بازار سرمایه پس از 5 هفته متوالی ریزش، هفته جاری را با سبزپوشی پشت سر گذاشت. پس از سرخ‌پوشی بازار در روز شنبه، از روز یکشنبه بازار جان دوباره‌ای گرفت و روند مثبتی را تا انتهای هفته سپری کرد. به دنبال صعود در روزهای گذشته محدوده کلیدی 2میلیون و 500 هزار واحدی که هفته‌های اخیر از دست رفته بود، بازپس گرفته شد. با توجه به اینکه بازار به لحاظ بنیادی در محدوده‌های ارزنده‌ای قرار گرفته است، به طوری که ارزش دلاری بازار پس از افت به محدوده 78میلیارد دلاری پتانسیل مطلوبی از ارزندگی بازار را با وجود ریسک‌های گوناگون نوید می‌داد. با این وجود همچنان سایه سنگین ریسک‌های گوناگون بر سر بازار وجود دارد و در صورتی که اتمسفری از مذاکرات بین‌المللی به بازارها مخابره شود، می‌توان روند فعلی را ادامه‌دار دانست. در این میان توجه به ارزش معاملات روز شنبه اهمیت ویژه دارد. در صورتی که روز شنبه ارزش معاملات رشد محسوسی داشته باشد می‌توان نسبت به بهبود نسبی بازار امیدوار بود.
دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای روز چهارشنبه با افزایش ارتفاع 1.87 درصدی روبه‌رو شد و در نهایت روز معاملاتی را در محدوده ۲میلیون و 523 هزار واحدی به پایان رساند. این در حالی است که بازدهی هفتگی شاخص کل پس از 5 هفته مثبت شد و به 3.8 درصد رسید. در این بین نماگر هموزن نیز روز چهارشنبه با رشد ارتفاع 1.06 درصدی مواجه و در نهایت در سطح 773 هزار و 500 واحدی قرار گرفت. از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود 0.57 درصد سبزپوش بود و روز چهارشنبه را در سطح ۲۳ هزار و 322 واحدی به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد روز چهارشنبه بازار سرمایه که شامل سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی بازار می‌شود مقدار 5 هزار و 23 میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به روز سه‌شنبه حدود 35 درصد رشد داشته است. از طرفی حدود 640میلیارد تومان نقدینگی نیز روز چهارشنبه به بازار تزریق شده است.
سعید مشکات، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: بورس تهران در روزهای اخیر شاهد بهبود نسبی شرایط بوده و عوامل مختلفی در این تغییر نقش داشتند. در ماه‌های اخیر بازار در سایه ریسک‌های گوناگون ریزش ناامیدکننده‌ای داشته است. به طوری که ارزش دلاری حدودی 84میلیارد دلاری فعلی بازار بسیار پایین‌تر از دوران اوج و حتی متعادل است. در این میان بررسی‌ها از منظر تکنیکال نیز احتمال بازگشت بازار بر ریل صعودی را نشان می‌دادند. البته باید عنوان کرد در محدوده 2میلیون و 500 هزار تا 2میلیون و 600هزار واحدی، مقاومت مهمی وجود دارد که مشابه سطوح شاخصی سال ۱۴۰۲ است. در صورت عبور بازار از این سطوح، می‌توان به بهبود وضعیت بازار نگاه عمیق‌تری انداخت. عبور از این سطوح می‌تواند روند بازار را تغییر دهد. همچنین صندوق‌های اهرمی در ماه‌های گذشته به دلیل تنش‌های بین‌المللی وضعیت مناسبی نداشتند، اما امید به بهبود آنها وجود دارد.
در صورت بازگشت بازار عمومی و عبور شاخص از سطوح فعلی، این صندوق‌ها می‌توانند منتفع شوند. همچنین به لحاظ بررسی نسبت‌های بازاری، زمانی که نسبت P/E تحلیلی به حوالی 5 می‌رسید، کف بازار آنجا بسته می‌شد. در شرایط فعلی نیز به نظر می‌رسد بازار به کف خود رسیده است. از سوی دیگر به لحاظ بررسی P/E ttm حوالی 5تا6 واحد بازار اصطلاحا به کف می‌رسید و بهبود بازار بارز می‌شد. بنابراین بازار به لحاظ بنیادی در شرایط مناسبی قرار دارد. به لحاظ ارزش دلاری، بازار در 14 سال گذشته در دو مقطع سال‌های ۹۱ و ۹۷ کمترین میزان ارزش دلاری را به ثبت رسانده بود. در سال ۹۱، با جهش دلار از هزار تومان به حدود 4 هزار تومان در مدت کوتاه، ارزش بازار به حدود 40 تا 50میلیارد دلار رسیده بود. سال 97 نیز با افزایش نرخ ارز از 3 هزار تومان به حدود 18 هزار تومان شرایط مشابهی برای ارزش دلاری رخ داد. در ماه‌های گذشته نیز به دلیل بروز ریسک‌های گوناگون، ارزش دلاری بازار به پایین‌تر از 80میلیارد دلار رسید.
مشکات ادامه داد: موضوع فعال‌سازی مکانیسم ماشه که در روزهای اخیر مطرح بوده و از تب و تاب آن در هفته جاری کاسته شده نیز می‌تواند در روند بلندمدت بازار تاثیرگذار باشد. در صورت فعال‌سازی احتمالی آن، اثری دولبه بر بازار ظاهر خواهد شد. به دلیل افزایش ریسک‌ها ابتدا نقدینگی به سمت دارایی‌های کم ریسک روانه خواهد شد. از سوی دیگر نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند و به تبع آن این افزایش می‌تواند موجب افزایش قیمت دلار توافقی تا ۵۰ درصد نسبت به مقطع فعلی باشد و بازار متناسب با آن رشد کند.
مشکات در پایان تاکید کرد: پیش‌بینی برای روزهای آینده و تا پایان شهریورماه دشوار است و نمی‌توان به طور قطعی اظهارنظر مشخصی ارائه داد. با این حال محتمل است بازار مرحله رشدی را آغاز کند. تحلیل پیچیدگی‌های بورس تهران در شرایط فعلی نشان می‌دهد عوامل اقتصادی، ارزی و ژئوپلیتیک نقش کلیدی دارند. سرمایه‌گذاران باید با احتیاط عمل کنند و به تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی توجه ویژه داشته باشند.
عرفان کاظم‌زاده، کارشناس بازار سرمایه نیز پیرامون روند روزهای اخیر بازار گفت: بازار سرمایه در روزهای اخیر پس از تعطیلات میان هفته، نشانه‌هایی از تحرک مثبت را به نمایش گذاشته است. معاملات با حضور پررنگ خریداران همراه بوده و برخی سهام بازدهی مطلوبی را ثبت کردند. با این وجود باید اظهار کرد تا زمانی که شرایط سیاسی کشور به ثبات نرسد، انتظار شکل‌گیری یک رالی بلندمدت در بازار سرمایه دور از ذهن است. سایه سنگین مسائلی مانند احتمال بازگشت مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) و مذاکرات پیچیده با کشورهای غربی، مانند آمریکا و اروپا، همچنان بر اقتصاد ایران سنگینی می‌کند. این بلاتکلیفی سیاسی، سرمایه‌گذاران را در حالت انتظار نگه داشته و مانع از تصمیم‌گیری‌های جسورانه در بازار شده است. از این رو تا زمانی که تکلیف سناریوهای سیاسی مشخص نشود، بازار نمی‌تواند مسیر مشخصی را در پیش بگیرد. در صورتی که سناریوهای نامطلوب، مانند تشدید تحریم‌ها رخ دهد، باید منتظر تاثیرات منفی آن بر اقتصاد و بازار بود. از سوی دیگر، در صورتی که گشایشی در مذاکرات حاصل شود، می‌توان به صعود پایدار بازار امیدوار بود. اما در شرایط کنونی، به نظر می‌رسد بازار در هفته‌های آینده در بهترین حالت، متعادل و شاید با گرایش مثبت حرکت کند.
کاظم‌زاده افزود: صنایع مختلف در ایران همچنان با چالش‌های ساختاری مانند ناترازی اقتصادی و نرخ بالای تامین مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. با این حال، برخی شرکت‌ها پس از تنش‌های اخیر، عملکردی بهتر از انتظار داشتند. برخلاف پیش‌بینی‌ها مبنی بر افت شدید تولید و فروش، بسیاری از شرکت‌ها توانستند سطوح تولید و فروش خود را به قبل از بحران بازگردانند یا حتی فراتر از آن عمل کنند. این موضوع می‌تواند نویدبخش گزارش‌های مالی قوی در ماه‌های آینده باشد. با این وجود، رکود اقتصادی همچنان یک چالش کلیدی برای صنایع محسوب می‌شود. نرخ بالای تامین مالی، هزینه‌های تولید را افزایش داده و حاشیه سود شرکت‌ها را تحت فشار قرار داده است. در این شرایط بازار سرمایه به نقطه‌ای رسیده که سرمایه‌گذاری در سهام برخی شرکت‌ها با نسبت قیمت به درآمد (P/E) پایین، تفاوت چندانی با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت ندارد. یکی از نکات قابل‌توجه در بازار کنونی، کاهش قابل‌توجه ارزش سهام برخی از شرکت‌ها است که نسبت P/E آنها را به سطوحی مانند ۳ رسانده است. این موضوع موجب شده سرمایه‌گذاری در برخی سهام، از نظر بازدهی، شباهت زیادی به صندوق‌های درآمد ثابت پیدا کند.
این مقایسه نشان‌دهنده عمق افت بازار، از منظر ریالی و دلاری است. با این حال، برخی سرمایه‌گذاران معتقد هستند که این ارزش‌گذاری پایین می‌تواند فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاران بلندمدت ایجاد کند، به‌ویژه در صورتی که گشایش‌های سیاسی و اقتصادی در آینده رخ دهد. همچنین یکی از نگرانی‌های اصلی بازار، احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه است که می‌تواند درآمدهای ارزی کشور را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به اطلاعات موجود، خوش‌بینی نسبت به رفع این تهدید در کوتاه‌مدت اندک است. با توجه به شرایط کنونی، انتظار می‌رود بازار سرمایه در هفته‌های آینده در یک وضعیت متعادل باقی بماند. عملکرد بهتر از انتظار برخی شرکت‌ها، به‌ویژه در بخش تولید و فروش، می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را تا حدی تقویت کند، اما رفع بلاتکلیفی‌های سیاسی و اقتصادی همچنان کلید اصلی برای حرکت بازار به سمت یک روند صعودی پایدار است.
