حامد وفایی، تحلیل‌گر مسائل چین، سفر رئیس‌جمهور پزشکیان به پکن را در برهه کنونی منطقه‌ای، به‌ویژه پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه علیه ایران، از منظر دیپلماتیک و استراتژیک بسیار حائز اهمیت دانست. این سفر سه محور کلیدی را پوشش می‌دهد؛ روابط دوجانبه ایران و چین، گفت‌وگوهای چندجانبه با کشورهای مختلف، و مشارکت در سازمان‌های منطقه‌ای مانند شانگهای.
به گفته وفایی، دیدارهای دوجانبه با مقامات ارشد چین و ملاقات‌های حاشیه‌ای در اجلاس شانگهای، فرصتی بی‌نظیر برای تقویت جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای است.
یکی از نکات برجسته این سفر، دعوت بی‌سابقه از رئیس‌جمهور ایران برای حضور در مراسم رژه ارتش چین به مناسبت پیروزی این کشور بر ژاپن در جنگ جهانی دوم است. در این مراسم، رهبرانی از روسیه، کره شمالی و کشورهای آسیای مرکزی در کنار شی جین‌پینگ حضور خواهند داشت و آخرین تجهیزات نظامی چین را مشاهده خواهند کرد. وفایی تأکید کرد که این دعوت، به‌ویژه پس از دفاع ایران در برابر تجاوز رژیم صهیونیستی، پیام دیپلماتیک مهمی دارد و حضور ایران در این رویداد، نمادی از قدرت و جایگاه آن در منطقه است.
اجلاس شانگهای و «شانگهای پلاس» از مهم‌ترین نشست‌های منطقه‌ای با محوریت مسائل امنیتی هستند. وفایی با اشاره به اهمیت این اجلاس در شرایط کنونی، اظهار داشت که حضور ایران در این رویداد می‌تواند به تقویت امنیت منطقه‌ای کمک کند. وی افزود: «شانگهای به دلیل ماهیت امنیتی خود، بستری مناسب برای هم‌اندیشی درباره تحولات اخیر منطقه و ایجاد ثبات در برابر تهدیدات خارجی است.»
وفایی در پاسخ به سؤالی درباره واکنش چین و روسیه به احتمال فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک علیه ایران، گفت: «مقابله با اقدامات غیرحرفه‌ای کشورهای اروپایی نیازمند یک پاتک حقوقی در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی است.» وی افزود که چین و روسیه مواضع انتقادی نسبت به رویکرد اروپا اتخاذ کرده‌اند و سخنگوی وزارت خارجه چین این موضع را «غیرسازنده» خوانده است. به گفته وفایی، ایران می‌تواند از ظرفیت پکن برای مهار بخشی از اقدامات خصمانه اروپا استفاده کند.
وفایی با تأکید بر لزوم بازتعریف جایگاه چین در سیاست خارجی ایران، اظهار داشت: «چین اصلی‌ترین شریک ایران است، اما هنوز جایگاه دقیقی در سیاست خارجی ما ندارد.» وی پیشنهاد کرد که روابط با چین از حالت روزمره به یک همکاری راهبردی و حقیقی ارتقا یابد. به گفته او، ایران باید با استفاده از زنجیره ارزش چینی و ایجاد اعتماد راهبردی، مناسبات تهران-پکن را بازتعریف کند. این سفر فرصتی است تا رئیس‌جمهور ایران این پیام را به مقامات چینی منتقل کند که تهران آماده تعامل راهبردی و غیرروزمره با پکن است.
وفایی با اشاره به ظرفیت ایران برای ایفای نقش در معادلات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک چین، اظهار داشت: «ایران توانایی تبدیل شدن به دیوار امنیتی غربی چین را دارد، اما این انگاره در ذهن چینی‌ها کمرنگ شده است.» وی تأکید کرد که ایران باید با گفت‌وگوهای راهبردی، این دیدگاه را در پکن احیا کند تا از این طریق بازدارندگی امنیتی ایجاد شود.
این تحلیل‌گر مسائل چین پیشنهاد کرد که از فرصت اجلاس شانگهای برای طرح مباحث کلان و هم‌اندیشی درباره تحولات اخیر منطقه استفاده شود. به گفته او، دیدار رئیس‌جمهور ایران با شی جین‌پینگ و مقامات ارشد حزب کمونیست چین می‌تواند راه را برای مذاکرات آتی در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی هموار کند. وفایی افزود: «ایران باید از این فرصت برای بالا بردن هزینه اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی و ایجاد ثبات امنیتی استفاده کند.»
وفایی با اشاره به سیاست خارجی عمل‌گرا و واقع‌گرای چین، اظهار داشت: «ایران در حلقه سوم اولویت‌های سیاست خارجی چین قرار دارد که جایگاه مهمی است.» وی افزود که چین در سال‌های اخیر روابط راهبردی با کشورهای غرب آسیا از جمله ایران، عربستان و امارات برقرار کرده و ایران می‌تواند با شناخت بهتر چین و ایجاد اعتماد راهبردی، روابط خود را به سطح بالاتری ارتقا دهد.
وفایی در پایان تأکید کرد که ایران باید از فرصت‌های چندجانبه و دوجانبه این سفر نهایت استفاده را ببرد. وی پیشنهاد داد که رئیس‌جمهور ایران در دیدار با شی جین‌پینگ، پیام روشنی درباره آمادگی تهران برای همکاری راهبردی با پکن منتقل کند. همچنین، گفت‌وگوهای مفصل با مقامات چینی می‌تواند زمینه‌ساز ثبات امنیتی و تقویت جایگاه ایران در منطقه باشد.
