عصر ایران - میلیون ها نفر در سراسر جهان با سوزش سر دل دست و پنجه نرم می کنند و برای بسیاری از آنها، راه چاره در مصرف داروهای ضد اسید بدون نسخه یا تجویزی است. این داروها که به مهارکننده های پمپ پروتون (Proton Pump Inhibitors) یا پی پی آی (PPI) معروف هستند، وعده تسکین سریع و طولانی مدت را می دهند، اما خطراتی نیز دارند که کمتر کسی از آنها مطلع است.
پیش از آغاز این متن، توصیه جدی داریم به افرادی که درگیر مشکل معده هستند از هرگونه خود درمانی پرهیز کرده و حتما مشکل خود را با پزشک متخصص در میان بگذارند. هدف از آنچه مطالعه می کنید اعلام هشدار درباره مصرف بدون نسخه و البته بی رویه داروهایی است که به عنوان «قرص معده» میان عموم شهرت یافته اند.
برای دسترسی به مقاله علمی مرتبط با هر بخش می توانید روی کلمه های آبی رنگ این متن کلیک کنید.
آنچه به عنوان راه حلی ساده برای رفلاکس شروع می شود، اغلب به وابستگی طولانی مدت تبدیل شده و فراتر از گوارش، سلامت فرد را مختل می کند. این داروها فقط اسید معده را خنثی نمی کنند، بلکه پمپ هایی را که معده برای تولید اسید از آنها استفاده می کند، به طور کامل از کار می اندازند. این یک مشکل جدی است، زیرا اسید معده یک مزاحم اضافی نیست، بلکه برای تجزیه غذا، جذب مواد مغذی و دفاع از روده در برابر میکروب های مضر ضروری است.
وقتی این سیستم به هم می ریزد، سلامتی شما به روش های غیرمنتظره ای دچار مشکل می شود. مساله عمیق تر فقط سرکوب اسید نیست، بلکه این است که بدن شما از ابتدا نیازی به سرکوب آن نداشته است. دلیل اصلی رفلاکس، برای بیشتر افراد، کمبود اسید معده است، نه مقدار زیاد آن. وقتی پی پی آی ها اسید را حتی بیشتر سرکوب می کنند، نتیجه آن تخمیر، نفخ و فشاری است که اسید را به سمت مری هل می دهد.
اما نگرانی ها به دستگاه گوارش شما محدود نمی شود. استفاده طولانی مدت از پی پی آی ها، حتی در افرادی که سابقه بیماری قلبی ندارند، خطر رویدادهای قلبی عروقی از جمله حملات قلبی و مرگ ناشی از عوارض قلبی را افزایش می دهد. اگر روزانه این داروها را مصرف می کنید و فکر می کنید بی ضرر هستند، وقت آن است که به داده های علمی نگاهی بیندازید و راه حل های ایمن تر و ریشه ای تر را بشناسید.
در آنالیزی با مقیاس بزرگ که در نشریه PLOS One منتشر شد، دانشمندان دانشگاه استنفورد بیش از 16 میلیون سند بالینی الکترونیکی مربوط به 2.9 میلیون بیمار را بررسی کردند. هدف آنها این بود که بفهمند آیا پی پی آی ها (داروهایی مانند امپرازول و اسومپرازول) با رویدادهای قلبی عروقی، به ویژه حملات قلبی، مرتبط هستند یا خیر.
جامعه آماری شامل افراد مبتلا به رفلاکس بدون سابقه بیماری قلبی می شد - محققان روی بزرگسالان مبتلا به بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) تمرکز کردند که شایع ترین دلیل تجویز پی پی آی ها است.
آنها افراد مبتلا به GERD را که قبلاً دچار حمله قلبی نشده بودند، جدا کردند. نکته مهم این بود آنها افرادی که داروی کلوپیدوگرل، یک رقیق کننده خون که اغلب پس از حمله قلبی تجویز می شود، مصرف می کردند، را برای رد تداخلات دارویی، از مطالعه حذف کردند. این کار به محققان اجازه داد تا تأثیر پی پی آی ها را بر جمعیت عمومی ارزیابی کنند، نه فقط بر افرادی که در معرض خطر بالای قلبی عروقی هستند.
پی پی آی ها با 16 درصد افزایش خطر حمله قلبی مرتبط بودند - داده ها نشان داد که بیماران مبتلا به GERD که از پی پی آی ها استفاده می کردند، 1.16 برابر بیشتر از کسانی که این داروها را مصرف نمی کردند، دچار حمله قلبی می شدند. این افزایش در چندین مجموعه داده مشاهده شد و در برندهای مختلف پی پی آی ثابت بود.
مصرف کنندگان پی پی آی با دو برابر خطر بیشتر مرگ ناشی از مشکلات قلبی مواجه بودند - در یک مطالعه طولانی مدت روی 1503 بزرگسال که تحت تصویربرداری قلب قرار گرفتند، محققان شرکت کنندگان را برای چندین سال دنبال کردند.
آنها دریافتند افرادی که پی پی آی مصرف می کردند، در مقایسه با افرادی که این داروها را مصرف نمی کردند، دو برابر بیشتر در معرض مرگ ناشی از رویدادهای قلبی عروقی مانند حملات قلبی، سکته مغزی یا ایست قلبی هستند. این خطر افزایش یافته، حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند فشار خون و سابقه سیگار کشیدن، همچنان باقی ماند.
مسدودکننده های اچ2 خطرات قلبی عروقی یکسانی را نشان ندادند - برای مقایسه، محققان داروهای مسدودکننده های اچ2 مانند فاموتیدین را نیز بررسی کردند که اسید معده را با مکانیسم متفاوتی کاهش می دهند. برخلاف پی پی آی ها، مسدودکننده های اچ2 هیچ افزایش خطری برای حمله قلبی یا مرگ و میر قلبی عروقی نشان ندادند. این تفاوت کلیدی نشان می دهد که مشکل به نحوه عملکرد منحصر به فرد پی پی آی ها مربوط است.
مکانیسم بیولوژیکی شامل مولکولی است که اکسید نیتریک را مسدود می کند - پی پی آی ها با آنزیمی تداخل می کنند که مسئولیت تجزیه یک مولکول طبیعی که تولید نیتریک را مهار می کند، بر عهده دارد. اکسید نیتریک برای سلامت عروق خونی ضروری است و به آنها کمک می کند تا آرام، انعطاف پذیر و مقاوم در برابر لخته شدن باشند.
بدون اکسید نیتریک کافی، پوشش داخلی رگ های خونی سفت و ملتهب می شود. در نمونه های وریدی بیماران بای پس عروق کرونر، نشان داده شد که پی پی آی ها تولید اکسید نیتریک را سرکوب می کنند و این موضوع تأثیر دارو بر رگ های خونی واقعی انسان، نه فقط سلول ها در آزمایشگاه، را تأیید می کند.
میلیون ها نفر پی پی آی مصرف می کنند، بدون اینکه از خطرات آن آگاه باشند. این داروها با بیش از 15 میلیون مصرف کننده در آمریکا و میلیاردها دلار فروش جهانی، از محبوب ترین داروها در جهان هستند. جدا از نگرانی های قلبی عروقی، پی پی آی ها با طیف وسیعی از عوارض طولانی مدت نیز مرتبط هستند که بسیاری از آنها به صورت خاموش ظاهر می شوند و تا زمانی که آسیب جدی نشده، تشخیص داده نمی شوند.
پی پی آی ها بر کلیه ها، تراکم استخوان و سیستم عصبی تاثیر می گذارند - استفاده طولانی مدت از پی پی آی ها با اختلالات جدی کلیوی مانند بیماری مزمن کلیه، آسیب حاد کلیه و بیماری کلیوی مرحله نهایی مرتبط است.
استخوان های شما شکننده تر شده و خطر شکستگی افزایش می یابد - پی پی آی ها اسید معده را تا حدی کاهش می دهند که جذب کلسیم به درستی صورت نمی گیرد. این امر به مرور زمان باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود.
سازمان غذا و داروی آمریکا هشدار داده است که استفاده مزمن از پی پی آی ها، خطر شکستگی لگن، مچ دست و ستون فقرات را افزایش می دهد. اگر از قبل با پوکی استخوان یا کاهش تراکم استخوان (استئوپنی) دست و پنجه نرم می کنید، این مساله شما را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد، به خصوص اگر بالای 60 سال سن دارید، در دوران یائسگی قرار دارید یا بی تحرک هستید.
وقتی اسید معده شما بسیار کم باشد، احتمال ابتلا به عفونت ها بیشتر می شود - اسید معده فقط برای هضم غذا نیست، بلکه اولین خط دفاعی بدن شما در برابر عوامل بیماری زا است. با کاهش اسید، باکتری های مضر زنده می مانند و رشد می کنند. به همین دلیل، مصرف کنندگان پی پی آی بیشتر در معرض عفونت هایی مانند کلستریدیوم دیفیسیل، ذات الریه، سالمونلا و اشریشیا کلی قرار می گیرند. این عفونت ها اغلب شدید هستند، به ویژه در افراد مسن یا آنهایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
این آثار به دوزهای بالا یا مصرف طولانی مدت محدود نمی شود - حتی استفاده استاندارد و بدون نسخه که چندین بار در سال تکرار می شود، خطر را افزایش می دهد. سازمان غذا و داروی آمریکا به دلیل همین عوارض طولانی مدت، استفاده از این داروها را بیش از سه دوره 14 روزه در سال توصیه نمی کند؛ هشداری که بسیاری از مصرف کنندگان و پزشکان آن را نادیده می گیرند.
سوزش سر دل و حمله قلبی گاهی اوقات علائم بسیار مشابهی دارند. وقتی علائمی مانند ناراحتی در قفسه سینه، تهوع یا تنگی نفس ظاهر می شود، بسیاری از مردم آنها را به اشتباه به مشکلات گوارشی نسبت داده و در تماس با اورژانس تاخیر می کنند. این اشتباه می تواند به قیمت از دست دادن جان افراد تمام شود. دانستن تفاوت این دو می تواند به شما یا عزیزانتان کمک کند تا در یک وضعیت اضطراری قلبی زنده بمانید.
سوزش سر دل اغلب مانند «احساس سوزش در قفسه سینه بین معده و دهان» توصیف می شود، در حالی که درد حمله قلبی معمولاً به صورت فشار، گرفتگی یا سنگینی حس می شود.
الگوی کلاسیک حمله قلبی همیشه صدق نمی کند - دکتر خوان کارلوس روزو، متخصص قلب، توضیح می دهد که بسیاری از مردم هنوز بر این باورند که حملات قلبی همیشه با درد شدید و خردکننده در قفسه سینه همراه هستند. این کلیشه باعث می شود افراد علائم خود را نادیده بگیرند. در واقع، حملات قلبی اغلب با علائم ظریف تری مانند خستگی، تنگی نفس خفیف، عرق سرد، یا درد در بازوها، فک یا کمر خود را نشان می دهند.
تفاوت های کلیدی برای تشخیص - چندین تفاوت بین سوزش سر دل و حمله قلبی وجود دارند که به شما کمک می کند در لحظه بفهمید چه اتفاقی در حال رخ دادن است:
سوزش سر دل اغلب با طعم ترش در دهان یا احساس بالا آمدن غذا در مری همراه است.
علائم حمله قلبی به سایر قسمت های بدن، به ویژه بازوها، کمر، فک یا گردن، گسترش می یابند.
سوزش سر دل معمولاً بر اساس غذایی که خورده اید، می آید و می رود.
ناراحتی ناشی از حمله قلبی بیشتر طول می کشد، عمیق تر حس می شود و با داروهای گوارشی تسکین نمی یابد.
علائم قفسه سینه را به عنوان وضعیتی اورژانسی در نظر بگیرید - توصیه واضح است: منتظر نمانید. اگر ناراحتی در قفسه سینه با تنگی نفس، عرق سرد، تهوع یا سبکی سر همراه است، توصیه می شود به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید. بسیاری از مردم سعی می کنند تحمل کنند یا فرض می کنند که فقط به خاطر غذایی است که خورده اند. این تصمیم می تواند در طول یک رویداد قلبی واقعی، دقیقه های حیاتی را از شما بگیرد.
وقتی قلب شما از اکسیژن محروم می شود، هر دقیقه مهم است و بقا به سرعت بازگرداندن جریان خون بستگی دارد. متیلن بلو و ملاتونین دو ترکیب مهم هستند که در صورت حمله قلبی مفید هستند. تجویز متیلن بلو به کاهش آسیب بافت کمک می کند، در حالی که ملاتونین اگر بلافاصله پس از حمله قلبی یا سکته مغزی مصرف شود، به کاهش آسیب ناشی از خونرسانی مجدد کمک می کند.
بسیاری از مردم تصور می کنند که رفلاکس اسید به معنای اسید بیش از حد معده است. اما در واقع، اغلب برعکس این قضیه صادق است. وقتی اسید معده خیلی کم باشد، غذا هضم نشده و تخمیر می شود. این امر فشار ایجاد می کند و باعث برگشت اسید به مری می شود. پی پی آی ها این مشکل را حل نمی کنند، بلکه با از کار انداختن همان مقدار اسیدی که بدن در تلاش برای تولید آن است، وضعیت را بدتر می کنند.
اسید کم منجر به هضم ضعیف پروتئین و عدم تعادل روده می شود - اسید معده برای تجزیه پروتئین به اسیدهای آمینه قابل استفاده، ضروری است. وقتی اسید سرکوب می شود، قطعات بزرگ پروتئین هضم نشده وارد روده می شوند. این امر به باکتری ها و مخمرهای مضر غذا می دهد و به مرور زمان باعث دیسبیوز (عدم تعادل در میکروب های روده) می شود که به گاز، نفخ و رفلاکس بیشتر منجر می گردد.
پی پی آی ها باعث ایجاد وابستگی می شوند - بدن شما به دلیل مسدود شدن تولید اسید توسط دارو، دست از تلاش برای تولید آن برنمی دارد. به مرور زمان، برای جبران این وضعیت، تعداد سلول های تولیدکننده اسید را افزایش می دهد. بنابراین، وقتی مصرف پی پی آی را ناگهان قطع می کنید، این سلول ها معده شما را با اسید پر می کنند. این اثر جهشی اغلب بدتر از رفلاکسی است که با آن شروع کرده اید.
کاهش تدریجی دوز امن ترین راه برای ترک پی پی آی ها است - اگر ماه ها یا سال ها از پی پی آی استفاده کرده اید، قطع ناگهانی آن عاقلانه نیست. باید دوز را به آرامی کاهش دهید، و در حالت ایده آل، از راه حل های طبیعی مانند بتائین هیدروکلراید، مواد تلخ یا سرکه سیب برای حمایت از هضم استفاده کنید. وقتی به کمترین دوز رسیدید، مصرف پپسید، یک مسدودکننده اچ2 که برای قلب ایمن تر است، را مد نظر قرار دهید. سپس به تدریج آن را نیز قطع کنید.
روند بازیابی کامل عملکرد اسید زمان بر است - برای مصرف کنندگان طولانی مدت، بدن به زمان نیاز دارد تا سطح اسید معده را به حالت عادی بازگرداند و عملکرد صحیح اسفنکتر تحتانی مری (دریچه ای که اسید را در معده نگه می دارد) را بازیابی کند. این یک راه حل سریع نیست، اما اگر در بازسازی سلامت روده و تولید انرژی بدن خود ثابت قدم باشید، به جای خاموش کردن علائم، علت اصلی مشکل را برطرف خواهید کرد.
