به گزارش خبرگزاری صداوسیما، از تارنمای وزارت امور خارجه روسیه، در این بیانیه رسمی که روز جمعه هفتم شهریور ۱۴۰۴ منتشر شد، آمده است: اروپایی‌ها حق ندارند طبق بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱، با دور زدن مرحله حل اختلاف در کمیسیون مشترک، همانطور که در بند ۳۶ برجام پیش‌بینی شده است، «شکایت» به شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهند.
ادعاهای اروپا صحت ندارد
وزارت امور خارجه روسیه تأکید کرد: ادعاهای سه کشور اروپایی مبنی بر اینکه تمام اقدامات لازم را در این زمینه انجام داده‌اند، صحت ندارد.
در این بیانیه یادآوری شده است: کمیسیون مشترک برجام برای بررسی ادعاهای اروپا در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ (۲۴ دی ۱۳۹۸) تشکیل نشد و سازوکار حل اختلاف پیش‌بینی شده در بند ۳۶ برجام فعال نشد.
این بیانیه می‌افزاید: این موضوع، به ویژه، مستقیماً در مواضع وزارت امور خارجه روسیه در ۱۴ و ۲۴ ژانویه ۲۰۲۰ (۲۴ دی و چهارم بهمن ۱۳۹۸) بیان شده است، که مخالفان اروپایی ما ترجیح می‌دهند آن را به خاطر نیاورند.
وزارت امور خارجه روسیه تصریح کرد: ما بارها در جلساتی که به بررسی گزارش‌های دبیرکل سازمان ملل متحد در مورد اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ اختصاص داده شده است، توضیحاتی در این مورد ارائه داده‌ایم.
اقدام اروپا، نقض قطعنامه شورای امنیت است
مسکو در این بیانیه خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها با ادامه ترویج روایت تحریف‌شده خود از وقایع، بار دیگر در برابر حقیقت مرتکب گناه می‌شوند، ظاهراً کاملاً متوجه نیستند که مراجعه به شورای امنیت سازمان ملل متحد با دور زدن مفاد بند ۳۶ برجام، خود نقض این قطعنامه است.
ایران چندین سال برجام را صادقانه اجرا کرد
وزارت امور خارجه روسیه در ادامه این بیانیه یادآور شد: ایران پس از انعقاد برجام و اجرای صادقانه آن برای چندین سال، از جمله یک سال پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از «توافق هسته‌ای»، به تمام سوالاتی که در مورد آن مطرح شده بود، پاسخ داده است تا روشن شود که خود توافقات منعقد شده کدام هستند.
در این بیانیه آمده است: این موضوع در گزارش‌ها و تصمیمات مربوطه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منعکس شده است، که اروپا امروز تمایل ندارد در مورد آنها صحبت کند.
موانع بر سر راه اجرای برجام را سه کشور اروپایی ایجاد کردند
وزارت امور خارجه روسیه تصریح کرد: موانع بر سر راه اجرای برجام نه توسط ایران، بلکه توسط کشورهای غربی، از جمله انگلیس، آلمان و فرانسه ایجاد شده است که اجازه ندادند «توافق هسته‌ای» احیا شود، اگرچه طرف ایرانی در دسامبر ۲۰۲۲ (آذر - دی ۱۴۰۱) برای این کار آماده بود.
عدم اجرای برجام به تقصیر آمریکا و اروپا، نمی‌تواند دلیلی برای احیای تحریم‌ها باشد
مسکو خاطرنشان کرد: ما قاطعانه معتقدیم که عدم اجرای برجام به دلیل تقصیر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نمی‌تواند مبنایی برای تحمیل خواسته‌هایی به تهران مطابق با تحریم‌های لغو شده قبلی باشد، به ویژه از آنجایی که چنین خواسته‌هایی مدت‌هاست که اهمیت خود را از دست داده‌اند.
اقدام کشورهای اروپایی را در واقعیت نمی‌توان آغاز زنجیره بازگرداندن تحریم‌ها تلقی کرد
وزارت امور خارجه روسیه در ادامه این بیانیه خاطرنشان کرد: با وجود تلاش‌های گسترده روسیه و چین با هدف ایجاد شرایطی برای ادامه گفت‌وگوی معنادار در مورد حل و فصل برنامه هسته‌ای ایران، از جمله ارائه پیش‌نویس قطعنامه مربوطه توسط مسکو و پکن به شورای امنیت سازمان ملل، در ۲۸ آگوست (ششم شهریور ۱۴۰۴)، وزرای امور خارجه بریتانیا، آلمان و فرانسه درخواستی را به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت در مورد عدم پایبندی قابل توجه ادعایی طرف ایرانی به تعهداتش ذیل برجام ارسال کردند.
در این بیانیه آمده است: این درخواست به عنوان اطلاعیه‌ای که در بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پیش‌بینی شده است و آغاز زنجیره‌ای از اقدامات بیشتر برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که مدت‌ها لغو شده بودند، ارائه شده است؛ در واقع، نمی‌توان آن را چنین تلقی کرد.
محکومیت شدید اقدام اروپا/ جامعه بین‌المللی درخواست اروپا را رد کند
وزارت امور خارجه روسیه در ادامه این بیانیه تأکید کرد: ما این اقدامات کشورهای اروپایی را به شدت محکوم می‌کنیم و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم که آنها را رد کنند. چنین دستکاری‌هایی نمی‌تواند هیچ تعهدی برای سایر کشورها ایجاد کند.
در ادامه این بیانیه می‌خوانیم: ما با تلاش بدون رعایت تشریفات قانونی لازم برای دستکاری مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط کشورهای اروپایی شرکت‌کننده در برجام مواجه هستیم. با سوءاستفاده از این واقعیت که سازوکار بازگرداندن تحریم‌های قبلی مندرج در این قطعنامه، که «اسنپ‌بک» نامیده می‌شود، یک ساختار رویه‌ای منحصر به فرد و نسبتاً پیچیده است که در رویه جهانی سابقه ندارد، انگلیس و «ارتش اروپا» حق خود را برای تفسیر رویه اعمال آن به دلخواه خود قائل هستند. با این حال، برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بر اساس یک توازن منافع دقیق و سنجیده بنا شده‌اند که بدون آن توافقات از کار می‌افتند.
درخواست اروپایی‌ها بخشی از کمپین گمراه کردن کشورها است
وزارت امور خارجه روسیه خاطرنشان کرد: این درخواست نمایندگان عالی‌رتبه انگلیس، آلمان و فرانسه از ریاست پاناما بر شورای امنیت سازمان ملل متحد، بخشی از کمپین طولانی‌مدت آنها برای گمراه کردن سایر کشورها به منظور مشروعیت بخشیدن به ادعاهایشان برای استفاده از سازوکار «اسنپ‌بک» برای تسویه حساب سیاسی با تهران است. در واقع، آنها هیچ مبنای قانونی یا فرصت‌های رویه‌ای برای انجام این کار ندارند.
تناقض‌های اروپا را به اطلاع کشورهای جهان رساندیم
مسکو در ادامه این بیانیه از اطلاع‌رسانی ابعاد این اقدام غیرقانونی اروپا برای کشورهای جهان خبر داد و اعلام کرد: طرف روسی تحلیل دقیقی را در سازمان ملل متحد توزیع کرده است که پیشینه غیرقابل قبول و تناقض ادعاهای اروپایی‌ها در مورد «اسنپ‌بک» را توضیح می‌دهد.
در این بیانیه آمده است: چین نیز استدلال مفصلی در این مورد ارائه کرده است. این موضوع جدید نیست. پس از ایالات متحده، بریتانیا و «ارتش اروپا» مدت‌هاست که در سراشیبی لغزنده امتناع نمایشی از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ قرار گرفته‌اند و خود را از فرصت استفاده از ابزار‌های انضباطی موجود در آن محروم کرده‌اند.
اروپا طبق معمول، مسئولیت اقدامات خود را نمی‌پذیرد
این بیانیه می‌افزاید: برلین، لندن و پاریس نه تنها با رعایت محدودیت‌های غیرقانونی اعمال شده توسط واشنگتن علیه تهران موافقت کردند، بلکه محدودیت‌های خود را نیز اتخاذ کردند، از جمله با وجود شروع «روز گذار» برجام در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ (۲۶ مهر ۱۴۰۲). طبق معمول، آنها مسئولیت اقدامات خود را نمی‌پذیرند و مسئولیت کامل فروپاشی واقعی «توافق هسته‌ای» را بر عهده تهران می‌گذارند.
لزوم توجه به منافع مشروع ایران
وزارت امور خارجه روسیه تأکید کرد: تلاش‌های انگلیس، آلمان و فرانسه برای استفاده از «اسنپ بک» یک عامل بی‌ثبات‌کننده جدی است که تلاش‌های انجام شده را تضعیف می‌کند.
در این بیانیه آمده است: تلاش‌ها در سطوح مختلف باید به دنبال یافتن راه‌حل‌های مذاکراتی باشد که هرگونه سوءظن و پیش‌داوری در مورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را بر اساس قوانین بین‌المللی و با توجه به منافع مشروع تهران از بین ببرد.
مسکو خاطرنشان کرد: ما معتقدیم که جلوگیری از تشدید جدید تنش‌ها در موضوع برنامه هسته‌ای ایران، که همانطور که با تجاوز خارجی (اسرائیل و آمریکا) علیه ایران در ژوئن امسال (خرداد ۱۴۰۳) نشان داده شد، پیامد‌های وخیمی برای صلح و امنیت بین‌المللی خواهد داشت، مهم است.
اروپایی‌ها به خود بیایند
در ادامه بیانیه وزارت امور خارجه روسیه آمده است: کشورهای اروپایی شرکت‌کننده در برجام با اقدام عمدی خارج از چارچوب قانونی و تحریک سایر کشورها به اتخاذ مسیر خودسرانه، تنها موقعیت خود را به عنوان ناقضان بدتر می‌کنند، که قابل سرزنش و غیرقابل قبول است.
این بیانیه می‌افزاید: ما از آنها می‌خواهیم که به خود بیایند و قبل از اینکه منجر به عواقب جبران‌ناپذیر و یک تراژدی جدید شوند، در تصمیمات اشتباه خود تجدید نظر کنند. ما متقاعد شده‌ایم که خط مشی آنها برای مقابله با تهران هیچ چشم‌اندازی ندارد.
اروپا با حمایت از پیش‌نویس قطعنامه روسیه و چین به ایفای نقش سازنده بپردازد
وزارت امور خارجه روسیه تأکید کرد: وظیفه اصلی امروز از سرگیری گفتگوی سازنده بین طرف‌های درگیر و تمرکز بر جستجوی جمعی برای "راه حل‌هایی" است که امکان جلوگیری از بحران جدید را فراهم می‌کند. کشورهای اروپایی هنوز این فرصت را دارند که با حمایت از پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که توسط روسیه و چین تهیه شده و در مورد تأخیر فنی ۶ ماهه در اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است، سهم سازنده‌ای در این امر مشترک داشته باشند. ما امیدواریم که آنها از این فرصت استفاده کنند و کاملاً متوجه میزان مسئولیت خود در قبال پیامد‌های کنار گذاشتن مسیر دیپلماسی باشند.
بر اساس این گزارش: سه کشور اروپایی عضو برجام که تاکنون به تعهدات خود در چارچوب توافق هسته ای با ایران موسوم به برجام عمل نکرده اند، پنجشنبه ششم شهریور ۱۴۰۴ «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم ماشه را به شورای امنیت ارسال کردند.
وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی ساعتی قبل طی تماس تلفنی با «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان، قصد خود برای اطلاع‌رسانی رسمی به شورای امنیت جهت آغاز فرایند موسوم به حل و فصل اختلاف در برجام را به اطلاع وزیر امور خارجه کشورمان رساندند و در عین حال بر آمادگی خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک طی ۳۰ روز آینده برای حل و فصل موضوعاشت و جلوگیری از بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت، تاکید کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان اقدام سه کشور اروپایی در این زمینه را ناموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی دانست.
عراقچی با یادآوری عملکرد مسئولانه و مبتنی بر حسن نیت ایران در پایبندی به دیپلماسی برای حل و فصل مسائل مرتبط با موضوع هسته‌ای، تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.
منابع دیپلماتیک پنجشنبه به وقت محلی به خبرنگار ایرنا گفتند: شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه نشستی غیر علنی به درخواست سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) در پی نامه آنها به این شورا درباره ابلاغیه فعال سازی مکانیسم پس گشت ( اسنپ بک) برگزار خواهد کرد.
دفتر سخنگوی سازمان ملل اعلام کرد که این نشست ساعت ۱۰ صبح به وقت محلی (نیویورک ) پشت درهای بسته برگزار خواهد شد.
دیمیتری پولیانسکی سفیر و معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز ظهر پنجشنبه به وقت محلی در نشست خبری در نیویورک با بیان اینکه روسیه و چین خواستار از سرگیری مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران هستند، گفت که اقدام ضد ایرانی اروپا برای فعال سازی روند مکانیسم اسنپ بک هیچ مبنای قانونی ندارد و شورای امنیت نباید بر اساس نامه تروئیکاری اروپا اقدامی انجام دهد. وی همچنین اعلام کرد: ساعاتی پیش چین و روسیه، پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید توافق هسته‌ای ایران به مدت ۶ ماه را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کردند.
در این پیوند، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز گفت: اقدام وزیران امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان در اعلام رسمی فعال‌سازی مکانیسم پس‌گشت (اسنپ بک) برای بازگشت تحریم‌های ایران، اشتباهی بزرگ است.
میخائیل اولیانوف با انتشار مطلبی در کانال تلگرامی خود نوشت: این اقدام، یک گام غیرمسئولانه دیگر از سوی «تروئیکای اروپایی» بود که اوضاع را به بن‌بست کامل کشانده است.
پیش از این، اداره اطلاعات و مطبوعات وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای که در روزنامه روسی کامرسانت منتشر شد، اعلام کرده بود: تهدیدهای انگلیس، آلمان و فرانسه برای فعال کردن سازوکار بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد که قبلاً لغو شده بودند یک عامل بی‌ثبات‌کننده جدی است.
وزارت امور خارجه روسیه خاطرنشان کرد: در حرف، اروپایی‌ها طرفدار دیپلماسی و مذاکره هستند، اما رفتار آنها این چشم‌انداز را از بین می‌برد و باعث می‌شود که در مورد علاقه آنها به حل مسائلی که مطرح می‌کنند، تردید ایجاد شود.
این وزارتخانه خاطرنشان کرد: غربی‌ها می‌توانند به سادگی اعلام کنند که مکانیسم ماشه اجرا شده است و از سایر کشورها بخواهند که از خواسته‌های غیرقانونی آنها برای اعمال فشار بر تهران پیروی کنند. اما چنین ترفندهایی هیچ تعهد قانونی بین‌المللی ایجاد نمی‌کند.
وزارت امور خارجه روسیه تأکید کرد: حتی اگر کشورهای غربی اعلام کنند که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بازگردانده شده‌اند، روسیه از آنها پیروی نخواهد کرد.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در تماس تلفنی با همتای ایرانی، آمادگی خود را برای ادامه مشارکت قابل توجه در تلاش‌های دیپلماتیک برای عادی‌سازی اوضاع پیرامون برجام و کاهش تنش‌ها در خاورمیانه اعلام کرد.
