به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای مصطفی مصلح زاده سفیر پیشین ایران در اردن و آقایان علیرضا کمیلی و حسین رویوران کارشناسان مسائل غرب آسیا در برنامه گفتگوی ویژه خبری، آخرین تحولات منطقه غرب آسیا را بررسی کردند و به پرسش ها در این باره پاسخ دادند. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:

سوال: آقای رویوران؛ از کلیت ماجرا آغاز کنیم و آنچه که الان در منطقه غرب آسیا دارد اتفاق می افتد با نگاه کلی بر تحولاتی که امروز در یمن اتفاق افتاد.

رویوران: یمن بخشی از محور مقاومت است، در روز سوم پس از طوفان الاقصی ، به عنوان پشتیبانی از مقاومت در فلسطین پشتیبانی از مردم غزه را آغاز کرد و وارد درگیری شده و تاکنون هم این درگیری ادامه دارد. یمنی ها نشان دادند در این مدت حدود دو سال ، یک ملت دلیر و بسیار قدرتمندی هستند که ورود اول ائتلاف سه گانه آمریکا ، فرانسه و انگلیس برای حمله به یمن موفق نشد، این ایستادگی را و این پشتیبانی را متوقف بکند ، بعد آمریکا را دیدیم با همه توان خودش آمد در مقابل یمن و آقای ترامپ در نهایت با یک حالت آتش بس عقب نشینی کرد در مقابل ایستادگی مردم یمن و رژیم صهیونیستی هم علیرغم همه حملاتی که به یمن انجام داده همچنان یمن رژیم صهیونیستی را با موشک و پهپاد هدف قرار می گیرد و تاکنون از پشتیبانی از مردم غزه هیچگونه تردیدی پیدا نکرده است.

آنچه که در این عملیات چند روز اخیر اتفاق افتاده ، یک نوع تحول یا افزایش تنش است ، یعنی به تعبیری رژیم صهیونیستی حمله را به مراکز اقتصادی به بندر حدیده ، به اسکله ها ، به مراکز تولید برق و بیشتر اقتصادی حمله می کرد این اولین بار است که هدف گیری کاملا سیاسی و نخست وزیر شهید احمد غالب و چند وزیر مورد حمله قرار گرفتند که تعدادی شهید شدند و تعدادی زخمی شدند و این نشان می دهد که رژیم صهیونیستی فاز درگیری را ارتقاء داده و قطعا یمن پاسخ خواهد داد و دیدیم که آقای مشاط رئیس مجلس ریاستی یمن اعلام کرد که ما به تناسب این کار رژیم صهیونیستی انتخاب اهداف را با به تناسب این وضعیت تغییر خواهیم داد.

سوال : راجع به قدم های بعدی یمن یا سناریوهایی که پیش رو هست حتما با شما صحبت خواهم کرد ، آقای کمیلی شهادت نخست وزیر یمن و همرزمان او موضوع طرح اشغال غزه و پیگیری هایی که دارد راجع به آن انجام می شود در مورد کرانه باختری ، حملات و تشدید حملات به سوریه ، اشغال بخش هایی از سوریه ، اظهارات بنیامین نتانیاهو راجع به اسرائیل بزرگ و آنچه که دارد اتفاق می افتد ، مهم ترین تحلیل در مورد منطقه غرب آسیا چیست ؟

کمیلی : مسئله دارد هر روز پیچیده تر می شود شاید برخی فکر می کردند که با گذر زمان می خوابد مثل همه تحولات امنیتی ، نظامی که عمدتا رو به افول می روند ولی این جدی بودن ماجرا هم برای رژیم صهیونیستی هم برای منطقه دارد هر روز بیشتر خودش را نشان می دهد ما در یمن یک نکته اشاره کنم که این آقای الرهوی که به شهادت رسید به همراه تعدادی از وزرای خودش بچه جنوب بود ایشان عضو انصارالله نبود عضو حزب مؤتمر بود و در ائتلاف با انصارالله شکل گرفته بود و اتفاقا از سال گذشته که این دولت کار خود را بعنوان تغییر و سازندگی شروع کرد ، یک رویکرد جدید را انصارالله شروع کرد که به سمت ائتلاف سازی برود بخاطر این که یمن درگیری ها و مسئله ها و اختلافات خاص خودش را دارد و ذیل مسئله ضدیت با رژیم صهیونیستی دارند تلاش می کنند که اتفاقا این وحدت و وفاق ملی شان را تقویت کنند و شهادت ایشان نشان داد که همه اجزاء یمن نه فقط انصارالله دارد شهید می دهد .

در ماجرای غزه که حرف بسیار است و من فقط دو نکته اشاره کنم این که این ها برای بار چندم طرحی را آماده کردند از طرح ژنرال ها ، طرح اخیری که به اسم ارابه های جدعون شروع کردند که هدف شان همه اهداف از همان ابتدا نابود کردن حماس و در اختیار گرفتن باریکه غزه بوده و به نتیجه نرسیدند، چیزی که الان نتانیاهو اعلام کرده که بخش زیادی از بدنه رژیم صهیونیستی هم مخالف آن است که به سمت اشغال کامل غزه برود با چند ساعت از عبور از آن مواجه شده با یک سد آهنینی در سه نقطه خودشان اعلام عملیات خطیر کردند گفته می شود که 4 تا از سربازهایشان مفقود هستند احتمال دستگیری بالا وجود دارد که اگر این اتفاق افتاده باشد در نزدیکی یک ماه مانده به سالگرد هفت اکتبر یک ضربه شبیه آن محسوب می شود و خودش یک معجزه گونه است که چگونه می شود در این شرایط پیچیده و سختی که غزه دارد و حتی نان خوردن گاها پیدا نمی شود در این مناطق دوست داشتند شمال را تخلیه کنند هنوز حدود 800 هزار نفر در مناطق شهر غزه و شمال غزه داریم و مردم دارند مقاومت می کنند چگونه این اتفاق دارد رقم می خورد که این همه کشته می گیرد در عرض چند ساعت بعد از شروع عملیاتی که با تمام سر و صدایی که انجام داد هدفش این بود که من می خواهم غزه را اشغال کامل کنم این سالی که نکوست از بهارش پیداست .

از آن طرف تحولاتی که در لبنان اتفاق می افتد این ها هر کدام یک اشاراتی به آن بکنم از این باب که اهمیت دارند ، متاسفانه سوریه با همان نگاهی که مسئولین جدید سوریه داشتند وارد تعامل با رژیم صهیونیستی شد و از ترس ضرباتی که بخورد و دارد اتفاقات بدی می افتد یعنی یک عملیاتی دیروز نزدیک دمشق اتفاق افتاد حتی از هلی برن نیروهای اسرائیلی سخن گفته شد و مسیر ، مسیری است که الان حتی طرفداران دولت فعلی سوریه هم شروع کردند به انتقاد از آن که این مسیر انتها ندارد و این که شما فکر می کنید که با تنازل و عقب نشینی فکر می کنید می توانید به نتیجه برسید این اتفاق نمی افتد و لبنان هم که ما موضوعات داریم که اشاره خواهیم کرد .

سوال : آقای مصلح زاده ، منطقه غرب آسیا ، تصویر یمن و تصویری که الان فلسطین دارد در دنیا مخابره می کند .

مصلح زاده : اگر پدیده فلسطین که یک حداقل حدود 75 سال از آغاز تشکیل دولت اسرائیل می گذرد را به عنوان یک پکیج نگاه کنیم با پدیده یمن که از 2015 دولت جدید یمن شروع شده ، دولت نجات ملی ، از چند جهت قابل مقایسه است ، نقطه اول از نظر حقوق بین الملل ، حقوق بین الملل کاملا به نفع فلسطین است و در مقابل آن اسرائیل به شدت مورد محاصره حقوقی است، در تمام این دوران قطعنامه های متعدد سازمان ملل به نفع فلسطین صادر شده و علیه اسرائیل ، از قدیم ، مثل 242، 338 که مربوط به سال 1967 است و بعد مثلا آی سی سی ، حکم مربوط به دستگیری نخست وزیر اسرائیل ، آی سی جی در مورد دیوار حائل نظر داده و محکوم کرده کار اسرائیل را ، مجمع عمومی سازمان ملل اصلا سیستم اسرائیل را بعنوان تبعیض نژادی تصویب کرد هر چند که بعدا آمریکا فشار آورد و این را لغو کرد ولی این تصویب شده در مجمع عمومی و بسیاری از قطعنامه های جدید حالا من این ها را به تدریج از ابتدا تا کنون گفتم یعنی اسرائیل در یک محاصره حقوق بین الملل قرار گرفته است و بعنوان یک دولت متجاوز ، دولتی که تبعیض نژادی ایجاد می کند دولتی که نسل کشی می کند و چیزهایی از این قبیل ، این یک تصویر از پدیده فلسطین که یک دولت اسرائیل در مقابل آن است ، اما وقتی به یمن می رسیم برعکس است ، یمن کاملا در محاصره حقوقی است ، آنجا اسرائیل در محاصره حقوقی است در مقابل فلسطین ، این جا یمن در محاصره حقوقی است یعنی برعکس ، یعنی قطعنامه های سازمان ملل این جا علیه یمن است ، دولت نجات ملی ؛ یعنی از 2015 که دولت یمن شروع شد تا الان چندین قطعنامه علیه یمن صادر شده و البته توجیه حقوقی آن الان بماند در یک بحث دیگری من بگویم این را فکر می کنم لازم است مردم بدانند که چطور این جا یمن در یک محاصره حقوقی قرار گرفته است آخرین قطعنامه سازمان ملل که ژانویه 2024 بود ، علیه یمن که چرا کشتی های مربوط به اسرائیل را در دریای سرخ می زند ، این جا ما سازمان ملل مقابل یمن قرار گرفته به نفع اسرائیل ، این خیلی نکته مهمی است . پس حواسمان باشد. تفاوت دوم یمن و فلسطین این است که مردم در جهان یک جنبش بزرگی را ایجاد کردند به نفع فلسطین و مقابل اسرائیل ؛ شما این اتفاقی که من اسم آن را رنسانس در اروپا گذاشتم در مصاحبه ای که با خود شما داشتم یا در شبکه خبر ، عجیب است یعنی طولانی ترین جنبش در اروپا بعد از جنگ جهانی دوم نه در یک کشور ، در کل اتحادیه اروپا بعد از جنگ جهانی دوم جنبش به نفع فلسطین شده الان ، یعنی حدود دو سال است در اروپا این جنبش خیابان های لندن و پاریس و هامبورگ و لیسبون و غیره را ترک نمی کند ، خیلی عجیب است .

سوال : نه تنها ترک نمی کند ، پررنگ تر و پرقدرت تر هم می شود .

مصلح زاده : بله یعنی هر لحظه این جنبش دارد قدرت می گیرد و شکل های مختلف به خودش می گیرد هر چند که دولت های اروپایی به شدت با این جنبش برخورد می کنند اما در مورد یمن شما اصلا جنبش مردمی به نفع یمن ندارید در جهان ، اگر یک راهپیمایی به نفع یمن در هیچ کجای دنیا شما نمی بینید ، باز این جا نشان میدهد که ...

سوال : آخر خود یمنی ها تظاهرات ها و راهپیمایی های گسترده ای برای فلسطینی ها دارند .

مصلح زاده : این که می گویم یمنی ها در یک محاصره قرار گرفتند ، فلسطینی ها به لحاظ هم حقوق بین الملل هم حمایت مردم جهان کاملا فلسطینی ها در بورس هستند اما یمنی ها برعکس هم از نظر سازمان ملل تحت فشار هستند هم مردمی در جهان نیستند که از اینها حمایت کنند نشان می دهد که خیلی یمن در فشار است و مردم فلسطین دچار فشار نظامی -محاصره ای وحشتناک جنایتکارانه اسرائیل هستند ، ولی مردم یمن از نظر حقوقی در محاصره هستند ، البته بعدا یک تفاوت سومی هم می خواهم بگویم .

سوال : آقای رویوران ، اشاره کردید یمن پاسخ خواهد داد . این پاسخ یمنی ها به انچه که صورت گرفت در پنج شنبه در تجاوز رژیم صهیونیستی چگونه خواهد بود آیا آنچه که ما روز پنج شنبه و به پیوست آن شهادت نخست وزیر و همرزمان او دیدیم بر آنچه که می شود ما از یمنی ها در مقابل فلسطین می بینیم یعنی آن حمایت قاطعانه ، آن همراهی قاطعانه ، آن پاسخ های قاطعانه اثری خواهد گذاشت ؟

رویوران : یمنی ها در دو سال گذشته پاسخ دادند و نشان دادند توان پاسخگویی و زدن بسیاری از اهداف استراتژیک در داخل اسرائیل را انجام دادند و این که جامعه صهیونیستی احساس بکند در جنگ است ، شما هر موشکی که یمن ارسال می کند ، این ها باید بروند در پناهگاه و جنگ را همچنان در زندگی خودشان احساس کنند ، استمرار یمن این حالت را بوجود آورده تا همین الان؛ اما قطعا یمن سعی می کند انتخاب اهداف خودش را با دقت بیشتری و الان این مشروعیت را دارد که حالا که شما یک ساختمانی که متعلق به نخست وزیری مورد حمله قرار گرفته ، پس ممکن است مقر نتانیاهو مورد حمله قرار بگیرد و این یک امر طبیعی است ، یمنی ها در این دو سال برای این که این الگوی یمنی را من خدمت شما بگویم ، یک الگوی جدیدی ایجاد کردند ، عکس آن الگو در سوریه است ، در سوریه نظام تکفیری جولانی کاملا سیاست تسلیم پذیری در مقابل اسرائیل را در پیش گرفته ، ما با اسرائیل مشکل نداریم ، ما با اسرائیل دشمن نیستیم ، ما با اسرائیل می خواهیم کار بکنیم .

سوال : دائما پالس های سازش

رویوران : بله ، درحالی که اسرائیل نه تنها بی اعتنا به این پیام ها که همچنان اهدافی را در سوریه دارد می زند و در امور داخلی سوریه دخالت می کند ، همین روز گذشته در منطقه قنیطره در برخی از جاها نیروها پیشروی داشتند و پست های بازرسی گذاشتند مردم را سوال و جواب کردند و مسائلی از این قبیل ، این یک الگویی که تکفیری ها ایجاد کردند که هیچ کسی قادر به دفاع از این رفتار نیست . یک الگو یمنی ها ، یمنی ها از روز اول همبستگی با فلسطین را اعلام کردند تا همین الان در این موضع قرار دارند ، ایستادند و ورود آمریکا ، ورود فرانسه ، ورود انگلیس ، ورود خود رژیم صهیونیستی به این معادله نتوانست موضع یمنی ها را تغییر بدهد . یمنی ها موفق شدند الگوی جدیدی ایجاد کنند ، آنچه که آمریکا دنبال می کرد چه بود ؟ ایجاد بازدارندگی ؛ با بمباران گسترده یمن ، تلاش او بر این بود که یمن تسلیم شود در مقابل اراده آمریکا ، اما این اتفاق نیفتاد . همچنان باب المندب در اختیار انصارالله است . همچنان این انصارالله هستند که تعیین می کنند چه کشتی عبور کند و چه کشتی عبور نکند و این دو تا الگو در سطح منطقه نشان می دهد که سیاست تسلیم پذیری جولانی در سوریه چه نتیجه ای داده و سیاست ایستادگی و همبستگی با دیگر مسلمانان یمن چه نتیجه ای تا الان داده و پیروزی های بزرگی که در درگیری با آمریکا و یا ائتلاف سه گانه آمریکا ، انگلیس ، فرانسه را خودش نشان می دهد که یمنی ها موفق شدند در کارنامه خودشان پیروزی هایی در مقابل امثال آمریکا داشته باشند و این واقعا یک افتخار برای آنهاست .

سوال : آقای کمیلی، بنیامین نتانیاهو اصلا در منطقه غرب آسیا دنبال چه است ؟ می خواهم برویم سراغ جزئیات طرح و برنامه کلی که در پیش گرفته ، اظهاراتی که صحبت از اسرائیل بزرگ می کند.

کمیلی : صراحتا چیزی که این ها می گویند و اخیرا نماینده آمریکا هم گفت این است که باید اتفاقاتی بیفتد ، لذا می گوید که تعجب نکنید اگر حرف از اسرائیل بزرگ زده می شود می گوید بخاطر این که ملزومات هدفی به اسم بازدارندگی کامل بر رژیم صهیونیستی باید شکل بگیرد یعنی هدف اساسی این است که دیگر نباید منطقه به قبل از هفتم اکتبر برگردد یعنی پس در داخل غزه باید چه اتفاقی بیفتد ، حماس باید نابود شود ، در منطقه جبهه مقاومت باید ضربات آنچنان جدی ببیند که دیگر نتواند پشتیبانی کند از جریان مقاومت ضد اسرائیلی و نتواند شاخ و شانه بکشد در مقابل آن ، تا رسیدن به این هدف دارد این مسئله را رقم می زند فقط این جبهه مقاومت به معنی این که ما می شناسیم هم شامل نمی شود الان شما می بینید آمدند محتواهایی را منتشر کردند می نویسند ترکیه مساویست با حماس ، مساویست با فلان یعنی تمام کسانی که به نحوی حاضر نیستند صد در صد حرف شنوی داشته باشند از رژیم صهیونیستی ، می توانند مورد تهدید و آسیب قرار بگیرند به عبارتی سرجمع توان کشورهای منطقه باید کمتر از توان رژیم صهیونیستی باشد ، هیچ کشوری در منطقه نباید توان این را داشته باشد که بتواند اگر یک روزی ساختار سیاسی آن هم عوض شد ، باز نتواند علیه او اقدام کند ، چرا ؟ پس معادله معادله ضعف و قدرت کشورها است ، یعنی چه ؟ می آید رسما می گوید که اگر ما با ایران قرار باشد دست نگه داریم از تهدید و تخریب ایران ، مثلا موشک بالای 480 کیلومتر نباید داشته باشد یعنی هیچ تهدیدی پیرامون رژیم صهیونیستی نباید بتواند به او آسیب بزند هدفگذاری اصلی این است می گوید من باید برگردم به نقطه ای که دیگر این همه تهدید پیرامون من وجود نداشته باشد لذا خیلی دست خود را باز گرفته و هر کاری دلش می خواهد الان می بینید همزمان یک دفعه سوریه ، لبنان ، یمن ، ایران ، غزه ، چند نقطه دارد عملیات هایی را انجام می دهد هدفگذاری اصلی این است. لذا خیلی صراحت هم در این مصاحبه ای که انجام داد حرف هایی که شاید خود ما بعنوان تحلیلگر اصلا این ها را با یک احتیاطی بیان می کردیم مثلا فکر نمی کردیم دیگر اینقدر صراحت به خرج بدهند ، بله در گذشته ها گفته بودند ولی سال های طولانی بود که به دلیل ادبیات حقوق بین الملل حداقل ظاهرا ماجرا را رعایت می کردند ، که مثلا بخواهد از اسرائیل بزرگ صحبت کند ، یعنی بخش هایی از کشورهای منطقه باید پیوسته شود به این رژیم منحوس ولی علنا دارد الان این حرف را می زند و تلاش دارد با تهدید ، با حمایتی که آمریکا هم دارد از او می کند به این هدف برسد .

سوال : آقای مصلح زاده سومین نکته شما در بخش گذشته باقی ماند .

مصلح زاده : پس برای این که وصل کنیم بحث را ، من اشاره کردم به این که یمن در یک محاصر حقوقی قرار گرفته در چالشی که در منطقه یمن می بینیم ، برعکس فلسطین که اسرائیل در محاصره حقوقی است ، غزه در محاصره نظامی است ولی اسرائیل در محاصره حقوقی است از تمام جهات، از نظر مردم هم که دیدیم مردم در سراسر جهان یک تظاهرات به نفع اسرائیل شما نمی بینید همه تظاهرات آمریکا ، اروپا ، آسیا ، آفریقا ، همه تظاهرات مردمی به نفع فلسطین است پس این جا می بینید که مردم هم بعنوان آیتم دوم به نفع فلسطین هستند علیه اسرائیل ، ولی یمن این حمایت را هم ندارد ، این مظلومیت یمن را من می خواهم برسانم در پایان جمع بندی خواهم کرد، وجه سوم شما می بینید که دولت های ...

سوال : شما دارید از مظلومیت یمن می گویید من یاد مظلومین مقتدر افتادم یمنی ها مظلومین مقتدر هستند .

مصلح زاده: از این جهت خیلی مهم است که بدانیم یمن چقدر مظلوم است در جهان ، فلسطینی ها مظلوم هستند ولی یمنی ها بیش از فلسطینی ها مظلوم هستند . وجه سوم دولت های منطقه ، شما ببینید در دولت های منطقه هیچ دولتی جرأت حمایت از اسرائیل را ندارد حتی دولتی مثل ترکیه که نزدیک هفت میلیارد دلار تجارت دارد با اسرائیل ، البته ادعا می کند که قطع کرده و یا می خواهد قطع کند ، حتی اماراتی که روابط دیپلماتیک با اسرائیل دارد ، جرأت حمایت از اسرائیل ندارند با توجه به همان بحث حقوقی که گفتم دولت اسرائیل متجاوز است ، تبعیض نژادی ، نسل کشی ، هیچ دولتی جرأت ندارد و همه دولت ها حامی فلسطین هستند حتی در عمل اگر نباشد در دیپلماسی ، یعنی شما می بینید هیچ دولتی پیدا نمی شود که بگویید از فلسطین حمایت نکند ، در او آی سی ، سازمان همکاری اسلامی همه دولت ها از فلسطین حمایت کردند، البته در عمل خیلی هایشان از فلسطین حمایت نمی کنند مثل ترکیه ، مثل امارات ، مثل عربستان ، اما در حرف حداقل از فلسطین حمایت می کنند اما شما در یمن چه دولتی بجز ایران است؟ در او آی سی که از یمن حمایت کند ، اگر پیدا کردید ؟ دولت ، باز این جا می بینید که یمن کاملا در یک مظلومیت قرار گرفته و علیرغم این که دارد از فلسطینی ها دفاع می کند ولی کماکان این مظلومیت برای او محقق شده است و اما وجه چهارم ، وجه چهارم خیلی جالب است، فلسطین در تاریخ خودش یعنی نه فقط مردم فلسطین ، جنگ های متعددی در منطقه رخ داده برای فلسطین ، جنگ 48، جنگ 56، جنگ 67، جنگ 73 و جنگ های متعدد ، .....................

اداه دارد