عصر ایران- پس از تلاش‌های بسیار فعالان نظام روان‌شناسی و بعد از یک وقفه طولانی در برگزاری انتخابات این نهاد صنفی ۲۲ ساله، در نخستین روزهای شهریور خبر برگزاری انتخابات مجازی نظام متبوع منتشر شد. اقدامی که در مسیر تمرکززدایی، راه را برای مشارکت همه اعضای این سازمان از اقصی‌نقاط کشور فراهم می‌کند. 

 

   چنین انتخاباتی به‌واسطه تنوع و تکثر اندیشه و برنامه‌های پیشنهادی، می‌تواند آینده پربارتری را برای نظام روان‌شناسی به‌دنبال داشته باشد. تعداد اعضا یکی از اهرم‌های قدرت هر نظام صنفی به‌شمار می‌آید. مشارکت و حضور۳۲۰۰۰ عضو نظام روان‌شناسی در انتخابات  نیز مهر تأیید دیگری بر جریان پویای حاکم بر این نظام است و حالا با روند مجازی شدن این انتخابات، مشارکت بیش‌تری برای این نهاد صنفی انتظار می‌رود.

 

   نظام صنفی به‌عنوان نهادی قانونی و فراگیر، وظیفه سامان‌دهی فعالیت‌های صنفی، دفاع از حقوق اصناف و ایجاد تعادل میان دولت، بازار و مصرف‌کنندگان را بر عهده دارد. در جوامع دموکراتیک، نهاد صنفی تجلی خواست و اراده افراد مشترک‌المنافعی است که زیر سایه حرفه تخصصی‌شان برای تحقق اهدافی مشابه تلاش می‌کنند. در ایران نیز حضور نهادهایی چون کانون وکلا، نظام‌مهندسی، نظام‌پزشکی و نظام پرستاری مسبوق به سابقه است و این نهادها در جهت منافع و جایگاه حرفه‌ای صنف خود فعالیت دارند. در حالی‌که بیمه، خدمات مشاوره و روان‌شناسی را تحت پوشش قرار نمی‌دهد و جامعه در برابر روانشناسی زردِ جاری در فضای مجازی بی‌دفاع است، حضور و فعالیت نظام روان‌شناسی کارآمد می‌تواند در بهداشت روان جامعه نقش اثرگذاری داشته باشد.

 

  نظارت بر انتخابات

  دکتر سید محسن اصغری نکاح، روان‌‌شناس و رئیس شورای استانی خراسان رضوی در نظام روان‌شناسی است. این استاد دانشگاه ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری پنجمین دوره انتخابات نظام روان‌شناسی به‌صورت مجازی، چگونگی نظارت بر روند پیش، حین و پس از انتخابات را مطالبه عمده اعضای این نظام می‌داند. چراکه برای نظام روان‌شناسی به‌عنوان نهادی که به‌طور مستقیم با روان جامعه در ارتباط است، لزوم صحت و صدق حرف و عمل ضرورت ویژه‌ای دارد.

 

   طبق قانون نظام روان‌شناسی، سه شرط عضویت در نظام روانشناسی، تابعیت ایران و نداشتن پرونده قضایی در درون سازمان، پیش‌شرط‌های لازم برای کاندیداتوری اعضا به‌شمار می‌آید. اصغری نکاح راه‌یابی کاندیداهای اصلح به انتخابات را منوط به ارزیابی و صحت‌سنجی دقیق و بی‌طرفانه مراجع ذی‌صلاح در کنار شورای نظارت بر انتخابات می‌داند و چنین شیوه‌ای را همگام با منافع نظام روان‌شناسی در نظر می‌گیرد. او معتقد است: «لازمه پویایی و بلوغ نظام روان‌شناسی به‌عنوان نهادی که مرجع اصلی و تخصصی بهداشت روان اعضای جامعه است، راه‌یابی نمایندگانی کارآمد و فارغ از اغراض شخصی است.»

 

  دکتر عبدالوحید داودی، رئیس شورای استانی قم در دوره چهارم شورای نظام روان شناسی، با توجه به تجربه انتخابات‌های پیشین نظام متبوع و دانش جامعه روان‌شناسی، احتمال مهندسی انتخابات را بسیار ناچیز می‌داند و نقش شورای مرکزی و هیئت بازرسی نظام در تحقق سلامت انتخابات را مهم ارزیابی می‌کند.

 

  به گفته دکتر داودی با گذشت ۲۲ سال از تاسیس نظام روان‌شناسی و تثبیت جایگاه این نهاد صنفی در ساختار اداری کشور، این نظام در تحقق بخشی از اهداف تأسیس  ناموفق بوده است. این هیئت علمی دانشگاه، جایگاه فعلی نظام روانشناسی را از جایگاه واقعی آن دور می‌بیند و دلایل متفاوتی برای این شرایط برمی‌شمرد: «سازمان‌های هم‌عرض نظام روان‌شناسی نظیر نظام مهندسی، نظام پزشکی و کانون وکلا به‌واسطه ارتباط مستقیم با وزارت‌خانه‌ها و ساختار دولت از حمایت درخوری بهره‌مندند، اما نظام روان‌شناسی در ساختار کلان دولت متولی ندارد. از طرفی با توجه به جوان بودن سازمان روان‌شناسی، تثبیت و حفظ جایگاه نظام طی ۲۲ سال در اولویت روسای نظام بوده است. این دو دلیل در کنار اختلافات و تعارضات موجود در بدنه نظام طی ادوار مختلف شورای مرکزی، موتور محرکه این نهاد صنفی را کند کرده است.»

 

 

   راهکار این استاد دانشگاه برای تبیین و تحقق جایگاه حقیقی نظام روان‌شناسی در جامعه ایران، میدان دادن به جوانان در ساختار شورای مرکزی و استفاده از قابلیت‌های بالقوه و خلاقیت‌های نسل جدید است. داودی تمرکززدایی و نگاه ایران‌شمولی را راهکار دیگری برای ارتقای جایگاه نظام روان‌شناسی مطرح می‌کند و معتقد است: «متأسفانه نگاه مرکز‌گرا و محدود به پایتخت، امکان و فرصت تقویت شوراهای استانی و بدنه نظام روان‌شناسی را به‌شدت کم می‌کند. خوشبختانه برگزاری انتخابات مجازی، گامی مثبت و مؤثر برای تمرکززدایی و حضور تمامی اعضای نظام در انتخابات است و امیدواریم که در شورای جدید شاهد تغییر رویکرد در رئوس تصمیم‌گیرنده باشیم.»

 

   اکنون که نظام روان‌شناسی با تجربه دو دهه فعالیت صنفی به نقطه‌ای حساس رسیده است، برگزاری انتخابات مجازی فرصتی تازه برای بازتعریف جایگاه این نهاد محسوب می‌شود. آینده این سازمان بیش از هر زمان دیگر در گروی اعتماد اعضا، شفافیت روندها و حضور نمایندگانی کارآمد است؛ نمایندگانی که بتوانند ضمن صیانت از منافع صنف روان شناسان، نقش موثری در ارتقای بهداشت روان جامعه داشته باشند.