده است. عوامل دیگری نیز وجود دارند که همچنان فشار سنگینی بر بازار وارد می‌کنند. از جمله می‌توان به کاهش ارزش معاملات خرد، خروج پول حقیقی، تداوم جو منفی در میان سرمایه‌گذاران، تنش‌های سیاسی و به‌ویژه تشدید اختلافات هسته‌ای اشاره کرد. نرخ‌های بدون ریسک نیز در حال افزایش هستند و اکنون بازدهی بالای ۳۰ تا ۳۵ درصد در بازار اخزا مشاهده می‌شود. این نرخ‌های بالا عملا به‌عنوان رقیب جدی، مانع ورود سرمایه‌های جدید به بورس می‌شوند.
وی افزود: با در نظر گرفتن این شرایط می‌توان گفت رشد اخیر بازار بیشتر در قالب یک اصلاح در روند نزولی قابل تفسیر است. تا زمانی که نشانه‌هایی همچون افزایش معنادار ارزش معاملات خرد، تقویت قدرت خریداران، ورود نقدینگی تازه و کاهش فضای منفی ناشی از ترس‌های سیاسی، از جمله احتمال تقابل نظامی ایران و اسرائیل یا بلاتکلیفی در خصوص اجرایی شدن اسنپ‌بک، مشاهده نشود، زمینه لازم برای تغییر روند اصلی بازار فراهم نخواهد شد.
کارشناس بازار سرمایه در پایان اضافه کرد: بر این اساس، رشدهای چند روز اخیر را می‌توان بیشتر به‌عنوان فرصتی برای خروج تلقی کرد تا سیگنالی از آغاز یک روند صعودی پایدار. این وضعیت ممکن است تا آبان‌ماه ادامه داشته باشد. پس از آن، با مشخص شدن تکلیف اسنپ‌بک و روشن شدن شرایط سیاسی و اقتصادی، شاید شاهد تغییراتی در مسیر بازار باشیم. تا آن زمان، بهترین رویکرد برای سرمایه‌گذاران صبر و نظاره‌گری است تا بتوانند در پرتو شرایط جدید تصمیم‌گیری دقیق‌تری داشته باشند.
