تحلیلگران معتقدند رسیدن ارزش بازار به محدوده ۸۰ تا ۸۵میلیارد دلار موجب شد تا قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها در سطوح جذابی برای خرید قرار گیرد. در همین حال، گزارش‌های عملکرد صنایع در مردادماه تصویری مثبت از وضعیت بنیادی شرکت‌های بزرگ ارائه داد که توانست بخشی از تردیدها را برطرف کند. افزایش فروش در صنایعی همچون پتروشیمی، شیمیایی، فلزات، دارویی و سیمان، نشانه‌ای از تاب‌آوری بخش واقعی اقتصاد در برابر فشارهای کلان ارزی و مالی بود. از منظر سیاسی نیز کاهش التهاب در روابط خارجی و امیدواری به به تعویق افتادن فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا، تا حدودی فضا را آرام‌تر کرد. سفرهای خارجی رئیس‌جمهور و احتمال گشایش‌های دیپلماتیک در سطح منطقه‌ای و جهانی، محرک دیگری برای رشد نسبی تقاضا به شمار رفت. در همین حال، سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و سخت‌گیری نهاد ناظر نسبت به عرضه‌های سنگین صندوق‌ها، اثر قابل‌توجهی در مدیریت سمت عرضه بازار داشتند.
به این ترتیب، بورس تهران در آستانه هفته جدید در نقطه حساسی قرار گرفته است. اگر روند ورود نقدینگی حقیقی‌ها و رشد ارزش معاملات تداوم یابد، می‌توان انتظار داشت بازار در کوتاه‌مدت وارد فاز بازگشت شود. با این حال، ریسک‌های سیاسی و محدودیت‌های سیاستی همچنان در کمین حرکت‌های صعودی پایدار قرار دارند.
ارزش‌گذاری جذاب و گزارش‌های قوی صنایع، موتور محرک بورس
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر ارشد بازار سهام، به بررسی وضعیت بازار سهام در هفته گذشته پرداخت و با اشاره به نشانه‌های امید در میان تردیدها گفت: «بازار سهام در هفته‌ای که گذشت شاهد تقابل عوامل مثبت و منفی متعددی بود که در نهایت به تقویت نسبی سمت تقاضا و افزایش امیدواری به آینده بازار منجر شد. ارزندگی سهام در کنار اخبار مساعد سیاسی و عملکرد مطلوب شرکت‌ها از جمله محرک‌های اصلی این تغییر فضا بودند.» ابراهیمیان یکی از مهم‌ترین عوامل تقویت تقاضا را رسیدن ارزش بازار به کمترین میزان در چند سال اخیر دانست و توضیح داد: «کاهش ارزش بازار به محدوده ۸۵میلیارد دلار باعث شد نسبت‌های ارزش‌گذاری بازار به سطوح بسیار جذابی برسد. نسبت P/E گذشته‌نگر و P/S گذشته‌نگر اکنون در محدوده‌هایی قرار دارند که از نظر تاریخی فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری بوده‌اند. همچنین افت نسبت ارزش بازار به نقدینگی اقتصاد به زیر یک واحد، سیگنال روشنی از پتانسیل رشد بازار را به فعالان مخابره کرد.» این تحلیلگر درباره گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها نیز اظهار کرد: «انتشار گزارش‌های مردادماه تصویر روشنی از وضعیت بنیادی صنایع بورسی ارائه داد. برخلاف انتظار برخی، اکثر صنایع بزرگ با رشد قابل‌توجه فروش مواجه شدند. به عنوان مثال، پتروشیمی رشد ۴۰ درصدی، شیمیایی ۵۰ درصد، فلزات اساسی ۲۱ درصد، دارویی ۴۴ درصد و سیمان رشد چشم‌گیر ۸۰ درصدی را ثبت کردند.» او تاکید کرد که متوسط رشد فروش صنایع در ۵ ماهه نخست سال جاری ۳۷درصد بوده و تنها در مردادماه این رقم به ۴۸درصد رسیده است.
وی در ادامه به فضای سیاسی اشاره کرد و گفت: «در حوزه سیاست خارجی هم اخباری منتشر شد که به کاهش التهاب بازار کمک کرد. خبر توافق نسبی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و امیدواری به تعویق فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا از جمله این موارد است. همچنین حضور رئیس‌جمهور در اجلاس شانگهای و سفر آتی به نیویورک می‌تواند به کاهش تنش‌های سیاسی و افزایش انگیزه خریداران منجر شود.» ابراهیمیان البته چالش‌های موجود را نیز جدی دانست: «کنترل شدید نرخ ارز توافقی در سطوح زیر ۷۰ هزار تومان و الزام صادرکنندگان به عرضه ارز صادراتی، در کنار بالا بودن نرخ بهره، همچنان موانع اصلی رشد پایدار بازار و تولید هستند.» او افزود که تلاش‌های سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه سهام تودلی و تسریع در خصوصی‌سازی شرکت‌ها می‌تواند در صورت تحقق به کاهش انجماد اقتصادی کمک کند و تاکید کرد: «دولت باید تصمیمات فوری درباره واگذاری‌ها بگیرد.»
این تحلیلگر در جمع‌بندی گفت: «با توجه به ارزندگی اکثر نمادها، اگر ریسک‌های سیستماتیک کاهش یابد و ثبات در فضای سیاسی ایجاد شود، و همچنین بانک مرکزی با تعدیل سیاست‌های ارزی انگیزه بیشتری برای صادرکنندگان فراهم آورد، می‌توان انتظار افزایش ارزش معاملات و رشد بازار در هفته‌های آینده را داشت.»
نقش اخبار سیاسی در معاملات
حسن حسین‌نیا، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه نیز گفت: «شاخص کل بازار سرمایه طی هفته اخیر با رشد ۳.۸ درصدی معادل ۹۲ هزار و ۵۰۰ واحد افزایش یافت و به محدوده ۲میلیون و ۵۲۳ هزار و ۵۳۹ واحد رسید. در روز ابتدایی هفته، برآیند کلی معاملات منجر به افت شاخص‌های قیمتی شد، اما از روز یکشنبه شاهد تابلوی معاملاتی با برتری رنگ سبز بودیم.» او ادامه داد: «پس از افت سنگین ارزش بازار سهام به محدوده ۸۰میلیارد دلار و کاهش همزمان ارزش معاملات روزانه، شاهد افت میزان سفارش‌های فروش در بورس بودیم که این جریان منجر به بهبود وضعیت بازار شد. البته گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال سخت‌گیری نهاد ناظر در برابر فشار عرضه‌ها از سوی صندوق‌ها هم باعث پیشروی نسبی خریداران شد.»
این تحلیلگر اضافه کرد: «در روز پایانی هفته، ارزش معاملات خرد سهام و صندوق‌های سهامی به بالای ۵ هزار‌میلیارد تومان رسید که البته با ورود نقدینگی اشخاص حقیقی نیز همراه بود. از اخبار موثر بر روند معاملات در هفته جاری می‌توان به مصاحبه رئیس سازمان خصوصی‌سازی پیرامون فرآیند عرضه سهام دولتی نماد سایپا و همچنین اظهارات رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر عدم افزایش نرخ دلار رسمی از محدوده ۷۰ هزار تومان در شرایط فعلی اشاره کرد.»حسین‌نیا در پایان گفت: «به نظر می‌رسد دو روز ابتدایی هفته آینده با توجه به محدوده فعلی شاخص کل اهمیت بالایی داشته باشد و اگر بورس بتواند همراه با رشد ارزش معاملات، رشد قیمتی در کلیت بازار را به ثبت برساند، می‌توان به روند کوتاه‌مدت بازار امیدوار بود. در عین حال، گمانه‌زنی‌ها پیرامون سفر آینده رئیس‌جمهور به نیویورک نیز در فضای فعلی سیاسی کشور و منطقه اثرگذاری قابل‌توجهی بر معاملات سهام خواهد داشت.»
